Biomarkeri stresa u pljuvački
Journal Title: Acta Facultatis Medicae Naissensis - Year 2015, Vol 32, Issue 2
Abstract
Stres se definiše kao stanje u kome je homeostaza, kao dinamička ravnoteža unutrašnjih uslova neophodnih za pravilno funkcionisanje ćelija ili živog organizma u cjelini, ugrožena djelovanjem različitih stresora. Stresna reakcija nastaje kao posljedica aktivnosti tzv. stres sistema, koji je smješten u centralnom i perifernom nervnom sistemu. Stres sistem, preko odgovarajućih medijatora, stimuliše kataboličke, lipolitičke, antireproduktivne i imunosupresivne efekte stresne reakcije s ciljem preusmjeravanja energije zbog povećane potrebe organizma u trenutku značajnim za njegovo preživljavanje. Evaluacija stresa podrazumijeva kvalitativno i kvantitativno analiziranje i vrednovanje određenih biološki aktivnih komponenti (biomarkera stresa) u tjelesnim tečnostima koje se dovode u vezu sa stresom. Pljuvačka se kao dijagnostički medijum sve češće koristi za klinička i bazična istraživanja zbog mogućnosti koje pruža, s obzirom na njen sastav i sadržaj kao i na prednosti samog procesa uzorkovanja u odnosu na tradicionalne metode prikupljanja uzoraka krvi i urina. Od biomarkera stresa, u pljuvački je najčešće ispitivan kortizol, koji se dovodi u vezu sa aktivacijom hipotalamus-hipofiza-adrenalne (HPA) osovine. S obzirom da stres dovodi do supresije imunog sistema, u pljuvački se mogu analizirati i vrijednosti sekretornog IgA i lizozima kao biomarkera stresa. Parametre akutnog stresa, kateholamine, teško je pratiti u pljuvački zbog njihove male koncentracije, brze degradacije i nestabilnosti u uzetim uzorcima. Kao alternativni indeksi adrenergičke aktivnosti tokom stresne reakcije, zbog stabilnosti u pljuvački i pouzdanosti dobijenih vrijednosti, mogu se koristiti hromogramin A (CgA) i enzim α-amilaza. Stresna reakcija i oboljenja u čijoj etiopatogenezi ona učestvuje još su jedan dokaz stalne interakcije fizičkih, psihičkih i socijalnih faktora u zdravlju/bolesti.
Authors and Affiliations
Nedeljka Ivković, Đorđe Božović, Maja Račić, Dijana Popović- Grubač, Brankica Davidović
Keywords
Related Articles
- EP ID EP95120
- DOI 10.1515/afmnai-2015-0010
- Views 130
- Downloads 0
Biomarkeri stresa u pljuvački
Stres se definiše kao stanje u kome je homeostaza, kao dinamička ravnoteža unutrašnjih uslova neophodnih za pravilno funkcionisanje ćelija ili živog organizma u cjelini, ugrožena djelovanjem različitih stresora. St...
BUBREŽNA DISFUNKCIJA I ISHEMIČNI MOŽDANI UDAR
Hronična bubrežna bolest je važan svetski zdravstveni problem, dok moždani udar predstavlja kontinuirano rastući medicinski i društveni problem. Bubrežna disfunkcija nosi sa sobom značajan rizik za kardiovaskularni morbi...
Epidemiology of Influenza in Patients with Acute Lower Respiratory Tract Infection in South of Iran (2015-2016)
Influenza is of particular importance because of the pace of epidemics, the extent and number of infected people, and the severity of the side effects. The aim of this study was to investigate the epidemiological and cli...
LYMPHOCYTE SUBSETS IN BRONCHOALVEOLAR LAVAGE FLUID OF CHILDREN WITH LUNG INFILTRATES
The analysis of the subpopulation of lymphocytes - CD4+, CD8+ lymphocytes in bronchoalveolar lavage (BAL) of paediatric patients can provide useful information related the lung parenchyma. The aim of the paper was to ana...
ROLE OF HYSTEROSCOPY IN EVALUATION OF PATIENTS WITH ABNORMAL UTERINE BLEEDING
The aim of this study was to assess the feasibility of hysteroscopy for identifying abnormal findings in uterine cavities of pre- and postmenopausal women presented with abnormal uterine bleeding and to correlate the hys...