Na pograniczu literatury. Z problemów literackości w sztuce XXI wieku
Journal Title: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Sectio FF Philologiae - Year 2017, Vol 0, Issue 2
Abstract
Wraz z dynamicznym rozwojem technologii od pewnego czasu trwa wysyp nowatorskich zjawisk artystycznych łączących w sobie cechy literatury oraz innych sztuk. Powstają nowe gatunki, aspirujące do miana literackości, przełamujące jednak tradycyjną hegemonię języka w zakresie ewokacji sensów. Na przykład w literaturze cyfrowej słowo partycypuje w konstruowaniu wyrazu artystycznego na równych prawach z obrazem czy dźwiękiem. Coraz częściej też samo tworzywo językowe staje się przedmiotem eksperymentów formalnych, polegających na przetwarzaniu, miksowaniu, dekonstruowaniu, generowaniu czy „uruchamianiu” kodu językowego niczym programu komputerowego. Celem artykułu jest pokazanie problemu literackości nowych zjawisk, sytuujących się na peryferiach – by nie powiedzieć: poza granicami – tradycyjnie rozumianej literatury. Wychodząc od zagadnienia struktury językowej dzieła, wywód badawczy wiedzie ku kwestii kontekstów odbioru i strategii interpretacyjnych. Z racji transcendentnego charakteru literatura zawsze wchodzi w relację z otoczeniem, dlatego aspekt egzystencjalny – ze szczególnym uwzględnieniem kategorii prawdy – wydaje się w poznawaniu literackości ważny nie mniej niż jakości tekstowe. Ostatecznie zaproponowany w artykule model rozumienia literackości uwzględnia zarazem immanentne jakości konstrukcyjne utworu, kontekst publikacji i odczytania oraz wynikające z uwarunkowań kulturowych konwencje teoretycznoliterackie. Z jednej strony ma to zapobiec zbytniej arbitralności w uznawaniu literackości rozmaitych dzieł, z drugiej zaś stworzyć elastyczne i pojemne ramy pojęciowe dla badaczy najnowszych zjawisk z pogranicza literatury.
Authors and Affiliations
Łukasz Głos
Keywords
Related Articles
- EP ID EP306512
- DOI 10.17951/ff.2017.35.2.91
- Views 57
- Downloads 0
Les modifications des locutions dans les commentaires sous les articles de presse en ligne (approche contrastive)
Dans cet article, nous étudions les différents types de modifications des unités phraséologiques qui apparaissent dans les textes de presse électronique française et polonaise et les commentaires sous les articles en lig...
Futurologiczna wizja Warszawy w "Widziadłach" Bolesława Prusa oraz "W XX wieku" Włodzimierza Zagórskiego
Tematem niniejszego artykułu są futurologiczne wizje Warszawy przedstawione w opowiadaniu Widziadła Bolesława Prusa oraz w powieści W XX wieku Włodzimierza Zagórskiego. Prus jako twórca utopii futurospektywnych ukazuje W...
W świecie nawiązań: o czytaniu Madame Antoniego Libery
Artykuł jest próbą wskazania i wyjaśnienia różnego typu nawiązań obecnych w Madame Antoniego Libery, a także refleksją nad modelem powieści zaproponowanym przez pisarza. Punkt odniesienia stanowią z jednej strony ustalen...
Matrona jako prototyp kobiety władczej oraz przekazicielki pamięci i tradycji w powieściach historycznych Józefa Ignacego Kraszewskiego
Józef Ignacy Kraszewski, kreśląc portrety hardych, odważnych i przedsiębiorczych matron, polemizuje ze stereotypem uległej mężowi i rodzinie białogłowy. Wzorzec osobowy matrony (zarówno rzymskiej, jak i polskiej) jest za...
Bohater „Fachowca” Wacława Berenta wobec wyzwań nowoczesności
Artykuł stanowi interpretację powieści Wacława Berenta pt. Fachowiec jako zapisu doświadczenia nowoczesności. Skupienie uwagi na przedstawionym w pierwszoosobowej narracji sposobie przeżywania głównego bohatera umożliwił...