Homilia hagiograficzna pół wieku po Vaticanum II
Journal Title: Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie - Year 2013, Vol 0, Issue 20
Abstract
W materiale w sposób lapidarny przedstawiono istotę świętości. Świętości nie należy mylić z bezgrzesznością. Świętość stanowi swoisty obraz − ikonę Boga na ziemi. Tak jak ikona, podobnie i homilia hagiograficzna stanowi okno, przez które widać, jak konkretne ludzkie życie przechodzi w wymiar nadprzyrodzony; staje się obrazem Boga. Dzięki takiemu − ikonograficznemu − podejściu homilia staje się obrazowa, a święty jest na tyle konkretny i ludzki, że zachęca do pójścia w jego ślady. Sobór Watykański II, jak również myśl posoborowa, odkrywa na nowo biblijny aspekt w życiu świętych. Życie świętych w istocie stanowi dopełnienie interpretacji Pisma Świętego. To najlepiej ukazu-je istotę świętości oraz sens homiletyki hagiograficznej. Życie świętego bez odniesienia do Biblii nie jest tworzywem homiletycznym. Takie rozumienie homilii hagiograficznej skłania do podjęcia określonego wysiłku intelektualne-go i teologicznego − stanowi swoistą zaporę przed okrągłymi słowami. Hagio-graficzna beztroska, historyczna niedbałość, mówienie jedynie dla zbudowania słuchaczy w rzeczy samej nie są kerygmą ani nawet moralitetem. Przedstawia-ny obraz świętego (wzór osobowy) musi „zagnieździć” się w świadomości współczesnego ultra-nacjonalisty, w przeciwnym wypadku będzie kolokwialną „mową-trawą”. Istotą homilii hagiograficznej są zatem: biblijność i chrystocentryczność − nie panegiryczność. Należy więc − zgodnie z nauką Vaticanum II − dokonać przekierowania celu przepowiadania, tak aby bardziej wyraziste stało się przesłanie hagiograficzne i pełniej ukazana została rola wzoru osobowego w życiu konkretnego chrześcijanina. Prawdziwą nowością Soboru Watykańskiego II było stwierdzenie, iż centralne miejsce w Kościele zajmuje Słowo Boże (KO 1). Przepowiadanie homiletyczne (hagiograficzne) jest z natury dialogalne, ale uwzględnia też milczenie, które bywa często bardziej wymowne niż same słowa − ponieważ mówi Bogu o otwartości ludzkiego serca i umysłu na „głos Pana”. Chwile osobistego słuchania, milczenia i przemodlenia usłyszanych treści „w towarzystwie świętych” są zbawienne dla obu stron: dla głosiciela słowa Bożego, jak również dla „słuchających go tłumów”. Słuchanie zawsze poprzedza mówienie. Święci najpierw przyjmowali Słowo, potem dopiero dzielili się Nim. To bardzo waż-ny, choć wciąż niedoceniany, postulat pastoralny ostatniego Soboru.
Authors and Affiliations
Ignacy Kosmana
Jezus, Belzebub i nieodpowiedzialne słowa. Egzegeza perykopy Mt 12,22-37 z hebrajskiej wersji Ewangelii wg św. Mateusza (shemtob)
Niniejszy artykuł zawiera egzegezę perykopy 12,22-37 z hebrajskiej wersji Ewangelii wg św. Mateusza (ShemTob). Semicka wersja tego tekstu znajduje się w średniowiecznym, żydowskim traktacie polemicznym !xwb !ba. Pierwsza...
Ustalenie istnienia lub nieistnienia, unieważnienie i rozwiązanie małżeństwa w polskim prawie rodzinnym oraz stwierdzenie nieważności i rozwiązanie małżeństwa w prawie kanonicznym Kościoła katolickiego
Małżeństwo jako instytucja prawna zostało uregulowane zarówno w polskim prawie rodzinnym, jak i w prawie kanonicznym Kościoła katolickiego. W obu tych porządkach prawnych przewidziano również instytucje, których wykorzys...
Rola świeckich w przygotowaniu kandydatów do sakramentu bierzmowania
Jednym z podstawowych zadań spoczywających na wspólnocie parafialnej Kościoła katolickiego jest tworzenie przestrzeni umożliwiających spotkanie z Bogiem na wspólnej modlitwie, w sakramentach świętych i w słowie Bożym. Wa...
Chrystologiczny wymiar Iz 53,1–5
Artykuł jest próbą uchwycenia chrystologii Iz 53,1–5. Do badania wykorzystano metodę semiotyczną, którą Papieska Komisja Biblijna wskazuje jako narzędzie analizy synchronicznej. Przeprowadzona egzegeza uwydatnia potrzebę...
Nacjonalizm jako skrajność narodowa w nauczaniu społecznym Kościoła
Magisterium Kościoła jak dotąd nie wypowiedziało się w sposób systematyczny i całościowy na temat nacjonalizmu. Artykuł przybliża węzłowe kwestie na ten temat i opisuje reakcje papieży na zagrożenia płynące z aberracji s...