Między traumą a marzeniem: destalinizacja i komunistyczne rozumienie czasu
Journal Title: Pamięć i Sprawiedliwość; Pamięć i Sprawiedliwość. Pismo naukowe poświęcone historii najnowszej - Year 2016, Vol 28, Issue 2
Abstract
Przedmiotem artykułu jest komunistyczne pojmowanie czasu i postępu. Punkt wyjścia stanowi nowe rozumienie destalinizacji: Wychodzę z założenia, że rok 1956 wyznacza nie tyle początek końca komunizmu, co początek nowego etapu jego historii – poststalinizmu -, na którym wykształciło się zarazem specyficzne podejście do czasu. Podjęty przez Chruszczowa rozrachunek ze stalinizmem wstrząsnął koncepcją „żelaznych praw rozwoju” i skierował uwagę ku nieobliczalności historii. Wraz z utratą pewności historycznej spowolnieniu uległ bieg czasu. Przedmiotem mojej analizy są wybrane aspekty procesów destalinizacji dokonujących się w krajach tzw. trójkąta północnego, czyli w NRD, Czechosłowacji i Polsce. W odróżnieniu od większości dotychczasowych opracowań, nie ograniczam się do badania oficjalnej ideologii, lecz próbuję zrozumieć sposoby pojmowania czasu w ideologicznej codzienności. Szczególnie interesują mnie przy tym wzajemne oddziaływania między poszczególnymi płaszczyznami partyjnej hierarchii – między centrum i peryferiami, między kierownictwem i bazą oraz między aparatem i aktywem. Jak pokazuję, poststalinizm zdecydowanie różnił się od przyśpieszającego bieg czasu stalinizmu i stagnacji późnego socjalizmu. Specyficzny rytm poststalinizmu jako epoki ambiwalencji rozciągającej się od roku 1956 roku do późnych lat sześćdziesiątych, wyznaczało napięcie między traumą stalinistycznej przeszłości i kolejnym marzeniem o komunistycznej utopii.
Authors and Affiliations
Pavel Kolar
Keywords
Related Articles
- EP ID EP191648
- DOI -
- Views 155
- Downloads 0
„Sformować dywizje siekierników – postrach Lachów”. Przyczynek do genezy i charakteru akcji antypolskiej OUN-B i UPA na Chełmszczyźnie w pierwszej połowie 1944 roku
brak
Konserwatyzm czy rewolucja? Próba klasyfikacji ideowej środowiska „Buntu Młodych” i „Polityki” (1931–1939)
The article describes the main points of political thinking of writers focused around “Bunt Młodych” (Rebel of the Young) – from 1937 called “Polityka” (Politics) magazine. In the 30s, when many of radical ideas were ver...
Komunistyczna Partia Birmy: od niezależności do samozniszczenia. Regionalne studium przypadku komunizmu azjatyckiego
Na tle azjatyckich partii komunistycznych Komunistyczna Partia Birmy (KPB) reprezentuje bardzo ciekawy casus. Jej unikatowość wyraża się w niezależności. KPB wyrosła z rodzimych, birmańskich tradycji walki narodowowyzwol...
The Policy of the Communist Party and Komsomol Concerning Informal Youth Associations In Ukraine (1986–1988)
The main objective of this paper is to analyze the Communist Party and Komsomol policy concerning informal youth associations in Soviet Ukraine. The author paid considerable attention to the factors that caused the emerg...
Bezdroża stanu wojennego. Rozmowa Jerzego Urbana z dyplomatą wschodnioniemieckim w maju 1982 roku
brak