Eter oktabromodifenylowy – mieszanina izomerów. Oznaczanie w powietrzu środowiska pracy metodą chromatografii gazowej ze spektrometrią mas
Journal Title: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy - Year 2016, Vol 32, Issue 2
Abstract
Eter oktabromodifenylowy (oktaBDE) w czystej postaci jest niepalnym białym lub prawie białym ciałem stałym o charakterystycznym zapachu. Związek otrzymuje się przez bromowanie eteru difenylowego. Eter oktabromodifenylowy należy do bromowanych związków aromatycznych stosowanych do zmniejszania palności. Najczęściej był stosowany przy produkcji syntetycznych polimerów wykorzystywanych w przemyśle: samochodowym, elektrycznym i elektronicznym. Ze względu na swoje właściwości fizykochemiczne eter oktabromodifenylowy zaliczono do, tzw. trwałych zanieczyszczeń organicznych, których produkcja i stosowanie są zabronione w Unii Europejskiej od 2004 r. W warunkach przemysłowych podstawowym źródłem narażenia na polibromowane etery difenylowe (PBDE) jest praca w spalarniach odpadów komunalnych oraz przy utylizacji sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Najbardziej istotne znaczenie w toksycznym działaniu eteru oktabromodifenylowego mają zmiany czynnościowe w wątrobie i tarczycy, a po narażeniu inhalacyjnym także zmiany w układzie oddechowym. Eter oktabromodifenylowy nie wykazywał działania mutagennego i genotoksycznego. W Environmental Protection Agency (EPA) zaliczono eter oktabromodifenylowy do klasy D, czyli związków nieklasyfikowanych jako kancerogen dla ludzi.Celem pracy było opracowanie i walidacja czułej metody oznaczania stężeń eterów oktabromodifenylowych w środowisku pracy w zakresie 1/10 ÷ 2 wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS), zgodnie z wymaganiami zawartymi w normie europejskiej PN-EN 482: 2012.Badania wykonano techniką chromatografii gazowej przy zastosowaniu chromatografu gazowego agilent tchnologies 7890B ze spektrometrem mas 5977A (MSD) oraz dozownikiem z podziałem lub bez podziału, z automatycznym podajnikiem próbek i komputerem z programem sterowania i zbierania danych (Mass Hunter) oraz kapilarną kolumną analityczną ZB 5-HT inferno (30 m × 0,25 mm × 0,25 µm).Metoda polega na: zatrzymaniu frakcji wdychalnej obecnego w badanym powietrzu aerozolu eterów oktabromodifenylowych na filtrze z włókna szklanego, ekstrakcji toluenem i analizie chromatograficznej otrzymanego roztworu przy zastosowaniu spektrometru mas. Wydajność odzysku oznaczanych związków przy zastosowaniu proponowanego zestawu do pobierania próbek powietrza wynosiła 95,7%. Tak pobrane próbki powietrza przechowywane w lodówce są trwałe co najmniej 30 dni. Zastosowanie kolumny ZB 5-HT inferno (30 m × 0,25 mm × 0,25 µm) umożliwia oddzielenie frakcji eteru oktabromodifenylowego od innych izomerów polibromowanych eterów difenylowych oraz rozpuszczalnika. Opracowana metoda jest liniowa (r = 0,999) w zakresie stężeń 1 ÷ 20 µg/ml, co odpowiada zakresowi 0,01 ÷ 0,2 mg/m[sup]3[/sup] dla próbki powietrza o objętości 200 l. Granica oznaczalności tej metody wynosi 0,365 µg/ml.Metoda analityczna umożliwia selektywne oznaczenie frakcji wdychalnej eterów oktabromodifenylowych w powietrzu na stanowiskach pracy w zakresie stężeń 0,01 ÷ 0,2 mg/m[sup]3[/sup] (1/10 ÷ 2 wartości NDS). Opracowana metoda charakteryzuje się dobrą precyzją oraz dokładnością i spełnia wymagania zawarte w normie europejskiej PN-EN 482: 2012 dla procedur dotyczących oznaczania czynników chemicznych.Opracowaną metodę oznaczania eterów oktabromodifenylowych, zapisaną w postaci procedury analitycznej, zamieszczono w załączniku.
Authors and Affiliations
MAŁGORZATA KUCHARSKA , WIKTOR WESOŁOWSKI
Keywords
Related Articles
- EP ID EP81643
- DOI -
- Views 122
- Downloads 0
Dichlorek cynku. Metoda oznaczania w powietrzu na stanowiskach pracy
Dichlorek cynku jest bardzo dobrze rozpuszczalny w wodzie. Stosowany jest: w procesach galwanicznych, do impregnacji drewna, w przemyśle włókienniczym, w syntezie organicznej i do produkcji materiałów wybuchowych, np. św...
Heksafluoropropen. Dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości
Heksafluoropropen (HFP) jest bezbarwnym gazem stosowanym głównie jako monomer do produkcji fluorowych polimerów termoplastycznych, a także środka gaśniczego – heptafluoropropanu. Został zaklasyfikowany pod względem zagr...
1,4-Dichlorobenzene. Documentation of proposed values of occupational exposure limits (OELs)
1,4-Dichlorobenzene is a solid crystallinesubstance, colorless or white, with camphorlikeodour. It sublimes at room temperature. Itis used as insecticide (mainly in the mothballs),as a fumigant and as a component of indo...
Chromium(VI) compounds – as Cr(VI).Documentation of proposed values of occupational exposure limits (OELs)
Hexavalent chromium compounds are oxidation states in which chromium occurs. Occupational exposure to chromium (VI) compounds may occur in chromate-producing industry, production of ferrochromium alloys and chromium meta...
Tlenek wapnia. Dokumentacja dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
Tlenek wapnia (CaO, inaczej wapno palone, wapno kalcynowane) to nieorganiczny związek chemiczny z grupy tlenków, który ma zastosowanie w: budownictwie, metalurgii, przemyśle szklarskim i ceramicznym. Tlenek wapnia wchodz...