Ochrona autentyku czy palimpsest – dylematy w procesie rewaloryzacji zespołu ogrodowego w Białaczowie
Journal Title: Architectus - Year 2016, Vol 20, Issue 1
Abstract
Autorka, odwołując się do złożonych problemów ochrony zniszczonego na skutek trąby powietrznej w lipcu 2011 r. białaczowskiego parku, porusza ważne kwestie związane z zagadnieniem ochrony autentyku w polskich ogrodach historycznych i postuluje wypracowanie metody postępowania konserwatorskiego, nie tylko w celu ratowania Białaczowa, ale także usprawnienia ewentualnych działań w analogicznych przypadkach, które niestety coraz częściej mogą się pojawiać z powodu zmian klimatycznych. W skład omawianego zespołu rezydencjonalnego w Białaczowie (woj. łódzkie) wchodzi rozległy (ponad 22 ha) park o charakterze krajobrazowo-leśnym, kształtowany na przestrzeni wieków przez wybitnych planistów (Lindauer, Stricker, Szanior, Tański). Uznawany był on do niedawna za jedno z najcenniejszych założeń ogrodowych w Polsce, charakteryzujących się wysokimi walorami zarówno kulturowymi, jak i przyrodniczo-krajobrazowymi. Po kataklizmie skala zniszczeń była nieporównywalna do jakichkolwiek, jakie do tej pory na skutek czynników naturalnych dotknęły założenia ogrodowe na terenie Polski. Po zdarzeniu tym w zasadzie natychmiast rozpoczęto prace porządkowe, jednak poza nimi do tej pory nie udało się niczego więcej zrobić, by uchronić tę cenną historyczną kompozycję przed całkowitym zniszczeniem. Sam proces rewaloryzacji założenia, poza oczywistymi trudnościami wynikającymi z charakteru i zakresu zniszczeń, z wielu przyczyn jest niezwykle skomplikowany. Przede wszystkim niezbędne jest określenie kierunku działań konserwatorskich dotychczas nie dość precyzyjnie zaplanowanych. Powinny one zmierzać do ochrony autentyku. Park jest wielowiekowym „zapisem” przemian kompozycyjnych, od zespołu o prawdopodobnie średniowiecznej metryce, po XIX-wieczną, przekształcaną jeszcze na początku XX w. rozległą kompozycję krajobrazową. Paradoksalnie, zniszczenia drzewostanów odsłoniły wiele elementów dotychczas nieczytelnych w układzie. Wydaje się niezwykle ważne, by jak najszybciej podjąć profesjonalnie prowadzone prace polegające na ochronie wszystkich elementów i odbudowie jego układu przestrzennego w oparciu o relikty historycznej kompozycji.
Authors and Affiliations
Małgorzata Milecka
Keywords
Related Articles
- EP ID EP96092
- DOI 10.5277/arc160104
- Views 75
- Downloads 0
The architecture and spatial disposition of 19th- and 20th-century military building complexes in Silesia. Typology, design, regeneration – preliminary study
Architecture is the form of art most receptive to outer influences, because it is created entirely as a response to a specific demand. It fills the space not only with shapes but at the same time with ideas. This applies...
The post-war reconstruction of J. Mamlok’s Department Store in Wrocław – an attempt at the palimpsest decoding
The article refers to the after the war rebuilding of the damage of commertial objects in the Old Town in Wrocław. The nature of Wroclaw, like other cities, is constantly changing, which depends on many factors and deter...
School of modernism – the problem of evaluating the architecture of Warsaw school buildings during the interwar period on the example of the former Female Vocational School
The aim of the article is to present a procedure model in the field of recognition and assessment of cultural values of modernist school buildings from the interwar period. The main part of the work is a case study of an...
Research on the architecture of the Assumption of the Blessed Virgin Mary Parish Church in Szprotawa
The article presents the history of the creation and transformation of the parish church in Szprotawa from 13th until the 20th century. The introduction discusses the source references and the accesible literature – in a...
Fort Bema i mauzoleum poległych w bitwie pod Ostrołęką. Pamięć miejsca – miejsce pamięci
Dziś miejsce bitwy stoczonej pod Ostrołęką 26 maja 1831 r. to swego rodzaju palimpsest wydarzeń zapisywanych w przestrzeni w minionych 180 latach. W artykule przedstawiono kolejne działania podejmowane w miejscu walk w k...