Berkeley na temat stosunku pomiędzy ideami abstrakcyjnymi a językiem w siódmym dialogu Alkifrona
Journal Title: Ruch Filozoficzny - Year 2018, Vol 74, Issue 4
Abstract
Jednym z najsłynniejszych argumentów przedstawionych przez Berkeleya jest jego argumentacja przeciwko istnieniu idei abstrakcyjnych zawarta we Wstępie do Traktatu o zasadach poznania ludzkiego. Pogląd głoszący, że wszystkie nasze idee są konkretne i że nie jest możliwy Locke’owski proces abstrakcji, przewija się przez całą jego filozofię, wykraczając nie tylko przez Wstęp, ale i treść Traktatu. Wielu komentatorów omawiało rolę Berkeleyowskiego antyabstrakcjonizmu w jego filozofii, szczególnie w odniesieniu do głoszonej przezeń tezy immaterialistycznej, dużo mniej uwagi poświęcono jednak roli owej argumentacji w Berkeleyowskiej filozofii języka. Najbardziej rozwinięte omówienie kwestii języka zawarte jest w siódmym dialogu Alkifrona, w którym Berkeley przedstawia alternatywną wobec Locke’owskiej koncepcję znaczenia. W niniejszym artykule koncentruję się na tym dialogu i poddaję badaniu zasadniczy związek, jaki zdaniem Berkeleya występuje pomiędzy sposobem, w jakim posługujemy się językiem, a domniemanym istnieniem idei abstrakcyjnych. Okazuje się, że nie powinniśmy uważać, iż Berkeleyowski antyabstrakcjonizm odgrywa jakąś rolę przeciwko Locke’owskiej semantyce języka. Stanowisko Berkeleya wydaje się inne: przedstawiając teorię alternatywną, usuwa on potrzebę odwoływania się do idei abstrakcyjnych jako koniecznego założenia w procesie wyjaśniania. Berkeley uważa, że istnienie idei abstrakcyjnych zakładamy tylko wtedy, gdy przyjmujemy teorię Locke’a. Jak sądzę, taka interpretacja relacji pomiędzy językiem a ideami abstrakcyjnymi wyjaśnia, dlaczego w czasie pomiędzy wcześniejszymi wydaniami Alkifrona i jego edycją ostateczną, Berkeley zmienia stanowiska będącego jego antagonistą Alkifrona, który w późniejszych wydaniach dzieła porzuca Locke’owski abstrakcjonizm.
Authors and Affiliations
Peter West
Przejawy społecznych lęków przed technologią w grach cyfrowych
Współczesne społeczeństwo często określa się mianem społeczeństwa ryzyka. Ludzie są bardziej niż kiedyś świadomi zagrożeń, rozczarowani niespełnionym obietnicami nauki i często są przekonani, że cokolwiek zrobią nie zmie...
Załuski Wojciech, Etyczne aspekty doświadczenia czasu, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2017, ss. 228.
-
Nuda egzystencjalna a sensowny wymiar człowieka
Celem tego artykułu jest próba zdefiniowania pojęcia nudy w kontekście psychologii egzystencjalnej Viktora Emila Frankla oraz prozy psychologicznej Alberto Moravii. Nuda jako stan psychologiczny i postawa filozoficzna ch...
Idea naukowości Henri Poincarégo
Henri Poincaré był jednym z ostatnich uczonych mających wgląd w całość nauk matematyczno-przyrodniczych. Czas jego działalności naukowej przypadał na czas przełomu naukowego, kiedy kształtowały się nowe teorie i metody n...
Geneza trudności związanych ze rozumieniem immanencji Boga. Specyfika ujęcia zagadnienia przez Xaviera Zubiriego
Artykuł omawia zagadnienia związane z immanencją Boga. Zostają w nim przedstawione trudności w rozumieniu Boga jako wszechobecnego oraz wiecznego na podstawie doktryny Tomasza z Akwinu. Drugi rodzaj trudności dotyczy...