Ornamentacja w muzyce od XVI wieku do połowy XVIII stulecia, cz. I
Journal Title: Notes Muzyczny - Year 2015, Vol 2, Issue 4
Abstract
Jednym z istotnych elementów składających się na praktyki ornamentacyjne są drobne formuły zdobnicze i ornamenty, z których wybrane, zostaną przedstawione w kolejnych częściach tego cyklu artykułów poświęconego zagadnieniom wykonawczym muzyki dawnej. Cykl ten miał w zamyśle autora stanowić zebrany w jednym miejscu przekrój zasad rządzących owymi małymi ozdobnikami i ich rozwojem ujętym w porządku chronologicznym od XVI do pierwszej połowy XVIII wieku w (subiektywnie) wybranych, najważniejszych źródłach historycznych. Praktyki ornamentacyjne w okresie renesansu i przez pierwszą połowę okresu baroku związane były z praktyką dyminucji, w ramach której z biegiem czasu wykształciły się drobne figury melodyczno-rytmiczne takie jak groppo czy trillo. Te znowu przekształciły się w ornamenty w formie skodyfikowanych schematów zdobniczych zaznaczanych symbolami nad nutami, które znamy z literatury muzycznej XVIII wieku. Pierwsza część artykułu jest zarazem wprowadzeniem do zagadnienia dyminucji przez pryzmat najbardziej znanych autorów z epoki – Silvestro Ganassiego i Diego Ortiza, w głównej mierze skupia się jednak na drobnych figurach zdobniczych opisanych w źródłach hiszpańskich, włoskich i niemieckich, kładąc największy nacisk na te przedstawione w Le Nuove Musiche Giulio Cacciniego. Druga część artykułu jest próbą usystematyzowania ornamentów według ich kategorii, funkcji oraz oddziaływań na materię muzyczną. Przedstawione tu zostają propozycje klasyfikacji ozdobników według Franciszka Wesołowskiego oraz Fredericka Neumanna. W kolejnych częściach cyklu przyjęte zostają jednak bardziej rozbudowane i różnorodne kategorie zaproponowane przez Neumanna. Dzieli on ornamenty według: ich konstrukcji melodycznej – gdzie wyróżnić możemy ornamenty duże i małe oraz meliczne i reperkusyjne; umiejscowienia w strukturze rytmicznej – dzieląc je na występujące w miejscu nuty głównej (anschlagende Vorschläge) oraz wyprzedzające lub opóźniające jej wejście (durchgehende Vorschläge); funkcji w tkance muzycznej – którą spełniają ornamenty łączące i intensyfikujące oraz melodyczne i harmoniczne. Kolejne części cyklu omawiać będą już szczegółowo kolejne wybrane przez autora ozdobniki należące do drobnych formuł zdobniczych zwanych agréments, będących w powszechnym użyciu od końca XVII do połowy XVIII wieku w kontekście źródeł głównie autorów francuskich i niemieckich.<br/><br/>
Authors and Affiliations
Przemysław Wiśniewski
Keywords
Related Articles
- EP ID EP517989
- DOI -
- Views 47
- Downloads 0
Funkcja liturgiczna Orgelbüchlein Johanna Sebastiana Bacha. Wprowadzenie dla organistów
Artykuł rozpoczyna się od omówienia problemów związanych z powstaniem autografu, szczególnie zaś kwestii datowania poszczególnych kompozycji. Przyjęto ustalenia Russela Stinsona, który podzielił proces tworzenia Orgelbüc...
Klawesyn włoski od XVI do XVIII wieku. Instrument muzyczny oraz dzieło sztuki
Niniejszy artykuł ma na celu zebranie i uporządkowanie wiedzy na temat klawesynów i pokrewnych im instrumentów, które powstały na terenie dzisiejszych Włoch od XVI do XVIII wieku. Analiza instrumentów z Półwyspu Apenińs...
Skriabin – muzyka fortepianowa w kontekście ideologii twórczej kompozytora. Część II
Artykuł jest drugą częścią tekstu poświęconego osobie i twórczości fortepianowej Aleksandra Skriabina. Kompozytor ten posiadał nadzwyczajny talent pianistyczny oraz zdolność barwnego słyszenia. Wypracował nowatorski języ...
The profile of Emma Altberg (1889–1983) in the light of the preserved correspondence. A contribution to the biography of the Łódź-based harpsichordist
Emma Altberg, a pianist, reviewer and editor of collections of teaching works for piano (e.g. Music Reading Materials, Selection of Works from the 17th and 18th Centuries), was a teacher at the State Higher School of Mus...
The symbiosis of music genres in works by Nikolai Kapustin
Nikolai Girshevich Kapustin is a composer and pianist, born on 22 November 1937 in Horlivka, Ukraine. The article is an attempt to define sound qualities of Kapustin’s music. By juxtaposing the characteristic features of...