Dziecko w roli rodzica – pomylone role rodzinne. O parentyfikacji w doniesieniach światowych i polskich
Journal Title: Wychowanie w Rodzinie - Year 2018, Vol 0, Issue 1
Abstract
Cel: Celem artykułu, o charakterze przeglądowym, jest wyjaśnienie zjawiska parentyfikacji, jej uwarunkowań i konsekwencji z nią związanych. Parentyfikacja najczęściej określana jest jako odwrócona rola w rodzinie i dotyczy zamiany roli między rodzicem a dzieckiem. Dochodzi do niej wówczas, gdy rodzic, częściowo lub całkowicie, rezygnuje ze swoich zadań i obowiązków rodzicielskich. Abdykacja rodzica uruchamia proces parentyfikacji, w którym zwykle jedno, najczęściej najstarsze dziecko w rodzinie, czuje się oddelegowane do przejęcia roli rodzicielskiej, w różnych sferach życia rodzinnego. Świadoma pomoc i obowiązki mogą mieć charakter instrumentalny lub emocjonalny. Dziecko poddane procesowi parentyfikacji może ponosić różnego rodzaju koszty a jego rozwój może być zagrożony. Mimo że wyniki wielu badań światowych i nielicznych polskich wskazują na olbrzymią złożoność i niejednorodność tego zjawiska, to wiele z nich uwidacznia zarówno doraźne, jak i długofalowe konsekwencje wynikające z doświadczania odwrócenia ról w rodzinie. Metody: W artykule zostaną zaprezentowane dane pochodzące z różnych badań zarówno ilościowych, jak i jakościowych. Wyniki: Przedstawione będą również wnioski z badań własnych, które autorki artykułu prowadzą od kilku lat. Wynika z nich, że parentyfikacja jest procesem złożonym, zróżnicowanym wieloczynnikowo a niekorzystne przeobrażenia, jakim podlega polska rodzina w znaczący sposób potencjalnie generują to zjawisko. Wnioski. Mimo zwiększonego zainteresowania, w ostatnich latach omawianą problematyką, literatura naukowa, zwłaszcza rodzima, jest nadal bardzo skromna, co utrudnia zarówno upowszechnienie, jak i opracowanie konkretnych rozwiązań nastawionych na pomoc i wsparcie rodzinom, w których pojawiło się odwrócenie ról.
Authors and Affiliations
Jolanta Żarczyńska-Hyla
Keywords
Related Articles
- EP ID EP540273
- DOI 10.34616/wwr20181.289.303
- Views 141
- Downloads 0
Uczniowie szkół ponadgimnazjalnych o Spektrum Poalkoholowych Uszkodzeń Płodu (FASD)
W ostatnich latach w polskiej literaturze naukowej pojawiła się nowa jednostka chorobowa, która w nomenklaturze Międzynarodowej Organizacji Zdrowia oznaczona jest symbolem Q.86.0 – jest to Płodowy Zespół Alkoholowy. Chor...
Institutional education of blind, deaf and speech- -disabled children in Slovenia until World War II
Aim: The purpose of the following contribution may be somewhat atypical, as it deals with the so-called substitute families of the blind, visually impaired, deaf, and hearing-impaired children in Slovenia in the period b...
Wsparcie rodziców biologicznych i zastępczych w wychowaniu dzieci – oczekiwania a rzeczywistość
Cel: Celem prezentowanych badań było ukazanie podobieństw oraz różnic pomiędzy rodzicami zastępczymi i biologicznymi w doświadczaniu trudności rodzicielskich. Jedna z głównych hipotez zakłada istnienie różnic pomiędzy ro...
Rola rodziny w kształtowaniu systemu wartości u dzieci w wieku przedszkolnym
Otoczenie dziecka, w tym przede wszystkim rodzina, jest najlepszym miejscem do prowadzenia właściwie ukierunkowanej pracy wychowawczej. Będąc podstawową komórką społeczną, cechującą się największą ciągłością i systematyc...
Problemy małżeństw binacjonalnych. Analiza postów na forach internetowych
Silne tendencje homogamiczne, jeśli chodzi o takie kryteria, jak narodowość, rasa/ grupa etniczna czy wyznawana religia w kulturze polskiej są typowe dla strategii doboru małżonka. Dane Głównego Urzędu Statystycznego wsk...