Aksjologiczne problemy tworzenia prawa a integracja europejska

Journal Title: Studia z zakresu nauk prawnoustrojowych. MISCELLANEA - Year 2015, Vol 0, Issue

Abstract

Sformułowany w polskiej teorii prawa model racjonalnego prawodawcy ma optymalizować praktykę tworzenia prawa nie tylko w płaszczyźnie językowej, prakseologicznej, ekonomicznej, ale przede wszystkim w płaszczyźnie aksjologicznej. Uznane przez prawodawcę wartości podlegają późniejszej systematyzacji ze względu na moc prawną aktu, z którego czerpią swe obowiązywanie. Dlatego wartości konstytucyjne mają wyższą pozycję w systemie od wartości ustawowych, a te ostatnie wyższą od wartości podstawowych. Różnice te są podstawą dla konstruowania przez doktrynę prawniczą zasad stratyfikacji (lub hierarchizacji) wartości. Podstawowym problemem, który jest przedmiotem ustaleń niniejszego opracowania jest pytanie, czy członkostwo Polski w UE wpływa na zmianę stratyfikacji wartości konstytucyjnych, a jeśli tak to w jakich obszarach. Niewątpliwie problem ten jest szczególnie istotny w kontekście ustalania konstytucyjnie gwarantowanych standardów ochrony praw jednostki. Wpływ integracji europejskiej na aksjologię konstytucyjną był bowiem już dostrzegany na szeroką skalę w związku z implementacją Decyzji Ramowej w sprawie ENA. Wówczas to, systemy konstytucyjne zostały skonfrontowane z koniecznością zmiany dotychczasowego standardu ochrony, polegającego na bezwzględnym zakazie ekstradycji własnych obywateli. Zróżnicowane orzecznictwo sądów konstytucyjnych dotyczące tej kwestii, wskazuje na odmienność stratyfikacji wartości konstytucyjnych w poszczególnych państwach członkowskich. Innym przykładem wpływu Decyzji Ramowej na konstytucyjnie chroniony standard prawa do sądu jest sprawa Melloni zawisła przed TS w wyniku wniesienia pytania prejudycjalnego przez hiszpański TK. Analiza treści rozstrzygnięcia TS oraz jego adaptacji do hiszpańskiego systemu prawa przez TK dowodzą również, że realny wpływ na stratyfikację konstytucyjnej aksjologii państw członkowskich może wywierać Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej. W opracowaniu przedstawione zostaną najnowsze orzeczenia TS dotyczące zakresu stosowania Karty w systemach krajowych (Melloni, Åkerberg, Aliyev) i ich potencjalnego znaczenia dla modyfikacji konstytucyjnych standardów ochrony praw podstawowych.

Authors and Affiliations

Ewa Kustra

Keywords

Sformułowany w polskiej teorii prawa model racjonalnego prawodawcy ma optymalizować praktykę tworzenia prawa nie tylko w płaszczyźnie językowej prakseologicznej ekonomicznej ale przede wszystkim w płaszczyźnie aksjologicznej. Uznane przez prawodawcę wartości podlegają późniejszej systematyzacji ze względu na moc prawną aktu z którego czerpią swe obowiązywanie. Dlatego wartości konstytucyjne mają wyższą pozycję w systemie od wartości ustawowych a te ostatnie wyższą od wartości podstawowych. Różnice te są podstawą dla konstruowania przez doktrynę prawniczą zasad stratyfikacji (lub hierarchizacji) wartości. Podstawowym problemem który jest przedmiotem ustaleń niniejszego opracowania jest pytanie czy członkostwo Polski w UE wpływa na zmianę stratyfikacji wartości konstytucyjnych a jeśli tak to w jakich obszarach. Niewątpliwie problem ten jest szczególnie istotny w kontekście ustalania konstytucyjnie gwarantowanych standardów ochrony praw jednostki. Wpływ integracji europejskiej na aksjologię konstytucyjną był bowiem już dostrzegany na szeroką skalę w związku z implementacją Decyzji Ramowej w sprawie ENA. Wówczas to systemy konstytucyjne zostały skonfrontowane z koniecznością zmiany dotychczasowego standardu ochrony polegającego na bezwzględnym zakazie ekstradycji własnych obywateli. Zróżnicowane orzecznictwo są- dów konstytucyjnych dotyczące tej kwestii wskazuje na odmienność stratyfikacji wartości konstytucyjnych w poszczególnych państwach członkowskich. Innym przykładem wpływu Decyzji Ramowej na konstytucyjnie chroniony standard prawa do sądu jest sprawa Melloni zawisła przed TS w wyniku wniesienia pytania prejudycjalnego przez hiszpański TK. Analiza treści rozstrzygnięcia TS oraz jego adaptacji do hiszpańskiego systemu prawa przez TK dowodzą również że realny wpływ na stratyfikację konstytucyjnej aksjologii państw członkowskich może wywierać Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej. W opracowaniu przedstawione zostaną najnowsze orzeczenia TS dotyczące zakresu stosowania Karty w systemach krajowych (Melloni Åkerberg Aliyev) i ich potencjalnego znaczenia dla modyfikacji konstytucyjnych standardów ochrony praw podstawowych

Related Articles

Kierunki zmian w polskiej administracji celnej

Artykuł przedstawia kierunki zmian w polskiej administracji celnej. Zmiany te mają na celu skonsolidowanie Urzędu Celnego z administracją fiskalną i kontrolą fiskalną w Administracji Skarbu Państwa. Omówiono również zmia...

Perspektywy uregulowania powszechnego dostępu do Internetu i elektronicznego głosowania w Polsce

Wraz z opublikowaniem w 2011 roku raportu Specjalnego Komisarza ONZ, dotyczącego promocji i ochrony prawa wolności ekspresji, rozpoczęła się dyskusja na temat nadania prawu dostępu do Internetu rangi prawa podstawowego....

Zagadnienia aksjologii polskiego prawa karnego w dobie Oświecenia

Aksjologia prawa jest subdyscypliną aksjologii będącej ogólną nauką o wartościach, pozostającą w ścisłym związku z filozofią, socjologią, religią oraz polityką. Refleksja filozoficzno historyczna nad zagadni...

Trybunał Konstytucyjny RP – geneza i rozwój instytucji

Potrzeba powołania Trybunału Konstytucyjnego pojawiła się już w momencie odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 r., czyli po 123 latach zaborów. Praktycznie pierwsze projekty zmierzające do ustanowienia instytucji...

Pozycja sądu w świetle zmiany modelu rozprawy sądowej

Przedmiotem artykułu jest omówienie wybranych zagadnień dotyczących pozycji i roli sądu w modelu rozprawy kontradyktoryjnej, wprowadzonej ustawą z dnia 27 września 2013 r., która weszła w życie w dniu 1 lipca 2015 r., ja...

Download PDF file
  • EP ID EP178596
  • DOI -
  • Views 77
  • Downloads 0

How To Cite

Ewa Kustra (2015). Aksjologiczne problemy tworzenia prawa a integracja europejska. Studia z zakresu nauk prawnoustrojowych. MISCELLANEA, 0(), 95-104. https://europub.co.uk./articles/-A-178596