MEHMET ÂKİF ERSOY VE TÜRKÇE
Journal Title: Türkoloji Dergisi - Year 2016, Vol 21, Issue 2
Abstract
Edebiyat tarihimizde büyük bir ustalıkla ortaya koyduğu manzumeleri, nesirleri ve fikirleriyle önemli bir yere sahip olan Mehmet Âkif Ersoy, aynı zamanda Türkçeyi kullanmadaki yetkinliğiyle de dikkatleri çeken bir şiir ve nesir üstadıdır. Mehmet Âkif, eserleriyle en sade ve en doğal Türkçenin seçkin, özgün örneklerini vermiştir. Mehmet Âkif’in dili ve Türkçeyi kendine özgü kullanma biçimi başlı başına bir inceleme konusudur. Âkif, çok farklı kesimlerden bütün Türk halkının konuştuğu Türkçeyi çok iyi bilen bir şairdir. O yalnızca doğup büyüdüğü İstanbul’da konuşulan edebî dili kullanmamış, bir halk adamı olarak halktan dostlarının, ayrıca memuriyeti gereği dolaştığı Rumeli ve Anadolu’da insanların kullandıkları kelimeleri ve deyimleri onların söyledikleri şekilde şiirlerine aktarmıştır. Bu yüzden edebî dilin en zarif kelimeleri ve ifade şekilleri yanında halkın kullandığı kelime ve tabirler, hatta argo, onun şiirlerinde rahatlıkla yer almıştır. Bundan dolayı Âkif’in şiirleri aynı zamanda zengin bir dil malzemesi durumundadır. Buradan hareketle bu makalede, Mehmet Âkif’in Safahat adlı eserinde kullandığı Türkçe ana hatlarıyla ele alınıp değerlendirilmiştir. Giriş’te, Mehmet Âkif’in edebiyat dünyasına adım atışı, içinde yaşadığı yıllarda dilin durumu ve dil konusundaki tartışmalar üzerinde kısaca durulmuş, şairin bu tartışmalar karşısındaki tutumuna değinilmiştir. Mehmet Âkif’in Dil Anlayışı başlığı altında, şairin Türk dili hakkındaki, daha çok kendi döneminde Türkçe üzerinde yapılan tartışmalar çerçevesindeki görüşleri ele alınmıştır. Safahat’ta Türkçenin Kullanımı bölümünde ise Mehmet Âkif’in, Türkçenin sahip olduğu zenginlikleri ve dili kullanmadaki üstün kabiliyetini şiirlerine ne kadar ustalıkla yansıttığı örnekler verilerek işlenmiştir. Sonuç’ta Mehmet Âkif’in, şiirlerindeki dil malzemesi üzerinden Türkçenin gelişmesine bulunduğu katkılar değerlendirilmiştir. Anahtar Sözcükler: Mehmet Âkif Ersoy, Türkçe, Safahat, söz varlığı, halk dili, konuşma dili, atasözü, deyim, argo.
Authors and Affiliations
Murat Küçük
Keywords
Related Articles
- EP ID EP256122
- DOI 10.1501/Trkol_0000000287
- Views 59
- Downloads 0
FARSÇAYA KOPYALANMIŞ BAZI TÜRKÇE KELİMELER ÜZERİNE ANLAMBİLİMSEL BİR İNCELEME
Türkçe, şimdiye kadar Türklerin yaşadığı hayat tarzlarının, coğrafî sahaların ve tarihî sürecin bir gereği olarak birçok dille değişik yoğunluklarda sürekli ilişki içinde olagelmiştir. Uzun süreli ve yoğun ilişki içinde...
TEHLİKELİ OYUNLAR ROMANINDA ÖZGÜRLÜĞÜYLE KARARSIZLIĞIN TEZAHÜRLERİ
Oğuz Atay’ın Tehlikeli Oyunlar romanı, insan varlığını tehdit eden unsuru, özgürlüğüyle kararsızlık durumu olarak görünür kılan bir romandır. Kısa bir ifadeyle özgürlük, baskı ve zorlamanın yokluğu durumunda, kişinin şah...
Cumhuriyet dönemi öncesinin roman algısına gerçekçilik odaklı bir bakış
A REALISM-FOCUSED OVERVIEW TO PERCEPTION OF NOVEL IN PRE-REPUBLICAN ERA Abstract While the novel genre was providing its first samples, a number of theoretical debates accompanied this process. Thus, a perception of nove...
Cilt: 20, Sayı: 1
Full text (XX, 1)
TÜRKÇE KELİME TÜRETMEDE KURULUŞ VE DİZİLİŞ İLİŞKİSİ
Dillerde kelime türetme ve kelimeyi kullanış sahasına çıkarma yöntemleri ya da söz varlığını geliştirmenin yolları çeşitli başlıklarda ele alınır. Türkçede kelime yapma yolları “türetme, birleştirme, uydurma, kalıplaşma,...