Ars bene moriendi biskupa krakowskiego Piotra Tylickiego w świetle Listu Fryderyka Szembeka do Wawrzyńca Gembickiego
Journal Title: Folia Historica Cracoviensia - Year 2014, Vol 20, Issue
Abstract
W 1617 roku w krakowskiej oficynie wydawniczej Andrzeja Piotrkowczyka wydany został drukiem utwór zatytułowany O śmierci świętej pamięci Jego Mości X. Piotra Tylickiego krakowskiego biskupa […] i nabożnym ku niej przygotowaniu jego List do […] X. Wawrzyńca Gembickiego z Bożej Łaski arcybiskupa gnieźnieńskiego […]. Jego autorem był krakowski jezuita Fryderyk Szembek (1575–1644), który w pierwotnym zamyśle chciał o śmierci krakowskiego ordynariusza poinformować jedynie przyjaciela zmarłego hierarchy – arcybiskupa gnieźnieńskiego Wawrzyńca Gembickiego (1559–1624). W niedługim jednak czasie list ten na żądanie egzekutorów biskupiego testamentu oraz za wyraźnym dozwoleniem następcy Piotra Tylickiego na stolicy św. Stanisława Marcina Szyszkowskiego (1554–1630), jak i zakonnych zwierzchników autora został uzupełniony i wydany drukiem. Omawiany poniżej utwór autorstwa Fryderyka Szembeka należy do tzw. pisarstwa artis bene moriendi. Wydawane w tym nurcie książki miały co prawda różne formy, łączył je jednak przedmiot poruszanych w nich rozważań. Ogólnie rzecz ujmując, były to zbiory przykładów postaw i myśli o treści ascetycznej, służące do przygotowania człowieka na przyjęcie śmierci. Tytułowy biskup został w utworze przedstawiony z jednej strony jako wielki senator, prawdziwy potomek dawnych Polaków i miłośnik ojczyzny. Z drugiej zaś Piotr Tylicki był także dobrodziejem autora utworu oraz „dawnym i uprzejmym” przyjacielem adresata listu – arcybiskupa gnieźnieńskiego. Mimo tak wielu zalet i przymiotów w opisanym przez Fryderyka Szembeka trzyletnim okresie życia hierarchy Piotr Tylicki miał wedle autora ćwiczyć się w trzech zasadniczych cnotach. Pierwszą z nich było „wielkie nabożeństwo i takie, jakie ma być rzeczy boskich poważanie”, drugą stanowiła „pokora wielka w dostojeństwie tak wysokim”, trzecią i ostatnią było z kolei „staranie pilne o zbudowanie bliźnich i wystrzeganie się dania onym najmniejszego zgorszenia”.
Authors and Affiliations
Bartłomiej Michał Wołyniec
Keywords
Related Articles
- EP ID EP169496
- DOI 10.15633/fhc.650
- Views 44
- Downloads 0
Mój starszy brat, o. prof. dr hab. Benignus Józef Wanat OCD. Osobiste wspomnienie rodzinne
Józef Benignus Wanat OCD urodził się we Frydrychowicach koło Wadowic w niezamożnej, wielodzietnej rodzinie rolniczej. Miał siedmiu braci i jedną siostrę, był trzecim z kolei synem Franciszka i Marii Wanatów. Jego rodzina...
Postawa Kościoła wobec wydarzeń społeczno-politycznych w Polsce na początku lat osiemdziesiątych XX wieku
W polskiej historiografii stan wojenny stanowi ciągle zagadnienie budzące wiele kontrowersji. Wydaje się też, iż nawet powiększający się dystans czasowy oraz psychologiczny nie ułatwia wypracowania jednoznacznej i obiekt...
Past inhabitants of Garbary – a biocultural perspective
The present work analyses the bone material unearthed at the graveyard of St Peter the Little’s Church in Garbary. The study is based on research from the years 1978 and 2012. A total of 111 skeletons were analysed, all...
The Sevillian collection of the images of Mercedarians by Zurbarán
The portraits of Mercedarian monks by Francisco de Zurbarán were created for the Sevillian monastery Nuestra Señora de la Merced. The artist sketched images of old-time monks based on the physiognomy of his contemporary...
Nowoczesne techniki analityczne źródłm informacji o dokumencie przeszłości na przykładzie analizy metalowych nici z piętnasto- i szesnastowiecznych aksamitów ze zbiorów skarbca katedralnego na Wawelu
Artykuł omawia analizy metalowych nici z piętnasto i szesnastowiecznych aksamitów ze zbiorów skarbca katedralnego na Wawelu.