The Translator Is Hitting the Road – on the Untranslatability of Culture
Journal Title: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Sectio FF Philologiae - Year 2016, Vol 0, Issue 1
Abstract
Celem niniejszego artykułu jest zwrócenie uwagi na raczej rzadko spotykane podejście do tłumaczenia pojęć zakorzenionych w kulturze. Jest on próbą gradacji występowania nieprzetłumaczalności kulturowej w tekście źródłowym z perspektywy tłumacza poprzez wykorzystanie kilku przykładów humorystycznych kulturowo wypowiedzi z amerykańskiego serialu Teoria wielkiego podrywu. Początkową część jakże istotnej sekcji teoretycznej artykułu stanowi dyskusja na temat pozycji kultury w teorii tłumaczenia, odwołująca się do zjawiska „zwrotu kulturowego” z lat 80. XX wieku oraz poruszająca temat związku między językiem i kulturą, wymieniając jednocześnie główne techniki tłumaczenia pojęć kulturowych. Jako że kultura może być często odzwierciedlona w humorze, dalsza część rozpatruje jego odmiany i podejścia do tłumaczenia humoru. Trzecia część tej sekcji stanowi dyskusję na temat pojęcia nieprzetłumaczalności. Przedstawia rozważania dotyczące podziału nieprzetłumaczalności na językową i kulturową oraz jego celowości w świetle debaty w studiach językoznawczych o związku języka i kultury. Oferuje ona również wgląd w podejścia do nieprzetłumaczalności, prowadząc do dyskusji na temat nieprzetłumaczalności bezwzględnej oraz/lub jej gradacji. Na podstawie powyższego końcowa sekcja proponuje próbę gradacji przypadków nieprzetłumaczalności na podstawie humoru kulturowego w serialu Teoria wielkiego podrywu. Przez prezentację trzech przykładów z serialu rozdział wprowadza trzy kategorie wyrażeń (nie)przetłumaczalnych: culture bumps – wyboje kulturowe, complex linguistic hurdles – złożone językowe przeszkody oraz culture clashes – zderzenia kultur.
Authors and Affiliations
Anna Sadkowska
Kategoria punktu widzenia w instrumentarium badawczym młodych filologów. Punkt widzenia w literaturze, kulturze i języku, red. Elżbieta Muskat-Tabakowska et al., Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2015, 218 ss.
Recenzja monografii wieloautorskiej: Muskat-Tabakowska, E. Borowski, G. Cierpich, A. Wąsala, K. (red.). (2015). Punkt widzenia w literaturze, kulturze i języku. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 218 ss.
When will we ever learn? (wstęp)
Literatura postapokaliptyczna stanowi paradoksalne spojrzenie na katastrofę,a jednocześnie daje możliwość odrodzenia.
Literatura lęku, literatura nadziei – przemiany wybranych kategorii katastrofizmu i postapokaliptyki na przełomie wieku XX i XXI
Głównym celem rozprawy jest wskazanie ewolucji i zróżnicowania strategii narracyjnej w obrębie fantastyki naukowej, ze szczególnym uwzględnieniem twórczości, którą można zakwalifikować jako cosy catastrophe, speculative...
Słona, wielka, modra – obraz wody w polskich szantach
Niniejszy artykuł wpisuje się w nurt badań nad językowym obrazem świata i dotyczy wybranych profili pojęcia „woda” w polskich szantach. Analizy zebranego materiału wykazują, iż woda w żeglarskich piosenkach ma barwę, sma...
„Kpiąca myśl i szaleńcza wyobraźnia”. Niesamowite opowieści Marka Słyka
Szkic stanowi próbę opisu powieści Marka Słyka przy użyciu pojęć charakterystycznych dla modernistycznego dyskursu literackiego. Autor za punkt wyjścia przyjmuje analizę powieści Gra o super-mózg, widzianej jako specyfic...