Potyczki bibliografów z cenzurą w okresie zaborów
Journal Title: Folia Toruniensia - Year 2017, Vol 17, Issue 17
Abstract
W okresie zaborów opracowania bibliograficzne, podobnie jak całe piśmiennictwo, poddawane były kontroli cenzury ukierunkowanej na niedopuszczenie do rozpowszechniania jakichkolwiek treści patriotycznych i niepodległościowych. Cenzura ingerowała w treść dzieł bibliograficznych zarówno o charakterze ogólnym, jak i dziedzinowym. Ingerencje te dotyczyły zarówno pojedynczych wyrazów, zdań, jak i całych utworów. Kłopoty z urzędnikami cenzury miał Franciszek Siarczyński, wydawca tomu czwartego Wiadomości historyczno-krytycznych Józefa Maksymiliana Ossolińskiego, Michał Wiszniewski autor Historii literatury polskiej, Adam Benedykt Jocher twórca Obrazu bibliograficzno-historycznego literatury i nauk w Polsce. Joachim Lelewel, który przez krótki czas pełnił funkcję cenzora, rychło stał się jej ofiarą i omalże nie przypłacił tego zakazem druku drugiego tomu Bibliograficznych ksiąg dwoje. Ocenę negatywną i kwalifikację książki zakazanej wystawiła cenzura carska Bibliografii wydawnictw ludowych, wydanej we Lwowie. Twórcy prac bibliograficznych znali dobrze postępowanie cenzury, dlatego starali się unikać aktualnie zakazanych sformułowań i wyrażeń. Stosowali też rozmaite fortele i wybiegi dla ominięcia zakazów, na które dość często nabierali się cenzorzy.
Authors and Affiliations
Alicja Matczuk
Keywords
Related Articles
- EP ID EP243835
- DOI 10.12775/FT.2017.006
- Views 53
- Downloads 0
Katalog rękopisów średniowiecznych Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu, oprac. Marta Czyżak, przy współpracy Moniki Jakubek-Raczkowskiej, Arkadiusza Wagnera
Autorka omawia krytycznie najnowszy katalog zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu poświęcony średniowiecznym rękopisom. Katalog rękopisów średniowiecznych Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu został opracowany prz...
Marcin Grulkowski, Najstarsze księgi miejskie Głównego Miasta Gdańska z XIV i początku XV wieku. Studium kodykologiczne
.
Polskie książki (zbiory) w bibliotekach Rzymu. Wybór
Związki polsko-włoskie mają długą historię. Od okresu średniowiecza, gdy polscy scholarzy zaczęli kształcić się we włoskich uniwersytetach, dominował w nich charakter naukowy i edukacyjny. W kolejnych wiekach wzajemne ko...
Archiwum rodziny Szwojnickich z Borkłojnia
W 2004 r. do Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu wpłynął niewielki zbiór materiałów archiwalnych zawierający archiwum prywatne rodziny Szwojnickich, do II wojny światowej posiadającej majątek Borkłojnie, leżący na Litwi...
Herman Stachel – lwowski wydawca piśmiennictwa popularnego
Cel/Teza: Tematem niniejszego artykułu jest Wydawnictwo „Kultura i Sztuka”, mała firma prowadzona przez Hermana Stachla we Lwowie, która utrzymywała się na rynku dzięki produkcji książek popularnych. Głównym zadaniem był...