Jak przygodne i jak a priori są przygodne prawdy a priori?
Journal Title: Studia Semiotyczne - Year 2015, Vol 0, Issue
Abstract
W artykule poddaję analizie słynne twierdzenie Saula Kripkego, że niektóre prawdy a priori są przygodne. Pokazuję, że wbrew tezie Kripkego, przy historycznym rozumieniu przygodności, pojęcia przygodności i aprioryczności stoją ze sobą w głębokim konflikcie. Przy tym rozumieniu przygodności przeszłość, którą można poznać a priori, nie jest przygodna, a o przyszłości, która jest przygodna, trudno zdobyć wiedzę a priori. Doprecyzowawszy tezę Kripkego, proponuję trzy sposoby jej obrony w kontekście historycznego rozumienia możliwości: (a) przez wprowadzenie pojęcia “faktycznej” przyszłości, (b) przez zastąpienie pojęcia aprioryczności pojęciem aprioryczności-w-przyszłości; (c) przez zastąpienie pojęcia aprioryczności pojęciem historycznej aprioryczności, a pojęcia przygodności pojęciem niegdyś-przygodności. W aneksie do artykułu przedstawiam formalną analizę postawionego przeze mnie problemu oraz trzech zaproponowanych przeze mnie rozwiązań w języku temporalno-modalnej logiki predykatów dla modeli indeterministycznego czasu. ============================================= In the presented article, I have analyzed the famous Saul Kripke statement that some a priori truths are contingent. I show, that despite Kripke’s thesis, in the historical understanding of contingency, the notions of contingency and apriority are in deep conflict with each other. In this understanding of contingency, the past, which can be known a priori, is not contingent, and the future, which is contingent, has difficulty acquiring a priori knowledge. Having stated Kripke’s thesis more precisely, I propose three means in order to defend it in the historical understanding of possibility: (a) by introducing the notion of “factual” future, (b) by replacing the notion of apriority with the notion of apriority-in-the-future; (c) by replacing the notion of apriority with the notion of historical apriority, and the notion of contingency with the notion of once-apriority. In the annex of the article, I present the formal analysis of the problem that I have introduced and three solutions which I have proposed in the language of temporal-modal logic of predicates for models of indeterministic time.
Authors and Affiliations
Jacek Wawer
Keywords
Related Articles
- EP ID EP178717
- DOI -
- Views 71
- Downloads 0
Kłopoty z „widzeniem”. O filozoficznie istotnych użyciach wyrażenia „widzieć”
Celem artykułu jest wyróżnienie dwóch, funkcjonujących w języku potocznym sensów wyrażenia „widzieć” – obiektywnego i subiektywnego bez jednoczesnego przypisywania obserwatorom przekonań. Celem jest zatem ekstensjonalna...
Silne i słabe własności pojęcia prawdy
Niniejsza praca stanowi przegląd niedawnych wyników, zarówno opublikowanych, jak i jeszcze czekających na publikację, dotyczących różnych pojęć słabości i siły pojęcia prawdy, a także próbę ich systematyzacji i ukazania...
Czy istnieją niezdaniowe akty mowy?
W artykule krytycznie omawiam główne stanowiska filozoficzne dotyczące domniemanych niezdaniowych aktów mowy, takich jak „Ładna sukienka”, „Pod stołem”, „Gdzie?” itp. Filozofów zajmujących się takimi wypowiedziami można...
Wyrażenia ocenne – próba klasyfikacji
W niniejszym artykule proponuję pewną klasyfikację wyrażeń ocennych. Uznaję, że podstawowym kryterium odróżnienia ich od wyrażeń deskryptywnych jest test bezbłędnej niezgody. Następnie omawiam kilka zjawisk, które mogłyb...
Dwa modele struktury sądu
Artykuł stanowi porównanie dwóch strukturalnych teorii sądów logicznych: teorii Kazimierza Ajdukiewicza z lat sześćdziesiątych XX wieku oraz teorii Jeffreya Kinga z początku XXI wieku. Pierwsza część artykułu zawiera cha...