FUZJE I PRZEJĘCIA W ŚWIATOWYM SEKTORZE ROLNO-ŻYWNOŚCIOWYM NA TLE WAHAŃ KONIUNKTURY GOSPODARCZEJ
Journal Title: Zagadnienia Ekonomiki Rolnej - Year 2013, Vol 336, Issue 3
Abstract
Zmiany w strukturze podmiotowej sektora rolno-żywnościowego są przedmiotem stałe-go zainteresowania ze względu na ich znaczenie dla konkurencji i dobrobytu ekonomicznego producentów i konsumentów żywności. Dotyczy to zwłaszcza koncentracji prowadzącej po-tencjalnie do niekonkurencyjnego postępowania podmiotów dominujących w danej branży, polegającego głównie na wykorzystywaniu siły rynkowej w ustalaniu cen. Nasilanie się pro-cesów koncentracji w sektorze rolno-żywnościowym ma charakter ogólnoświatowy i dostrze-gane jest od dawna w wielu krajach. Dla przykładu już w 1966 roku w raporcie opracowanym pod auspicjami National Commission on Food Marketing uznano, że koncentracja w wielu gałęziach amerykańskiego sektora rolno-żywnościowego osiągnęła zbyt wysoki, niepożądany poziom, zwłaszcza w przetwórstwie owocowo-warzywnym, a wydatki na reklamę i promocję są nadmierne. Stwierdzono również, że na drodze fuzji i przejęć firmy stają się coraz większe przekraczając dalece rozmiary potrzebne do utrzymania pełnej efektywności operacyjnej.Ze zjawiskiem koncentracji w przetwórstwie żywnościowym mamy do czynienia również w Polsce. W 2009 roku 280 dużych firm (zatrudniających ponad 250 pracowników) stanowiło zaledwie 1,8% całej zbiorowości liczącej 15,7 tys. podmiotów gospodarczych działających w tym sektorze, podczas gdy ich udział w zatrudnieniu wynosił 36,5%, a w sprzedaży aż 53,4%. W latach 2000-2009 zwiększył się stopień koncentracji w większości branż, głównie w przemyśle cukrowniczym, produkcji napojów bezalkoholowych i wyrobów cukierniczych oraz w przetwórstwie mleczarskim i rybnym. Wysokim i stabilnym udziałem dużych firm charakteryzują się także branża piwowarska i tytoniowa. W 2010 roku trzy największe firmy (grupy kapitałowe) generowały 85,7% przychodów w branży olejarskiej, 78,5% w branży piwowarskiej, 76,0% w branży tytoniowej, 75,6% w branży ziemniaczanej i 69,6% w branży ziemniaczanej. W każdej z tych branż branży wyłoniła się grupa firm dużych i średnich, zwanych liderami sektorów. Przewiduje się również, że procesy koncentracji w Polsce będą nadal postępować, a znaczenie dużych firm będzie rosło.
Authors and Affiliations
Szczepan Figiel, Justyna Kufel
RADICAL CHANGES IN POLISH AGRICULTURE IN THE 20TH CENTURY
The qualitative and quantitative changes taking place in Polish agriculture in the last century proved exceptional in the entire history of Poland. They concerned agricultural production, as well as the number and locati...
CHARACTERISTICS AND TRENDS IN THE DEVELOPMENT OF PROFESSIONAL COMPETENCE OF THE HUMAN CAPITAL IN THE AGRICULTURAL SECTOR
During recent years, the development of professional competencies is more frequently linked with the processes of performance, evaluation and career development of the human capital. Their formation requires focused acti...
REGULACJE ŚRODOWISKOWE I INNOWACJE A KONKURENCYJNOŚĆ
Regulacje środowiskowe wpływają na dobrobyt i zrównoważenie organizacji oraz gospodarstw domowych. Według tradycyjnego poglądu stanowią one dodatkowy, niepożądany koszt, który obniża konkurencyjność podmiotów gospodarcz...
SKALA PRODUKCJI, EFEKTYWNOŚĆ I KONKURENCYJNOŚĆ POLSKICH GOSPODARSTW WYSPECJALIZOWANYCH W PRODUKCJI MLEKA
W artykule dokonano oceny konkurencyjności polskich gospodarstw mlecznych w porównaniu do analogicznych gospodarstw z Węgier, Niemiec, Danii i Holandii. Stwierdzono, że polskie gospodarstwa mleczne o wielkości ekonomiczn...
ORGANISATIONAL CULTURE OF AGRIBUSINESS ENTERPRISES – COMPARATIVE STUDY
This paper attempts to specify the present and desirable organization culture in enterprises from the agribusiness sector. This problem was considered according to six constituents: general characteristic of organization...