GENEZA OSADÓW ILASTYCH FORMACJI CIECHOCIŃSKIEJ (JURA DOLNA, TOARK) W POŁUDNIOWEJ POLSCE A ICH ZNACZENIE GOSPODARCZE
Journal Title: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego - Year 2010, Vol 439, Issue 439
Abstract
W artykule podsumowano wyniki dotychczasowych badań osadów ilastych formacji ciechocińskiej (jura dolna, toark) oraz przedstawiono wyniki nowych analiz mineralogicznych i geochemicznych z otworów wiertniczych Brody–Lubienia BL-1 i Suliszowice BN-38. W dolnej części badanych profili (poziom tenuicostatum) zespoły minerałów ilastych składają się głównie z detrytycznego illitu oraz podrzędnego kaolinitu i chlorytu. Sedymentację zdominowaną przez illit przerwał wzrost dostawy kaolinitu na pograniczu parasekwencji VIIIb/VIIIc. W górnej części (poziom falciferum) zawartość kaolinitu jest znacząco wyższa niż w części dolnej. W całym profilu nie zaobserwowano smektytów. Skład minerałów ilastych był przeważnie kontrolowany przez warunki klimatyczne i reżim wietrzenia. W poziomie tenuicostatum wciąż zaznaczał się wpływ ochłodzenia panującego w póĽnym pliensbachu. Odzwierciedla to większa zawartość illitu i chlorytu w dolnym odcinku profilu, spowodowana zahamowaniem hydrolizy. Warstwy o znacznym stosunku kaolinit/illit na pograniczu parasekwencji VIIIb/VIIIc wskazują na silne wietrzenie w wilgotnym klimacie subtropikalnym lub tropikalnym, odpowiadające początkowi głównej fazy globalnego ocieplenia, które się zapisało na licznych profilach w Europie u schyłku poziomu tenuicostatum. W górnym odcinku formacji ciechocińskiej kaolinit pozostał dominującym minerałem ilastym, co sugeruje panowanie klimatu ciepłego i wilgotnego. Mineralogiczny zapis paleoklimatu został nieco zmieniony przez wpływ składu mineralnego materiału dostarczanego z obszarów Ľródłowych i warunki paleośrodowiskowe. Procesy diagenetyczne nie były dość silne, by dokonać transformacji kaolinitu, ale mogły przeobrażać smektyt i minerały mieszanopakietowe w illit i/lub chloryt. Ze względu na rozwój litologiczny i zawartość syderytu, tylko osady ilaste z dolnej części formacji ciechocińskiej mają lokalnie realne znaczenie gospodarcze, ze względu na rozwój litologiczny i niższy udział syderytu. Zawierają one zasoby udokumentowane i perspektywiczne bardzo dobrych surowców ceramiki budowlanej i niektórych odmian surowców kamionkowych. W przeciwieństwie do osadów hetangu, iły ogniotrwałe i inne iły ceramiczne są tu nieobecne z powodu zubożenia w kaolinit.
Authors and Affiliations
Paweł BRAŃSKI
Keywords
Related Articles
- EP ID EP64609
- DOI -
- Views 71
- Downloads 0
ANALIZA GEOLOGICZNO-INŻYNIERSKA DNA POLSKIEJ CZĘŚCI MORZA BAŁTYCKIEGO
Autorzy przedstawiają analizę geologiczno-inżynierską dna polskiej części Morza Bałtyckiego opartą na szczegółowych studiach map geologicznych dna Bałtyku w skali 1:200 000, wynikach szczegółowych badań geologiczno-inżyn...
ZAŁOŻENIA DO MODERNIZACJI MONITORINGU WÓD PODZIEMNYCH
Harmonizacja krajowych aktów prawnych z dyrektywami Unii Europejskiej oraz wprowadzenie szeregu przepisów wykonawczych, głównie Ministerstwa Środowiska, wpłynęły na konieczność zmian i modernizacji monitoringu wód podzie...
THE ACCUMULATION OF METALS IN POST-FLOTATION WASTE FACILITIES IN LOWER SILESIA
Post-flotation ore waste facilities provide an integral part of recovery system of useful components and waste disposal. The paper presents the enrichment factors for metals concentrated in sediments that were deposited...
PRELIMINARY HYDROGEOLOGICAL RESULT OF SPRINGS STUDIES IN ORLICKIE MTS. (ZIELENIEC AND ZÁKOUTI AREA)
The paper presents the results of hydrogeological mapping and research on pH, electrical conductivity and temperature of spring waters at the Polish-Czech border in the Zieleniec and Zákouti area. The purpose of the stud...
ŹRÓDŁA SOLANEK Z TYRAWY SOLNEJ W PŁASZCZOWINIE SKOLSKIEJ KARPAT ZEWNĘTRZNYCH
Solanki, czyli wody chlorkowe o mineralizacji od 35g/dm3, w Karpatach zewnętrznych udokumentowano bardzo licznymi odwiertami poszukiwawczymi, głównie za ropą naftową i gazem ziemnym. Występowanie wód chlorkowych (solane...