EGZEKUTIVNE FUNKCIJE KOD INSTITUCIONALIZOVANE DECE BEZ RODITELJSKOG STARANJA
Journal Title: Multidisciplinarni Pristupi u Edukaciji i Rehabilitaciji - Year 2022, Vol 4, Issue 4
Abstract
Institucionalno zbrinjavanje dece bez roditeljskog staranja predstavlja značajan faktor rizika za socioemocionalni i kognitivni razvoj. Imajući u vidu da su ranije studije uglavnom bile usmerene na izučavanje karakteristika ponašanja, afektivne vezanosti, pažnje, govorno-jezičkih sposobnosti i intelektualnog funkcionisanja, cilj ovog pilot istraživanja je da se utvrdi nivo razvoja egzekutivnih funkcija (EF) kod institucionalizovane dece tipičnih intelektualnih sposobnosti. Uzorkom je obuhvaćeno dvadeset četvoro dece, oba pola (58,3% dečaka; N=14), uzrasta 8-15 godina (AS=13,5; SD=1,64). Za procenu EF primenjena je BRIEF skala (Behavior Rating Inventory of Executive function), a rezultati su analizirani u odnosu na norme date u priručniku. Dobijeni rezultati ukazuju na to da deca koja žive u instituciji pokazuju značajna odstupanja u nivou razvoja gotovo svih procenjenih aspekata EF, i to između 25% i 83% dece u zavisnosti od subskale. Klinički značajne vrednosti manifestuju se kako u domenu regulacije ponašanja, tako i u oblasti metakognicije koja, sudeći po rezultatima (oko 70% dece odstupa minimum 1,5 SD od proseka), predstavlja oblast koja je posebno osetljiva na uticaj institucionalnog okruženja. U oblasti metakognitivnih sposobnosti najizraženije teškoće detektuju se na subskali kojom se procenjuju planiranje i organizacija (83,3%), a u oblasti bihejvioralne regulacije u domenu mogućnosti fleksibilne izmene ponašanja (70,8%). Uočena je tendencija postizanja lošijih rezultata kod dece koja su u domskom smeštaju do godinu dana u odnosu na decu koja duže borave u domu, a ta razlika je i statistički značajna u domenu fleksibilnosti ponašanja (p=0,033). Kod dece koja žive u instituciji nisu utvrđene polne razlike u nivou razvoja EF. Imajući u vidu značaj EF za socioemocionalno funkcionisanje, adaptivno ponašanje i akademski uspeh, neophodno je sistemski uvrstiti različite programe stimulacije koji bi bili usmereni na razvoj metakognitivnih i regulatornih sposobnosti dece koja žive u instituciji.
Authors and Affiliations
Milica Gligorović, Nataša Buha
Keywords
Related Articles
- EP ID EP716298
- DOI https://doi.org/10.59519/mper4001
- Views 74
- Downloads 0
PRISUTNOST NASILJA KOD IMIGRANATA SA BLISKOG ISTOKA I SJEVEROISTOČNE AFRIKE
Opći val useljenika, najviše sa prostora Bliskog istoka, ali i iz Afrike, posebice njenog sjevernog dijela, dolazi na granice evropskih i drugih zemalja. Uz opće loše fizičko stanje u kojem se imigranti nalaze, u velik...
ISKUSTVA PRUŽANJE PSIHOSOCIJALNE PODRŠKE RODITELJIMA DJECE I MLADIH OSOBA S TEŠKOĆAMA U RAZVOJU
Psihosocijalna podrška je socijalna usluga koja podrazumijeva psihosocijalnu rehabilitaciju koja potiče razvoj kognitivnih, funkcionalnih, komunikacijskih ili socijalnih vještina korisnika. Može se pružati individualno...
QUALITY OF LIFE OF VISUALLY IMPAIRED PEOPLE IN RELATION TO GENDER
The aim of the research was to determine the quality of life of visually impaired respondents in relation to gender. The research included 99 patients with cataracts, glaucoma, strabismus and eye injuries with a residual...
OGLEDNI MODEL INKLUZIVNE, MULTIDISCIPLINARNE, INTEGRATIVNE I TEMATSKE NASTAVE KAO PRIMER DOBRE PRAKSE
Inkluzivna nastava, u Republici Srbiji, uvedena je naglo, bez dovoljno znanja, sredstava i bez uvažavanja pozitivnih dotadašnjih iskustava u radu sa učenicima sa smetnjama. Nastavnici u redovnom sistemu nisu mogli da zam...
SUPPORT NEEDS IN WORKING WITH STUDENTS WITH DEVELOPMENTAL DISABILITIES - TEACHERS ' PERSPECTIVE
The aim of the study was to determine type and intensity of support that teachers consider necessary for working with students who have developmental disabilities. The sample consisted of 108 teachers, aged 24 to 61 (M=4...