„DIE KRAFTPROBE” – „PRÓBA SIŁ” JUBILEUSZ 200-LECIA AKADEMII SZTUK PIĘKNYCH W MONACHIUM
Journal Title: Muzealnictwo - Year 2008, Vol 2008, Issue 49
Abstract
W 2008 r. w Monachium, obok uroczystości uświetniających 850-lecie miasta, świętowano także 200-lecie Akademii Sztuk Pięknych. Aby dotrzeć do badaczy tematu w poszczególnych krajach Europy, już w 2005 r. zorganizowano międzynarodową sesję naukową dotyczącą dziejów malarstwa XIX w. w Monachium. Wystawa pt. „Die Kraftprobe” („Próba sił”) prezentująca 200-letni dorobek akademii, eksponowana w Haus der Kunst od 30 maja do 31 sierpnia 2008 r. była ukoronowaniem wieloletnich prac i kwerend jej twórcy dr. Leona Krempela.Wystawę otwierał obraz Franza Defreggera, Die Kraftprobe, na którym tyrolski młodzik w asyście wiejskich obserwatorów mierzy swoje siły próbując podnieść głaz. Rodzajowe przedstawienie ze swoimi wieloznacznymi odczytaniami stało się, wraz z wiszącymi na pierwszej sali innymi pracami, ucieleśnieniem wszystkiego, co działo się w sztuce powstającej w kręgu akademii w czasie dwóch stuleci jej istnienia. To ścieranie się sił pomiędzy tradycją i nowoczesnością, pomiędzy akademickim uznaniem dla malarstwa historycznego a zainteresowaniami tematycznymi artystów. To także zmaganie się demokratyzującej się sztuki z jej, właściwym malarstwu akademickiemu, uwznioślaniem. W twórczości artystów związanych z uczelnią znalazło odzwierciedlenie charakterystyczne dla XIX w. powszechne budzenie się narodowych tożsamości i zainteresowanie malarstwem historycznym. Było to powodem, dla którego podejmowali na niej studia młodzi artyści z krajów Europy Środkowej, Wschodniej i Północnej. Na sali otwierającej wystawę znalazły się dzieła kilku kobiet, m.in. Electrine von Freyberg, Louise Seidler, Elisabeth Ney, czy Barbary Popp. Wszystkie pochodzą z pierwszego okresu rozwoju akademii, kiedy kobiety mogły na niej, do 1840 r., jeszcze studiować. Prezentację sztuki tworzonej w Akademii Sztuk Pięknych w Monachium rozpoczynały na wielkiej sali „profesorskiej” prace Juliusa Schnorra vo Carolsfelda, Petera von Corneliusa, Carla Schnorn`a, Wilhelma von Kobell`a, Johanna Georga von Dillis`a, Karla Piloty`ego oraz jego uczniów, a także Gyula Benczúry i Alexandra Wagnera. Do pracowni K. Piloty`ego dobijało się wielu Polaków, u Wagnera studiowało ich około 60. Na wystawie wyodrębniono kilka sal narodowych: polską, węgierską, bułgarską, bałtycką itd. Polska sala zwracała uwagę wyciszoną tematyką, doskonałym warsztatem artystycznym, subtelnymi i wyrafinowanymi rozwiązaniami kolorystycznymi, nastrojowością lub dynamizmem poszczególnych prac, takich jak Stańczyk Jana Matejki, pięć akwarel z cyklu Zmartwychwstanie Zofii Stryjeńskiej czy dzieła Alfreda Wierusz-Kowalskiego, Józefa Brandta, Aleksandra i Maksymiliana Gierymskich, Władysława Czachórskiego i Juliana Fałata. Widza zwiedzającego ekspozycję uderzała przewaga malarstwa historycznego – dzieła Chorwatów, Słoweńców, Bułgarów, Serbów itd. ukazywały najbardziej dramatyczne i krwawe wyjątki z ich narodowych dziejów. Wystawę zdominowało malarstwo XIX-wieczne prezentowane pod hasłem „Przyciąganie i promieniowanie” („Anziehung und Ausstralung”) ale zaprezentowane także dzieła Wassily`ego Kandinsky`ego, Paula Klee, Franza Marca, czy Giorgio de Chirico świadczyły o tym, że akademia monachijska wchodziła w XX w. otwarta na nowe prądy artystyczne. Organizatorzy nie pominęli trudnego dla akademii okresu nazizmu. Pokazano brązową głowę Adolfa Hitlera, dzieło Bernharda Bleekera i inne prace o funkcjach propagandowych. Sztukę nowoczesną, zaprezentowano pod hasłem „Latarnia morska i błędny ognik” („Leuchttürme und Irrlichter”), co dobrze zilustrowało jej poszukiwania oraz zagubienie. Monachijska wystawa pobudzała do dyskusji. Wybór artystów, dzieł, które odbiegają od typowego emploi określonego malarza, obszerna prezentacja twórców mniej znanych lub mniej istotnych dla obrazu sztuki rozwijającej się na akademii, a także umieszczenie w salach razem z malarstwem XIX-wiecznym, późniejszych o 100 lat instalacji i rzeźb, zmuszały widza do uważnego odczytywania jej idei.
Authors and Affiliations
Eliza Ptaszyńska
Keywords
Related Articles
- EP ID EP61978
- DOI -
- Views 49
- Downloads 0
DIGITALIZACJA W FIŃSKIM MUZEALNICTWIE
W artykule omówiono generalny obraz digitalizacji w fińskim sektorze muzealnym. Przedstawiono szacunkowe liczby dotyczące digitalizacji dziedzictwa kulturowego na podstawie przeprowadzonych statystycznych badań, oraz zap...
IMMUNITET MUZEALNY – PRÓBA OCENY REGULACJI PO 18 MIESIĄCACH OBOWIĄZYWANIA
Tematem artykułu jest ocena wprowadzenia do polskiego systemu prawnego ochrony prawnej rzeczy ruchomych o wartości historycznej, artystycznej lub naukowej wypożyczonych z zagranicy na wystawę czasową organizowaną na tery...
Museums in Poland in the Years 1989-2008
DIGITALISATION IN FINNISH MUSEUMS
W artykule omówiono generalny obraz digitalizacji w fińskim sektorze muzealnym. Przedstawiono szacunkowe liczby dotyczące digitalizacji dziedzictwa kulturowego na podstawie przeprowadzonych statystycznych badań, oraz zap...
WYNIKI WIELOKRYTERIALNYCH BADAŃ SĄDU OSTATECZNEGO Z MUZEUM NARODOWEGO W GDAŃSKU. NOWE ODCZYTANIE TRYPTYKU JAKO DZIEŁA ROGIERA VAN DER WEYDENA I HANSA MEMLINGA
Arcydzieło Sąd Ostateczny z Muzeum Narodowego w Gdańsku pochodzi z XV w., tryptyk w technice olejno-temperowej na drewnie dębowym, przypisywany dotąd był Hansowi Memlingowi. Jedyną pewną datą w historii tryptyku jest 27...