Forma językowa i jej znaczenie (niekoniecznie leksykalne)

Apply

Forma językowa i jej znaczenie (niekoniecznie leksykalne)

Journal Title: Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego - Year 2015, Vol 0, Issue 71

Abstract

Na podstawie materiału z języków słowiańskich zostaną omówione niektóre problemy związane z brakiem rozgraniczania form językowych od ich znaczeń, nie tylko leksykalnych. To problem nadal aktualny pomimo znacznego rozwoju semantyki współczesnej. Z moje- go doświadczenia wynika, że najwięcej trudności z odróżnianiem formy językowej od jej znaczenia mają gramatyczne szkoły w południowej słowiańszczyźnie, a zwłaszcza szkoły gramatyczne na Bałkanach. O wiele lepiej prezentują się gramatyki opracowane przez au- torów tworzących pod wpływem strukturalizmu w badaniach nad językiem. Nie wchodząc w szczegóły, wymienię tu prace, znane jeszcze w XIX wieku (Baudouin de Courtenay) i w pierwszej połowie XX wieku (Kuryłowicz), słynnej praskiej szkoły strukturalistycznej, a w 60. latach prace Jacobsona i wielu innych. W artykule rozpatruję kilka przykładów czę- stego braku rozgraniczenia form językowych od ich znaczeń w związku z aspektem i czasem form werbalnych, co jest istotne w badaniach konfrontatywnych. Wyodrębnienie współczes- nej semantyki w jej związku z konfrontacją językową związane jest z kierunkiem opisu zja- wisk językowych od znaczenia do formy, a nie, jak to było przyjęte w tradycyjnych opisach konfrontatywnych oraz w deskryptywnych opisach jednego języka, czyli w opisach kierunku, od formy do treści. By móc stworzyć opis konfrontatywny, wychodząc od znaczenia do for- my w dwu lub więcej językach, należy ściśle określić znaczenie formy językowej. Na przy- kład używanie terminu ,,określoność” w wypadkach, kiedy forma ,,rodzajnika określonego” wyrażała nieokreśloność, czyli ogólność kwantyfi kacyjną, jest oczywistym błędem interpreta- cyjnym znaczenia formy rodzajnika i wynika z braku rozróżniania tej formy od jej znaczenia. Niestety, nadal nie rozgranicza się znaczeń form werbalnych, także w hasłach słownikowych, zapominając, że semantyka jest nie tylko leksykalna. The author addresses problems concerning the failure to distinguish between language forms and their meanings. It is argued that the understanding of present-day semantics and its relation to theoretical contrastive studies is connected with the direction of the description of language processes, namely, from meaning towards the form, which stands in opposition to the traditional contrastive or descriptive descriptions of a single language. A contrastive de- scription of many languages, following the direction from meaning to form, requires a precise defi nition of the meaning of language form. For example, the use of the term „defi niteness” in cases when the form of the „defi nite article” expresses indefi niteness is a fallacy in the interpretation of the meaning of the article form, and results from the failure to differentiate between that form and its meaning. It seems that some authors forget that the present-day se- mantics is not only lexical, as they fail to distinguish the aspectual and temporal meanings of verbal forms in dictionary entries.

Authors and Affiliations

Violetta Koseska-Toszewa

Keywords

konfrontacja teoretyczna logiczna kwantyfikacja zakresowa semantyka współczesna forma językowa wartość funkcji formy językowej theoretical contrastive studies logical scope-based quantification contrastive semantics language form value of language form function

EP ID EP167198
DOI -
Views 182
Downloads 0