Abstract

Fındıcak İsyanı, 1915’te başlayan Zeytun Ermeni İsyanının bastırılmasından sonra meydana geldi. Zeytun isyanından kaçmayı başaran Ermeni eşkıyalar, çevredeki köylere dağıldılar. Maraş’ın Fındıcak Köyü eşkıyanın toplanma yeri oldu. Ermeni eşkıya, hükümetin Fındıcak’a gönderdiği Ermeni ileri gelenlerinin de içinde olduğu nasihat heyetine ateş ile karşılık vermiş, çevredeki köylüler ile Fındıcak Köyü’nün kadın ve çocuklarını bu olayın içine çekmişlerdir. Köydeki Müslüman evleri yakılmış, malları ve mülkleri yağmalanmıştır. Bunun üzerine Osmanlı Hükümeti, isyanı bastırmak için askeri harekat başlatmıştır. Osmanlı dönemindeki Ermeni isyanları ile ilgili kaleme alınmış bazı eserlerde Fındıcak İsyanı’ndan bahsedilmektedir. Çalışmamızda Adana Valisi Hakkı Bey’in kaleme aldığı ve daha önce ele alınmamış rapor ışığında Fındıcak İsyanı ortaya konulmuştur. Hakkı Bey, raporunda eşkıyanın askeri gücü, silah, mühimmat ve teçhizat durumu, köydeki örgütlenmesi ve Fındıcak’ın ablukası hakkında bilgiler vermektedir. Olayın meydana geldiği alana ait askeri harekatı gösteren kroki isyanın etki alanı hakkındaki detayları içermektedir. İsyancı Ermeniler tarafından yakılıp yıkılan Müslüman köyleri ve şahıslar ile buralarda gasp edilen eşya, hayvan, hane ve harmanların miktarının değerlendirilmesinde, hükümetin talebi doğrultusunda hazırlanan cetvelden istifade edilmiştir. Yakalanan bazı Ermeni eşkıyalarının verdikleri ifadelere ulaşılmış olup, bu ifadeler olayın aydınlatılması, bölgedeki Ermenilerin Müslümanlara yönelik olumsuz faaliyetleri ve uzlaşmaya yanaşmayan tavırlarını teyit etmesi bakımından önemlidir.

Authors and Affiliations