Pierwsze lata Alfreda Jurzykowskiego w Nowym Jorku

Apply

Pierwsze lata Alfreda Jurzykowskiego w Nowym Jorku

Journal Title: Polonia Journal - Year 2016, Vol 3, Issue 3

Abstract

Zaskakująco niewiele wiemy o życiu jednego z najbogatszych polskich przedsiębiorców, Alfredzie Jurzykowskim i jednocześnie twórcy największej swego czasu fundacji polskiej oraz programu nagród zwanych „polskim Noblem”. Istnieją tylko dwa krótkie jego życiorysy, w których niemal całkowicie pomija się okres nowojorski życia biznesmena. W jednej z tych zwięzłych biografii, pióra Zenona Rogozińskiego, wspomina się jedynie, iż po klęsce wrześniowej w 1939 r. Alfred Jurzykowski przybył do Nowego Jorku, gdzie wraz ze swym znajomym jeszcze sprzed wojny, Alfredem Schenkerem, założył fabrykę wyrobów czekoladowych – Delicia Chocolate and Candy Manufacturing Co. Poszukiwania w nowojorskich archiwach zaprzeczają tej informacji. Na dokumencie założycielskim firmy z końca 1940 r. podpis złożyły inne osoby – także związane z Polską, także zaangażowane w przemyśle cukierniczym. Nie ma jednak ani nazwiska Jurzykowskiego, ani Schenkera. Nazwisko tego ostatniego figuruje dopiero na kolejnym oficjalnym dokumencie z 1954 r., kiedy doszło do fuzji firmy Delicia z innym przedsiębiorstwem. Analiza dostępnych dokumentów skłania jednak do przy-puszczenia, iż Jurzykowski faktycznie należał do założycieli tej firmy, ale jako cudzoziemiec, niedawny przybysz do miasta, wolał, aby na pierwszy plan wysunęli się ludzie z obywatelstwem amerykańskim i znani z prowadzenia działalności gospodarczej. Domysł ten zdaje się potwierdzać list Jurzykowskiego do prezesa Polskiego Instytutu Naukowego, w którym biznesmen po raz pierwszy pojawił się jako patron kultury polskiej gotów do hojnego sfinansowania przedsięwzięcia naukowego – opracowania roli polskich sił zbrojnych na Zachodzie w dziele zwycięstwa nad hitlerowskimi Niemcami. W liście tym z grudnia 1948 r. podpisał się jako prezes zarządu, a wydaje się mało prawdopodobne, aby w ciągu ośmiu lat mógł zrobić nawet w niewielkiej firmie tak błyskawiczną karierę – z „nikogo”, do szefa fabryki o poważnych dochodach. Ów drobny przyczynek do biografii Alfreda Jurzykowskie-go jest o tyle ważny, że właśnie w poszukiwaniu coraz tańszych źródeł surowca dla przedsiębiorstwa Delicia – kawy i kakao wy-puszczał się on coraz dalej z Nowego Jorku do Ameryki Środkowej i Południowej. Wreszcie trafił do Brazylii, gdzie szybko zoriento-wał się, iż w tym ogromnym kraju istnieją znacznie większe możliwości rozwoju biznesu.

Authors and Affiliations

Czesław Karkowski

Keywords

EP ID EP172647
DOI -
Views 73
Downloads 0