Osmanlı İmparatorluğu’nda Batıcı Düşünce Çerçevesinde Dr. Abdullah Cevdet Ve İctihad Dergisi
Journal Title: Tarih ve Gelecek Dergisi - Year 2018, Vol 4, Issue 1
Abstract
Osmanlı Devleti, XVIII. Yüzyıldan itibaren Batılılaşma çabaları içine girmiştir. Bu çabalar, önce askerî alanda ve XIX. Yüzyılda ise toplumsal ve İdarî alanlarda gerçekleştirilmiş devleti yöneten geleneksel elit tarafından hoşnutsuzlukla, ulemâ tarafından ise şüphe ile karşılanmıştır. Diğer yandan bu gerilim, toplumda büyük bir dinamizme yol açmıştır. Bir yanda aşırı Batıcılardan, öte yanda Batıdan hiç hoşlanmayan ve ancak devletin bekası için Batılılaşmak zorunda olduğunu hissedenler ile Batılı olan her şeyden uzak durmayı yaşam tarzı olarak benimseyen aydınlardan ve bu konulara tamamen ilgisiz bir halktan oluşan Osmanlı toplumu, Batıcılığı kapsamlı bir problematik olarak görmüştür. Dr. Abdullah Cevdet’in yayımladığı îctihad Dergisi, Batıcılığı bir hayat tarzı olarak görmekte ve en aşırı düzeyde Batıcılığı Batı ile “aynîleşmeyi“ savunmaktadır. Dergi, 28 yıllık yayın hayatı boyunca çağdaşları arasında en kararlı, istikrarlı ve ısrarlı bir şekilde Batıcılığı sürekli savunmuştur. Her olayı, her konuyu ve her meseleyi, Batıcı bir tarzda çözmeyi, anlamayı ve aşmayı prensip edinmiştir. Bu anlayış, çağdaşı aydınlar tarafından çok şiddetle eleştirilmiştir. Her zaman Batıcılığı savunmakla beraber, 1904-1908 yıllan arasında Sultan Abdülhamid’e karşı en şiddetli muhalefeti de yürütmüştür. îctihad, Meşrutiyet’in ilânından büyük bir memnuniyet duymakla beraber, Meşrutiyet döneminde, Batıcılık alanında beklediklerinin beklediği hızla gerçekleşmemesinden dolayı 1913 - 1918 yılları arasında İttihad ve Terakki Cemiyeti iktidarına karşı da muhalefet yürütmüştür. Bu arada İslâmcı basın tarafından dinsizlikle suçlanmıştır. Ayrıca İttihatçılara karşı, gerektiğinde İslâmcılar ile de işbirliği yapmıştır.
Authors and Affiliations
Yunus Emre Tansü
Keywords
Related Articles
- EP ID EP283488
- DOI 10.21551/jhf.414316
- Views 109
- Downloads 0
Yunan Panteonuna Luvi Etkisi: Pegasos Örneği
Antik dünyada çağdaş ya da birbirini takip eden medeniyetlerin etkileşimleri söz konusudur. Bu etkileşimlerin dini yapıya da yansıdığı görülür. Nitekim uygarlıkların din algılarında ya da tanrı panteonlarında zamana ve c...
Arabistan Protestan Misyonunun Gelişiminde Kadın Misyonerlerin Rolü
Bu çalışmamızda Arabistan yarımadasında Amerikan Protestan misyonerlik faaliyetlerinde kadın misyonerin konumunu incelemeye çalıştık. Arabistan misyonuna katılan kadın misyonerlerin sahip olduğu özelliklere göre üç bölüm...
Geçmişin Yorumlanmasında Nüfus Defterlerinin Rolü
Osmanlı Devleti’nde, modern anlamda, nüfus sayımları ilk defa II. Mahmut döneminde, 1829 yılında başlamış ve XX. yüzyılın başlarına kadar da devam etmiştir. Düzenli aralıklarla yapılmayan, askeri ve iktisadi amaçlar doğr...
Akşehir Ayânı Hacı Paşazâde Ahmet Bey’in Terekesi
Bu çalışmada, Akşehir ayânı iken katledilerek vefat eden Hacı Paşazâde Ahmet Bey’in terekesi incelenmiştir. Terekede bulunan her türlü menkul ve gayrimenkul mallar günümüz alfabesine çevrilerek bazı değerlendirmelerde bu...
XI. Yüzyıl Ortalarından Moğol İstilasına Kadar Tikrit
X. yüzyılda, orta ölçekli, gelişmiş bir yer olan Tikrit, bu yüzyılın ortalarına kadar İslâm coğrafyacıları tarafından el-Cezire Bölgesi’nin sınırları içerisinde değerlendirilirken, Makdisî ile birlikte, Irak sınırları dâ...