Birinci Dünya Savaşında Suriye’de Panislamist Propaganda: Eş-Şark Gazetesi Örneği
Journal Title: Dil ve Edebiyat Araştırmaları - Year 2018, Vol 17, Issue 17
Abstract
Bu makale Birinci Dünya Savaşı esnasında, Suriye’de Cemal Paşa’nın kararıyla Arapça olarak yayımlanan ve İttihad-ı İslam propagandası yapmayı amaçlayan eş-Şark gazetesi hakkındadır. Makale gazetenin kuruluş amacı ve söylemini analiz etmekte, etkisine dair bazı çıkarımlarda bulunmaktadır. Panislamizm savaş döneminde Osmanlı Devleti’nin bir tür resmi ideolojisi niteliğindeydi. Osmanlı tabiiyetinde bulunan veya bulunmayan Müslümanların, İmparatorluğun savaş hedeflerini desteklemesinin sağlanması da bu ideolojinin temel motivasyonlarından biriydi. Eş-Şark ve benzeri araçlar vasıtasıyla dünya Müslümanları kolonyal Avrupa devletlerin amaçları hakkında aydınlatılacak ve böylece Müslüman sömürgeler arasında anti-kolonyal isyanlar patlak verecekti. Bu doğrultuda, Hilafet, Osmanlı Devleti’nin devam etmesinin önemi ve Şerif Hüseyin ve Mısır Sultanı gibi “isyancıların” “ihaneti” dergide yayınlanan makalelerde en çok işlenen temalar arasındaydı. Muhammed Kürd Ali ve Şekib Arslan gibi Suriye’nin önde gelen ilim ve fikir adamları da gazeteye yazılarıyla katkıda bulunmuşlar ve gazetede idari görevler üstlenmişlerdir. Makale, eş-Şark gazetesinin nüshalarından faydalanmanın yanında, Osmanlı, İngiliz, Alman ve Avusturya arşivlerindeki konuyla ilgili belgeleri de içermektedir. Bu makalede Mary Mills Patrick’in kısa hayat hikayesiyle beraber Türk eğitim sistemine ve onun özellikle kızların eğitimine yaptığı önemli katkılara işaret edilecek. Ayrıca yukarıda adı geçen eseri çerçevesinde Türk kızlarının eğitim hayatına dahil olmalarında oynadığı rol üzerinde durulacaktır. Bu katkıları işaret edilmiştir.
Authors and Affiliations
M. Talha ÇİÇEK
Keywords
Related Articles
- EP ID EP543772
- DOI 10.30767/diledeara.418461
- Views 294
- Downloads 0
Etik İle Estetik Arasında Türk Edebiyatçısı Yahut Bir Mürşit Olarak Romancı
Yeni Türk edebiyatının başlangıcından itibaren; Rasyonalist Şinasi’den, Romantik Namık Kemal’e ondan Natüralist Nâbizâde Nâzım’a ve orta sınıfın sesi olan Ahmet Mithat’a kadar, sanat ve edebiyatın etik, ahlakî bir vurgus...
Nevâî ile Fuzûlî’nin Leylâ ve Mecnûn Mesnevilerinin Yapı ve Konu Bakımından Karşılaştırılması
Edebiyat bilimi yapısı ve işlevi gereği birçok bilim dalıyla etkileşim halindedir. Edebiyatın bir alt birimi olan Karşılaştırmalı Edebiyat, kültürlerarası etkileşimin edebî eserlere yansıyan yönlerini araştırıp ortaya çı...
Colson Whitehead’in Yeraltı Demiryolu Romanında Yeni Kölelik Anlatısı ve Amerikan Buyruğu
Bu çalışmada yakın dönem içinde ön plana çıkan siyahi yazar Colson Whitehead’in 2016 yılında yayımlanmış ve oldukça ses getirmiş olan Yeraltı Demiryolu adlı romanı incelenmektedir. Yeni bir kitap olmasına rağmen, ele alı...
Nâzım Hikmet’in “Orkestra”sı: Üslupbilimsel Bir Çözümleme
Türk ve dünya edebiyatında şiirde şekil değiştirme eğilimi çoğu zaman farklı okumalara kapı aralar. Bu çalışmada iki şiirden yola çıkarak söz konusu mesele değerlendirilecektir. Makalede, Dan McIntyre’ın E.E. Cummings’in...
“Gobu”Stan’ın Gizemi (Kıpçaklar’a Giden Yol) Kitabı Hakkında
Atatürk Üniversitesi Kâzım Karabekir Eğitim Fakültesi Türkçe Eğitimi Bölümü’nde hâlen görev yapan Prof. Dr. Cengiz Alyılmaz tarafından yazılan “Gobu”stan’ın Gizemi (“Kıpçaklar”a Giden Yol) isimli kitap Bitlis Eren Üniver...