Polityczna Szkoła Wojskowa w Leningradzie dla działaczy Komunistycznej Partii Polski. Zarys genezy i funkcjonowania (1932)1925
Journal Title: Pamięć i Sprawiedliwość; Pamięć i Sprawiedliwość. Pismo naukowe poświęcone historii najnowszej - Year 2016, Vol 27, Issue 1
Abstract
Artykuł dotyczy genezy i działalności Politycznej Szkoły Wojskowej dla działaczy Komunistycznej Partii Polski w Leningradzie. Do tej pory temat szkolnictwa wojskowego dla polskich działaczy komunistycznych na terenie ZSRR w okresie międzywojennym jest bardzo słabo rozpoznany, za sprawą utrudnionego dostęp do niektórych archiwów rosyjskich. Chodzi tu oczywiście o Archiwum FSB i archiwów wojskowych. W sytuacji gdy już ustabilizowała się sytuacja polityczna w Europie, 25 lutego 1925 r. Politbiuro WKP(b) zgłosiło projekt normatywu, mówiącego o likwidacji radzieckich dywersyjnych grup wywiadowczych, działających na terytorium Polski. Taki krok władzy radzieckiej był wymuszony poprzez zaistniałą właśnie sytuacją polityczną w Europie. Tym samym radzieckie grupy dywersyjne, które przekraczały w znacznym stopniu normy funkcjonowania i działalności wywiadowczej, wycofano z ziem polskich. Władze państwowe i partyjne ZSRR postanowiły wykorzystania do własnych celów, również wywiadowczych, organów Międzynarodówki Komunistycznej (MK). 8 marca 1925 r. pojawił się bardzo ważny dokument, tym razem sygnowany przez Komitet Wykonawczy MK. Był on odpowiedzią MK na normatyw przyjęty przez WKP(b). Dotyczył tzw. „wojennej roboty” i wyrażał konieczność otoczenia przez partię komunistyczną działalnością armii, żandarmerii i policji „w całym szeregu krajów” a zwłaszcza strategicznych dla ZSRR, za jakie uważały m.in. Niemcy, Czechosłowację, Bułgarią i Polskę. Zgodnie z rezolucją KW MK przy partiach komunistycznych działających w tych państwach, miały być zakładane oddziały/wydziały wojenne, zwane też wojskowymi. Tym samym powstał pomysł utworzenia szkół wojskowo-politycznych dla przedstawicieli wspomnianych państw. Projekt utworzenia wielomiesięcznej Politycznej Szkoły Wojskowej dla polskich komunistów, stał się realny, gdy Wydział Agitacyjno-Propagandowy KW MK, zgodnie z wcześniejszymi postanowieniami i po uzyskaniu zgody KC WKP(b), wniósł na rozszerzone Plenum na wiosnę 1925 r. projekt utworzenia sześciu centralnych szkół. Postanowienie Prezydium KW MK w tej sprawie zostało przyjęte 6 maja 1925 r. Pracę szkoła rozpoczęła 1 października 1925 r. w Leningradzie, w którym pozostała do 1932 r.
Authors and Affiliations
Elżbieta Kowalczyk
Konserwatyzm czy rewolucja? Próba klasyfikacji ideowej środowiska „Buntu Młodych” i „Polityki” (1931–1939)
The article describes the main points of political thinking of writers focused around “Bunt Młodych” (Rebel of the Young) – from 1937 called “Polityka” (Politics) magazine. In the 30s, when many of radical ideas were ver...
Procesy polityczne członków zakonów męskich i kongregacji w Czechach w latach 1948–1989
The political trials of members of male orders and congregations in the Czechosloslovakia in the period of 1948–1989 The study depicts persecutions of male orders and congregations in the period of the Communism regime i...
Program i inicjatywy Ruchu „Wolność i Pokój” w zakresie polityki międzynarodowej
The article describes the programme and initiatives of the “Wolność i Pokój” (WiP) Movement concerning international policy. The WiP maintained a wide international contacts supporting the disarmament and unification of...
Odzyskanie niepodległości przez Polskę w roku 1918 w polskich podręcznikach do historii wydawanych w latach 1944–1989
The aim – to determine how the presentation included in textbooks about the fight for freedom carried out by Poles during the First World War and regaining of independence in 1918 was used to form historical awareness in...
Między ugodą a działaniem. Polska myśl konserwatywna wobec prób odzyskania niepodległości w XIX wieku
The restoration of Polish independence was preceded by numerous debates among the political and intellectual elites. The basic issue discussed in the 19th century was the national cause, to be more exact – the birth of i...