ORTA TÜRKÇEDE MOĞOLCADAN ALINTI BİR EK - (U)GsA(n)*
Journal Title: Türkoloji Dergisi - Year 2019, Vol 23, Issue 2
Abstract
Türkçe ile Moğolca tarihī süreçte birbirlerini yoğun olarak etkilemiş iki dildir. Asya ve Avrupa coğrafyasında kimi zaman iç içe, kimi zaman ayrı ayrı yaşamış bu iki topluluğun arasındaki dil etkileşimleri sürekli devam etmiştir. Bu bağlamda Türkler ile Moğollar arasında dile ve kültüre dair öğelerin ortaklaşa kullanıldığı veya ödünçlendiği bir alan ortaya çıkmıştır. 13. yüzyıla kadar Türk dilinin Moğolca üzerindeki etkisi yoğunken, 13. yüzyıldan sonra Moğolcanın Türk dilleri üzerindeki etkisi daha fazla olmuştur. Moğol istilası sebebiyle göç eden Türk topluluklarında Moğolca tesiri daha az görülmekte iken, Orta Asyada Moğollarla iç içe yaşamaya devam eden Türk topluluklarına Moğolcanın tesiri çok daha fazla olmuştur. Bu duruma en açık örnek Harezm-Altın Ordu sahası metinlerinin söz varlığındaki alıntı kelimelerdir. Aynı zamanda söz varlığı ile sınırlı kalmayan bu dilsel temas Moğolcadan alıntılanan ekler yoluyla Türkçenin morfolojik yapısına da etki etmiştir. Bu çalışmada Moğolca sıfat-fiil -(U)GsA(n) ekinin Türkçeye yapım eki olarak alıntılanması değerlendirilecektir. Morfemin ekleştiği tek örnek olan ölügse(n) yapısı üzerine bilim adamlarının Türkçeyle ilişkilendirdikleri görüşler tartışılacak ve yeni bir bakış açısı ortaya konulacaktır.
Authors and Affiliations
Cihan Doğan, Harun Kaya
Keywords
Related Articles
- EP ID EP671619
- DOI -
- Views 60
- Downloads 0
10. YAŞAR KEMAL’İN ROMANLARINDA EKOSOSYOLOJİ
Yaşar Kemal, insana ve topluma odaklı bir yazar olduğu kadar doğayı, doğadaki dönüşümü romanlarına konu yapan bir yazardır. Yaşar Kemal’in romanlarında ekososyoloji açısından doğanın işlenişi iki şekilde karşımıza çıkar:...
‘HABABAM SINIFI’NIN “SEMRA ÖĞRETMENİ” SEMRA ÖZDAMAR’IN ESERLERİNDE KADINLAR
Semra Özdamar, kitaplaştırdığı iki öykü kitabı, bir piyes ve bir kurgusal biyografi türündeki eseri ile Türk edebiyatına katkı sağlamış isimlerden biridir. Hababam Sınıfı adlı sinema filmindeki Semra Öğretmen rolü ile ha...
İSTİKLÂL MARŞI’MIZI ANLAMAK
İstiklal Savaşından sonra yeni doğan Türkiye Cumhuriyetinin millî marşını seçmek için ülke çapında bir yarışma düzenlenmişti. Yarışmaya toplam 724 şiir katıldı. İstiklal Marşı, “bağımsızlık marşı” demektir ve Türk millî...
9. Yazılmamış Seyahatnameler
İnsanın gen tarihini araştıracak bilim adamlarının, büyük bir olasılıkla karşılaşacakları devamlılığı olan ilk gen, insanların gezginci yapılarını anlatan gen olabilir kanımca. Homo sapiens olarak adlandırılan bu tür, i...
TARİHÎ TÜRK YAZI DİLLERİNDE FİİL ÜZERİNE ULANAN -çI EKİ
Makalede tarihî Türk dilleri üzerine yapılan gramer çalışmalarında üzerinde pek durulmayan ancak metinlerde karşımıza çıkan, eklendiği fiile sıfat-fiil anlamı veren -çI eki üzerinde durulacak. Söz konusu ek, ilk önce lis...