Franz Liszt – obywatel świata czy węgierski patriota? Rapsodie węgierskie jako przykład realizacji założeń muzyki narodowej

Apply

Franz Liszt – obywatel świata czy węgierski patriota? Rapsodie węgierskie jako przykład realizacji założeń muzyki narodowej

Journal Title: Notes Muzyczny - Year 2018, Vol 1, Issue 9

Abstract

Artykuł jest próbą określenia postawy Franza Liszta wobec Węgier – kraju urodzenia kompozytora, który w XIX w. był częścią monarchii austriackiej. Artysta został ukształtowany zgodnie z wzorcami kultury zachodnioeuropejskiej. Model ten uzupełniły kontakty z inteligencją i światem sztuki, co głęboko zmieniło światopogląd Liszta i ukształtowało jego profil artystyczny. Postawa kosmopolity uległa zmianie w pewnym etapie życia, kiedy twórca wrócił do ojczyzny. Na Węgrzech rozpoczął się proces, który pozwolił Lisztowi dostrzec znaczenie kultury własnego kraju. Wyrazem tej tendencji było zainteresowanie muzyką Cyganów oraz folklorem narodowym. W artykule przedstawiono charakterystykę muzyki węgierskich Romów, a także tańców ludowych (verbunkos, czardasz). Wpływ wymienionych elementów widoczny jest w kompozycjach Liszta z tego okresu, zwłaszcza w dziewiętnastu Rapsodiach węgierskich. W cyklu występują wyraźne odwołania do muzyki cygańskiej, a zwłaszcza do brzmienia romskiej kapeli. Nawiązaniem do folkloru jest forma utworów i środki stylistyczne, przejęte m.in. z verbunkos. Rapsodie są mistrzowskim połączeniem techniki wirtuozowskiej z możliwościami brzmienia fortepianu (imitacja dźwięków cymbałów czy dzwonków). Kompozytor wykorzystał nowe jakości harmoniczne, jak skala cygańska lub imitacja ludowego basu. Jednocześnie w cyklu nadal obecne są reguły rządzące klasyczną harmonią. Poszukiwanie przez Liszta nowych możliwości kompozycji i jakości brzmieniowych dały impuls do rozwoju etnomuzykologii, eksplorowania i formułowania nowych koncepcji w sztuce pianistycznej m.in. przez Bartóka.<br/><br/>

Authors and Affiliations

Zbigniew Waszak

Keywords

Organy Pawła Ernesta Rickerta z 1755 roku w kościele Ojców Pijarów p.w. Matki Bożej Łaskawej i św. Wojciecha w Łowiczu w kontekście problematyki konserwacji i renowacji zabytkowych organów piszczałkowych, cz. I

The article touches on the sophisticated and very vast topic of historical pipe organ renovation. Its aim is presenting the great and in many ways unique, forgotten until now and unlisted instrument built by Paweł Ernest...

EP ID EP516931
DOI 10.5604/01.3001.0012.9901
Views 54
Downloads 0