I Koncert fortepianowy Andrzeja Nikodemowicza – ukryte pragnienie wolności
Journal Title: Notes Muzyczny - Year 2018, Vol 1, Issue 9
Abstract
I Koncert fortepianowy (1994) Andrzeja Nikodemowicza (1925-2017) jest jednym z siedmiu koncertów fortepianowych, jakie skomponował kompozytor. Pierwszą wersją utworu jest Koncert skrzypcowy ukończony w 1973 r. Ze względu na brak skrzypka, który mógłby wykonać utwór kompozytor przerobił partię skrzypiec na partię fortepianową. Prawykonanie I Koncertu fortepianowego miało miejsce w 1998 r. we Lwowie. Podczas pisania utworu (pierwszej wersji) Andrzeja Nikodemowicza dotknęły szykany we Lwowie ze strony władz sowieckich za nieskrywane poglądy religijne. Z tego powodu utwór wyraża ukryte pragnienie wolności twórczej i jest bliski tradycji ekspresjonistycznej, pozostającej pod wpływem Skriabina, ze sformułowaną ideą „nieskrępowanej mocy kreacji artystycznej” i „apoteozy wolności ducha twórczego” . Za ekspresjonistycznym rodowodem I Koncertu fortepianowego przemawia atematyzm linii melodycznej, znaczne rozproszenie materiału dźwiękowego, rozluźnienie więzi rytmicznych, brak centralizacji tonalnej (pełny atonalizm) i szczególny rodzaj kształtowania materiału muzycznego, który sytuuje warstwę napięciową na skrajnie różnych biegunach. Od materii arytmicznej, wyciszonej, zwolnionej, zawoalowanej, niejako onirycznej, do kaskady rozproszonych dźwięków oraz współbrzmień preferujących ostre, rozległe dysonanse i maksymalnie zagęszczone rytmicznie przebiegi, rozbieżne pasaże prowadzące do eksplozji dramatyzmu. Ukształtowanie partii fortepianu wyraźnie wskazuje na analogię do wyalienowanego, targanego sprzecznościami i skonfliktowanego z otaczającym światem bohatera ekspresjonistycznego, doświadczającego samotności i cierpienia. I Koncert fortepianowy uwidacznia także wpływy innych kompozytorów XX w. jak: B. Bartók i I. Strawiński (nowy rodzaj ekspresji wyrażony m.in. impulsywnym rytmem) oraz W. Lutosławski (aleatoryzm).<br/><br/>
Authors and Affiliations
Ewa Nidecka
Keywords
Related Articles
- EP ID EP517172
- DOI 10.5604/01.3001.0012.9902
- Views 53
- Downloads 0
Viola d’amore in the 17th and 18th centuries, part 1
The viola d’amore is an instrument belonging to the group of string chordophones and it dates back to the 17th century. Its structure has the features characteristic of the viola da gamba but its playing technique and wa...
Wydarzenia artystyczne i naukowe w roku akademickim 2017/2018 (styczeń – maj 2018)
Wydarzenia artystyczne i naukowe<br/><br/>
Unikalna tkanina materii dźwiękowej w twórczości kameralnej Zygmunta Krauzego
Twórczość kameralna Zygmunta Krauze stanowi doniosły wkład w dorobek muzyki naszych czasów. W utworach artysty spotykamy się z nowym potraktowaniem środków fakturalnych rzutujących na aspekt wykonawczy dzieł, a są nimi m...
Twórczość fortepianowa łódzkich kompozytorów II połowy XX wieku, cz. I
Artykuł stanowi pierwszą część cyklu artykułów, w których autor omawia twórczość fortepianową łódzkich kompozytorów drugiej połowy XX wieku pod kątem wykorzystanych środków techniki fortepianowej, jednocześnie badając, c...
Zygmunt Noskowski – the forgotten polish piano music for four hands
Piano compositions for four hands by Zygmunt Noskowski (1846–1909) certainly belong the forgotten treasures of the Romantic Polish chamber pieces. Compared to the enormous creative output of that extraordinary man – a co...