Rodzaj relacji interpersonalnej a zachowanie sprawcy krzywdy po jej wyrządzeniu i ustosunkowanie do ofiary
Journal Title: Roczniki Psychologiczne - Year 2012, Vol 15, Issue 2
Abstract
W badaniach prezentowanych w artykule poszukiwano różnic w atrybucjach przyczynowych i zachowaniach zaradczych sprawców krzywd wyrządzanych partnerom relacji wspólnotowych i opartych na wymianie. Celem badań była też eksploracja związku rodzaju zachowań zaradczych z wartościowaniem ofiary. Uczestnicy badania zostali w sposób losowy podzieleni na cztery grupy i przypominali sobie oraz opisywali zdarzenie z przeszłości, w którym wyrządzili krzywdę: (1) partnerowi bliskiego związku albo (2) własnemu dziecku, albo (3) podwładnemu, albo (4) znajomemu, a następnie wypełniali kwestionariusz dotyczący opisanego zdarzenia i szacowali cechy „ofiary" na kilkunastu skalach atrakcyjności. Najwyższy poziom odpowiedzialności i winy przypisali sobie krzywdzący partnerzy bliskich związków, najniższy przełożeni, a średni - rodzice i znajomi. Działania naprawcze (tutaj: różne formy przeprosin) najczęściej podejmowali partnerzy, znacząco rzadziej rodzice i znajomi, a najrzadziej przełożeni. Nasilenie usprawiedliwień i wymówek w wymienionych relacjach było niemal dokładnie odwrotne. Prawdopodobnym mechanizmem ujawnionego zróżnicowania reakcji sprawcy krzywdy „po fakcie" w porównywanych relacjach (bardziej wyrazistego u mężczyzn niż u kobiet) jest rola społeczna, jaką jest on związany z ofiarą. Z roli tej wynika między innymi ważność motywu afiliacji i władzy w regulacji kontaktów z partnerem. Uwypuklenie motywu afiliacji sprzyja działaniom naprawczym, natomiast uwypuklenie motywu władzy zdaje się hamować takie działania i zarazem nasilać skłonność do przywracania sprawiedliwości psychologicznej - stosowania usprawiedliwień i wymówek. Badania ujawniły współwystępowanie usprawiedliwień i wymówek ze skłonnością do pomniejszania wartości ofiary, co jest zgodne z przewidywaniami opartymi na koncepcji dysonansu poznawczego.
Authors and Affiliations
Eufrozyna Gruszecka
Keywords
Related Articles
- EP ID EP145935
- DOI -
- Views 82
- Downloads 0
O związkach między rozwojem moralnym a zachowaniami przestępczymi
Poszukując przyczyn dopuszczania się przez ludzi czynów przestępczych, naruszających społeczny porządek, godzących w dobro społeczeństwa i krzywdzących poszczególnych jej członków, badacze coraz częściej zwracają uwagę...
Familial determinants of social functioning in light of Minuchin's and Bowen's theories
Family mechanisms of social functioning development were analyzed. The basis for the conducted analyses were provided by the boundary types according to Salvador Minuchin, in concurrence with the degree of Self-different...
Czy można zdefiniować „dobro” klienta psychologa?
W tekście polemiki z Katarzyną Sikorą zwrócono uwagę na potrzebę dopracowania terminu odnoszącego się do osoby/osób, z którymi pracuje psycholog; nieadekwatne i mylące jest sprowadzenie wszystkich do pojęcia „odbiorców"...
Religious meaning system, religious coping, and eudaimonistic well-being: Direct and indirect relations
The article concerns the relationships between religion, analyzed within the framework of the religious meaning system, and religious coping as well as eudaimonistic well-being in the media-tional perspective of meaning...
The role of clinical experience in mental health assessment
There are data showing clinical experience as disadvantageous for the quality of mental health assessment. On the other hand, according to American Psychological Association standards of evidence-based practice in psycho...