Homo oeconomicus versus homo personalis. Człowiek pomiędzy ekonomią a etyką

Apply

Homo oeconomicus versus homo personalis. Człowiek pomiędzy ekonomią a etyką

Journal Title: Ruch Filozoficzny - Year 2014, Vol 71, Issue 2

Abstract

Pytanie o to, kim jest człowiek, towarzyszy ludzkości niemal od samego jej początku. Odpowiedź na to pytanie kształtowała się przez wieki. Zrozumienie „faktu bycia człowiekiem” ma ogromne znaczenie nie tylko dla niego samego, ale także dla całej ludzkości. Koncepcja człowieka leży u podstaw rozumienia społeczeństwa, polityki, gospodarki, religii, kultury, a nawet całej cywilizacji. We współczesnym społeczeństwie istotną rolę odgrywa ekonomia – nie tylko jako nauka, ale także jako sposób na życie. Wykreowała ona specyficzną wizję człowieka – homo oeconomicus. Jest to najczęściej hipotetyczny twór jednostkowy. Działa on racjonalnie, dokonuje wyborów wyłącznie według kryteriów ekonomicznych. Jego naczelną wartością, którą kieruje się w swym życiu, jest zysk ekonomiczny. W takiej postawie często niknie wymiar moralny jego działania. Żeby nie dopuścić do demoralizacji takiego człowieka, konieczne jest odniesienie się do etyki. W tej perspektywie człowiek jest również bytem racjonalnym, posiadającym wolną wolę, ale zarazem odpowiadającym za swe postępowanie. W nurcie eudajmonistycznym podkreśla się jego indywidualizm, w deontonomizmie – prawne i społeczne uzależnienie. Jednak wydaje się, że najpełniejsza wizja człowieka pokazuje się w personalizmie, w którym człowiek objawia się jako osoba. Dlatego też alternatywą dla współczesnych dylematów moralnych w ekonomii jest etyka oparta na godności osoby ludzkiej.

Authors and Affiliations

Michał Kapias

Keywords

Ukrainian Socrates between philosophy, mysticism and esotericism: analysis of the spiritual legacy of Hryhoriy Skovoroda (1722–1794) as an epistemological issue

Hryhoriy Skovoroda is the outstanding Ukrainian baroque thinker, poet and teacher. In his religious and philosophical works the esoteric and mystical ideas and themes had developed. They formed the basis of the theory of...

EP ID EP316797
DOI 10.12775/RF.2014.018
Views 61
Downloads 0