DOKUMENT TWÓRCZEGO DUCHA. ARCHITEKTURA GMACHÓW MUZEALNYCH W NIEPODLEGŁEJ RZECZYPOSPOLITEJ

Apply

DOKUMENT TWÓRCZEGO DUCHA. ARCHITEKTURA GMACHÓW MUZEALNYCH W NIEPODLEGŁEJ RZECZYPOSPOLITEJ

Journal Title: Muzealnictwo - Year 2018, Vol 59, Issue

Abstract

Niechaj ten partenon sztuki (…) będzie krzepiącym serca dokumentem wielkości nieśmiertelnego, wiekuiście twórczego ducha Polski. Słowa zapisane w akcie erekcyjnym Muzeum Narodowego w Warszawie nie pozostawiają wątpliwości – kultura była postrzegana przez władze II Rzeczypospolitej (1918–1945) jako niezwykle istotny czynnik budujący tożsamość odrodzonego państwa. Niemalże od samego początku niepodległości planowano i realizowano budowę gmachów teatrów i muzeów, a także organizowano nowe placówki. Wystarczy wspomnieć, że w połowie lat 30. XX w. działało w Polsce 135 muzeów publicznych, z czego połowa została powołana do życia po roku 1918. Kulturotwórcza rola budownictwa gmachów publicznych kolejno utrwalała obraz II Rzeczypospolitej jako spadkobierczyni Polski przedrozbiorowej, a następnie – państwa nowoczesnego, o ambicjach sięgających przywództwa w regionie. Pierwsze projekty i realizacje stanowią bezpośrednią kontynuację stylistyki przełomu XIX i XX wieku. Zaprojektowany w 1924 r. teatr narodowy w Warszawie i miejski w Łodzi (niezrealizowany) Czesława Przybylskiego posiadały uproszczone formy klasyczne. Podobnie pierwsze projekty Muzeum Narodowego w Warszawie (Marian Nikodemowicz, 1924) czy Muzeum Ziemi Pomorskiej w Toruniu (Czesław Przybylski, 1926), które kontynuowały XIX-wieczną tradycję „muzeum- -pałacu” i „muzeum-świątyni sztuki”. Przełom nastąpił w końcu lat 20. i na początku 30., kiedy powstawały projekty stanowiące wyraz poszukiwania własnej recepcji nowoczesności połączonej z wyrazem tożsamości narodowej. Architekci siedzib Muzeum Śląskiego (Karol Schayer) czy Muzeum Narodowego w Warszawie (Tadeusz Tołwiński) poszukiwali drogi twórczej łączącej nowoczesność i „państwotwórczy” charakter gmachów.<br/><br/>

Authors and Affiliations

Błażej Ciarkowski

Keywords

architektura gmachów muzeów awangarda modernizm klasycyzm tożsamość narodowa styl narodowy

NOWY GMACH MUZEUM ŚLĄSKIEGO W KATOWICACH Konkurs międzynarodowy na koncepcję architektoniczną głównego gmachu Muzeum Śląskiego w Katowicach

Międzynarodowy konkurs architektoniczny na projekt koncepcyjny nowego gmachu Muzeum Śląskiego w Katowicach ogłoszono 30 października 2006 r., a rozstrzygnięcie nastąpiło 15 czerwca 2007 roku.Warunkiem konkursu było zapro...

EP ID EP359318
DOI 10.5604/01.3001.0012.2304
Views 45
Downloads 0