Problematyka hierarchiczności – wyprowadzenie meta-cech w modelach SEM
Journal Title: Studia Psychologica: Theoria et praxis - Year 2017, Vol 1, Issue 17
Abstract
Celem artykułu jest omówienie rekonstrukcji elementów struktur teoretycznych weryfikowanych za pomocą układów równań strukturalnych. Elementy struktur mają charakterystykę jednopoziomową (jednowymiarową) lub hierarchiczną (wielowymiarową), a jej odtworzenie w modelach jest rzeczą niezmiernie istotną. Nieodtworzenie charakterystyki elementów, jak zostanie pokazane, może zwiększyć ryzyko popełnienia błędu pierwszego rodzaju i odrzucenia modelu poprawnego. Istnieją takie elementy, które są na tyle złożone, że weryfikowanie modelu z ich udziałem wymagałoby ogromnego nakładu próby i finansów. Jeżeli badanie polega jedynie na odtworzeniu charakterystyki danego elementu, to wówczas oczywiście jego budowa jest kluczowa. Kiedy jednak badanie sprowadza się do zweryfikowania modelu pewnego procesu substantywnego, w którym elementów jest dużo i połączone są jeszcze w sieci wzajemnych zależności, złożoność modelu rośnie do rozmiarów, które w celu oszacowania dopasowania modelu mogą wymagać tysięcznych obserwacji. W takiej ytuacji pomocne staje się zredukowanie charakterystyki elementów do metacechy. W artykule został omówiony sposób weryfikacji poprawności budowy jednopoziomowej zmiennej latentnej, hierarchicznej zmiennej latentnej2, a także szacowanie procentu wyjaśnionej zmienności oraz rzetelności zmiennych. Przedstawiono również sposób redukowania zmiennej hierarchicznej do metacechy w celu uproszczenia modelu i zredukowania liczby stopni swobody. Zaprezentowano, jak procedura budowania metacechy przekłada się zarówno na rzetelność samej zmiennej, jak i na dopasowanie modelu do danych. Budowa zmiennych została omówiona na przykładzie Skali reakcji na stres oraz Skali hamowania aktywności dziecka.
Authors and Affiliations
Agnieszka Szymańska
Keywords
Related Articles
- EP ID EP305125
- DOI 10.21697/sp.2017.17.1.04
- Views 63
- Downloads 0
SKALE WOLNOŚCI OSOBISTEJ TEORETYCZNE PODSTAWY ORAZ KONSTRUKCJA I WSTĘPNA WALIDACJA KWESTIONARIUSZA PKW
Badania empiryczne nad zjawiskiem wolności w psychologii mają skomplikowaną historię. Wolność jest pojęciem trudnym do zdefiniowania w psychologii, a proces operacjonalizacji pojęcia napotyka sporo problemów. Artykuł pre...
Skuteczność treningów poznawczych w grupie osób starszych – przegląd badań
Na świecie stopniowo wzrasta liczba osób dożywających sędziwego wieku. Jednocześnie wraz z wiekiem ulega pogorszeniu szereg procesów poznawczych, takich jak: pamięć, uwaga, szybkość przetwarzania informacji czy kontrola...
WZORCE FUNKCJONOWANIA RODZINY POCHODZENIA A INTELIGENCJA EMOCJONALNA MŁODYCH DOROSŁYCH
W artykule opisano badania dotyczące związku między poziomem ogólnej inteligencji emocjonalnej oraz poszczególnych jej składników u młodych dorosłych a wzorcami ich funkcjonowania w rodzinach pochodzenia. Analizą metodol...
ZAŁOŻENIA FORMALNE MODELI WERYFIKOWANYCH ZA POMOCĄ UKŁADÓW RÓWNAŃ STRUKTURALNYCH
Celem artykułu jest opisanie założeń formalnych dotyczących wykorzystywania metody równań strukturalnych (Structural Equation Model – SEM). Układy równań strukturalnych służą do weryfikowania teorii i jej założeń. W art...
GRATYFIKOWANIE POTRZEB PRZEZ MASS MEDIA A POZIOM KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH
W psychologii mass mediów jednym z podejść badawczych są teorie korzystania i gratyfikacji (uses & gratification approach). W ramach tych teorii istnieją dwa główne kierunki badań. Pierwszy kierunek badań zakłada, że śro...