DATA MİNİNGDƏ SÜNİ NEYRON ŞƏBƏKƏLƏRİNDƏN İSTİFADƏNİN YENİLİKLƏRİ
Journal Title: Scientific Research - Year 2024, Vol 4, Issue 4
Abstract
Xülasə Süni Neyron Şəbəkələri (Artificial Neural Networks) böyük verilənlər bazasında mürəkkəb nümunələri və əlaqələri öyrənmək qabiliyyətinə görə data miningdə geniş istifadə edilmişdir. Data mining-də ANN-lərin istifadəsində bir sıra yeniliklər olmuşdur. Əvvəlcə təsvirin tanınması üçün nəzərdə tutulmuş konvolutional neyron şəbəkələri (Convolutional Neural Networks) təbii dilin işlənməsi və zaman sıralarının təhlili kimi müxtəlif sahələrdə tətbiqlər tapmışdır. Onlar verilənlərdəki məkanları və müvəqqəti nümunələrin təyinində effektiv rol oynayır. Dərin öyrənmə arxitekturaları data miningə tətbiq edilən süni neyron şəbəkələri (ANN) sahəsində əhəmiyyətli yeniliyə malik oldular. Bu irəliləyişlər mürəkkəb nümunələri idarə etmək və böyük məlumat dəstlərindən qiymətli fikirlər çıxarmaq üçün daha güclü, səmərəli və dəqiq modellərə gətirib çıxardı. CNN-lər image miningdən istifadə edirlər. Bu arxitekturalar vizual xüsusiyyətlərin ierarxik təsvirlərini avtomatik öyrənmək üçün xüsusi konvolyusiya qatlarından istifadə edir. Yeniliklərə dərin öyrənmə arxitekturaları (məsələn, ResNet, DenseNet) və müvafiq görüntülərə fokuslanan diqqət mexanizmləri daxildir. Təkrarlanan Neyron Şəbəkələri (Recurrent Neural Networks) və Uzun- Qısamüddətli Yaddaş (Long Short Term Memory) şəbəkələri zaman sıralarının təhlili, təbii dil emalı (Natural Language Processing) və nitqin tanınması kimi tətbiqlər üçün ardıcıl məlumatların idarə edilməsində əsas rol oynamışdır. Yeniliklərə uzunmüddətli asılılıqların modelləşdirilməsini təkmilləşdirmək üçün iki istiqamətli RNN, diqqət mexanizmləri və keçidli təkrarlanan vahidlər (Gates Recurrent Units) daxildir.
Authors and Affiliations
Ziya Mustafayev
Keywords
Related Articles
- EP ID EP748717
- DOI 10.36719/2789-6919/32/197-202
- Views 39
- Downloads 0
KAMAL ƏHMƏDOVUN “ƏBƏDİ MƏŞƏL” SİMFONİK POEMASI
Xülasə Naxçıvan bəstəkarlıq məktəbinin istedadlı nümayəndəsi K.Əhmədovun yaradıcılığında vətənpərvərlik mövzusu hər zaman mühüm yer tutmuşdur. O, bu sahədə çoxsaylı və müxtəlif janrlı əsərlər bəstələmişdir. Bəstəkarı...
PARAZİTAR XƏSTƏLİKLƏRİN YENİ BİOMARKERLƏRİ VƏ ONLARIN İMMUNOMODULYATOR ƏHƏMİYYƏTİ
Xülasə Ekzosomlar 1980-ci illərin əvvəllərində müşahidə olunmuşlar. Bütün eukariot və prokariot hüceyrələr ekzosom sekresiya edirlər, onlara orqanizmin bioloji mayelərində rast gəlinir və replikasiyaya qadir deyillər....
METAFORLAŞMA SEMASİOLOJİ HADİSƏ KİMİ
Xülasə Məqalədə metaforlaşma prosesinin üslubi qanunauyğunluqlarından meydana çıxan nəticələr müəyyənləşdirilmişdir. Tarixi səciyyə daşıyan metaforlaşma prosesi üslubi nəticə qanunauyğunluğundan daha çox yaradıcı düş...
Şeir dilində sifətdən ibarət dialektizmlərin linqvistik xüsusiyyətləri
Xülasə Azərbaycan şeir dilində sifətdən ibarət dialektizmlərin linqvistik xüsusiyyətləri ilə bağlı maraqlı cəhətlər özünü göstərir və poeziyada belə sifətlərdən söz sənətkarlarımız özlərinəməxsus üslubi çalarları yara...
Risk Typologies and Their Mitigation in Banking: A Study of Azerbaijani Banks
Abstract This paper explores the typologies of risks in the banking sector and examines the strategies employed to mitigate them, with a focus on Azerbaijani banks. The study identifies key risk categories, including...