Położenie małych miast na tle środowiska przyrodniczego dna pradoliny warszawsko-berlińskiej
Journal Title: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica - Year 2016, Vol 15, Issue
Abstract
Pradolina warszawsko-berlińska jest ważnym elementem w krajobrazie Polski Środkowej. Forma ta ma złożoną budowę geologiczną i mozaikowy układ siedlisk. Dno pradoliny jest szerokie (1,2–5 km) i zbudowane z dwóch powierzchni: fragmentów terasy piaszczystej i równiny zalewowej (namuły). W dwóch odcinkach pradoliny duże powierzchnie zajmują torfowiska. Takie warunki miały wpływ na rozwój osadnictwa. Artykuł przedstawia środowiskowe uwarunkowania lokalizacji małych miast w dnie pradoliny. Przeanalizowano położenie topograficzne dziesięciu miast. Analiza różnych elementów środowiska przyrodniczego wskazuje, że głównym czynnikiem decydującym o lokalizacji miast były walory geomorfologiczne i hydrologiczne. Większość miast została ulokowana na wysokim stoku pradoliny, a tylko jedno miasto zostało zbudowane na obydwu brzegach rzeki. Środowisko przyrodnicze dna pradoliny jest barierą w rozwoju przestrzennym miast. W dnie pradoliny zachowało się cenne środowisko przyrodnicze, dlatego przedstawiono położenie miast na tle obszarów chronionych (park krajobrazowy, obszar Natura 2000). Małe miasta i środowisko przyrodnicze dna pradoliny tworzą harmonijny krajobraz. The Warsaw-Berlin ice-marginal valley is very important element of the lowland landscape in the interior of Poland. This landform has composite geological structure and tessellated collocation of habitats. The valley bottom is wide (1,2–5 km) and composed of two surfaces: fragment of sandy terrace and flood plain. Peat bogs cover large areas in two sections of the valley bottom. These conditions had an influence on the development of settlement. The article presents the environmental conditions of small towns location in the bottom of ice-marginal valley. The topographical situations of ten small towns have been analyzed. An analysis of various elements of the natural environment shows that the main consideration in locating small towns was their geomorphological and hydrological situation. Most small towns were located on a high slope of the ice-marginal valley bottom, only one town was built on both river banks. The natural environment of ice-marginal valley bottom is a barrier to spatial development of small towns. Valuable natural environment is preserved in bottom of ice-marginal valley therefore the towns location was described in the context of protected areas (landscape park, Natura 2000 areas). Small towns and natural environment of the ice-marginal valley bottom create harmonious landscape.
Authors and Affiliations
Elżbieta Kobojek
Keywords
Related Articles
- EP ID EP537249
- DOI 10.18778/1427-9711.15.04
- Views 54
- Downloads 0
W sprawie genezy i wieku form rzeźby glacjalnej pogranicza Wysoczyzn Kaliskiej i Tureckiej
W latach 2012–2015 autorzy zebrali nowe dane geomorfologiczne i geologiczne na pograniczu Wysoczyzn Kaliskiej i Tureckiej, które pozwalają na uzupełnienie wiedzy na temat genezy i wieku form rzeźby. Ustalono, że większoś...
Analiza morfometryczna węzła dolinnego Warty, Widawki i Grabi z wykorzystaniem algorytmu ISODATA
W artykule przedstawiono próbę zastosowania metod GIS do automatycznego wyznaczenia form ukształtowania terenu na obszarze węzła dolinnego tworzonego przez Wartę, Widawkę i Grabię. Podstawę analizy stanowi numeryczny mod...
Ocena przydatności archiwalnych materiałów kartograficznych dla analiz paleopowierzchni wykonywanych w technikach GIS na obszarze Polski Środkowej
Podczas badań paleogeograficznych często istnieje potrzeba odwołania się do opracowań kartograficznych wydanych w formie drukowanej. Aby je wprowadzić do Systemów Informacji Geograficznej (GIS) należy dokonać ich oceny i...
Przemiany krajobrazu doliny Luciąży i jej otoczenia po utworzeniu zbiornika retencyjnego Cieszanowice
W artykule przedstawiono przemiany krajobrazu jakie dokonały się w dolinie Luciąży i jej otoczeniu w związku z utworzeniem zbiornika retencyjnego Cieszanowice. Na podstawie pomiarów głębokości opracowano mapę batymetrycz...
Problemy paleogeografii regionu łódzkiego. Relacja z konferencji INQUA Peribaltic 2015 Working group meeting & International field symposium, 2–8 listopada 2015
sprawozdanie z konferencji