Rola misji pokojowej ONZ w Abchazji (1992–2009). Recenzja książki Zbigniewa Lewickiego Konflikt gruzińsko-abchaski w świetle działań pokojowych ONZ (1992–2009), Akademia Obrony Narodowej, Warszawa 2012
Journal Title: Kwartalnik "Bellona" - Year 2016, Vol 687, Issue 4
Abstract
Moje zainteresowanie wzbudziła książka Zbigniewa Lewickiego poświęcona konfliktowi gruzińsko-abchaskiemu w świetle działań pokojowych ONZ, mimo że została wydana kilka lat temu, a misja ONZ nie funkcjonuje od 2009 roku. Tytuł publikacji wydał mi się intrygujący zwłaszcza w kontekście niedawnych wydarzeń na Ukrainie, szerzej zaś – dawał nadzieję na ujęcie problemu działań wojennych i konfliktów przełomu XX i XXI wieku w ich irenologicznym aspekcie. Publikacja zainteresowała mnie jeszcze z innego powodu: autor był obserwatorem wojskowym w Misji Obserwacyjnej Narodów Zjednoczonych w Gruzji (United Nations Observer Mission in Georgia – UNOMIG), natomiast ja w 1994 roku byłem w tym państwie obserwatorem wojskowym w Misji Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (KBWE).<br/><br/>Książka jest ważna także z innego powodu – stanowi jedną z nielicznych pozycji w Polsce, które rzeczowo i szeroko prezentują w sposób naukowy bądź publicystyczny problemy misji pokojowych na podstawie dokumentów. Praca Lewickiego obejmuje lata 1992–2009, to jest okres od rozpoczęcia zbrojnej fazy konfliktu do końca funkcjonowania misji.<br/><br/>Książka zawiera wstęp, trzy rozdziały i zakończenie. Całość jest uzupełniona bogatą bibliografią, obejmująca 56 opracowań zwartych, 5 opracowań niepublikowanych, 144 dokumenty, głównie ONZ (w tym: raporty – 83, rezolucje Rady Bezpieczeństwa – 21, inne – 41), 184 publikacje przytoczone z czasopism i dzienników oraz 20 pozycji netograficznych. Uwagę przyciągają załączniki – jest ich 20, w tym 11 map sytuacyjnych i 5 schematów. Całość uatrakcyjnia publikację merytorycznie.<br/><br/>W pierwszym rozdziale, poświęconym genezie i przebiegowi konfliktu gruzińsko-abchaskiego, autor daje krótki, syntetyczny, lecz doskonale wyczerpujący wykład ogólnej historii ziem i królestw (księstw) na obszarze współczesnej Gruzji oraz ich współzależności z sąsiadami. Ciekawie przedstawia historię konfliktu, wskazując przyczyny o charakterze wewnętrznym i zewnętrznym. Objaśnia poszczególne przyczyny wybuchu i ewolucji konfliktu (s. 21–33), sam przebieg konfliktu (1992–1994) charakteryzuje zaś z uwzględnieniem roli Rosji.<br/><br/>ONZ w działaniach na rzecz pokojowego rozwiązania konfliktu gruzińsko-abchaskiego – to tematyka drugiego rozdziału. Autor opisuje złożoną sytuację polityczną w rejonie konfliktu, wyróżnia cztery fazy operacji pokojowej i każdą z nich omawia z podkreśleniem działań podejmowanych przez strony konfliktu. Prezentuje problemy utworzenia sił pokojowych i ich mandatu oraz odnosi się do sposobów współdziałania sił z misją UNOMIG (s. 78–79).<br/><br/>W czasie drugiej rundy rokowań w Genewie (11–13 stycznia 1994 roku) potwierdzono wypełnianie większości punktów zapisanych w memorandum o porozumieniu z 1 grudnia 1993 roku. W tej sytuacji 15 kwietnia 1994 roku przywódcy Wspólnoty Niepodległych Państw (WNP) oświadczyli, że sytuacja w rejonie spornym pozostaje napięta, co grozi wybuchem konfliktu na wielką skalę, i zaapelowali, żeby ONZ podjęła natychmiast decyzję co do rozpoczęcia operacji pokojowej w Abchazji (s. 83).<br/><br/>Z. Lewicki omawia wybrane elementy współpracy ONZ z KBWE (obecnie OBWE) w celu rozwiązania konfliktu gruzińsko-abchaskiego. W dalszym ciągu swoich rozważań, a właściwie analizy sytuacyjnej, czyni stronę rosyjską odpowiedzialną za doprowadzenie do wojny 2008 roku. W rozdziale nieco brakuje informacji o dyplomacji prewencyjnej, choć – co podkreśla sam autor – konkretne działania prewencyjne zostały podjęte zbyt późno (s. 116).<br/><br/>Trzeci rozdział został poświęcony roli i zadaniom misji obserwacyjnej UNOMIG (s. 121–187). Autor omawia treść mandatu misji, jej strukturę i rozmieszczenie w rejonie operacji (załączniki: 12a, 12b, 12c,12d), a także charakteryzuje wyposażenie operacyjne członków misji. Wyjaśnia rozbieżności między datą powołania misji a datą rozpoczęcia jej działalności oraz związki tego z porozumieniem o zawieszeniu broni z 27 lipca 1993 roku.<br/><br/>Kilkanaście stron (s. 151–168) Z. Lewicki poświęca aktywności operacyjnej misji Narodów Zjednoczonych i jej współdziałaniu z siłami pokojowymi WNP („mirotworczeskimi”). Szczegółowo omawia zadania operacyjne patroli UNOMIG oraz przedstawia złożoną sytuację społeczno-polityczną w rejonie konfliktu. Ukazuje przyczyny czasowego zawieszania patrolowania rejonu odpowiedzialności w latach 1995–1998.<br/><br/>Czytelnik znajdzie w książce Z. Lewickiego także informacje o pomocy udzielanej obserwatorom ONZ przez siły „mirotworczeskije” WNP w formie, na przykład, eskortowania patroli ONZ, wspólnie realizowanych patroli czy przekazywania danych geograficznych i klimatycznych. Może również zapoznać się ze strukturą sił pokojowych WNP w rozbiciu na Północną Grupę Operacyjną (i jej skład strukturalny: bataliony „Gudauta”, „Leninakan” i wspierający pluton czołgów) oraz Południową Grupę Operacyjną (bataliony „Batumi”, „Wołga” wraz z pododdziałami zabezpieczenia).<br/><br/>Czytelnik znajdzie w książce Z. Lewickiego także informacje o pomocy udzielanej obserwatorom ONZ przez siły WNP w formie, na przykład, eskortowania patroli ONZ, wspólnie realizowanych patroli czy przekazywania danych geograficznych i klimatycznych.<br/><br/>Książka jest napisana z głęboką znajomością problemów i wydarzeń tamtego okresu. Zawiera zestawienie błędów, niedociągnięć i zaniechań w działalności poszczególnych podmiotów procesu pokojowego, które – co zrozumiałe – utrudniały zażegnanie konfliktu.<br/><br/>Zachęcam do przestudiowania tej wartościowej i ciekawej publikacji.<br/><br/>
Authors and Affiliations
Marcinkowski Czesław
Keywords
Related Articles
- EP ID EP246188
- DOI -
- Views 58
- Downloads 0
Na palcach wokół trójcy Clausewitza
Celem artykułu jest zbadanie sensu i znaczenia koncepcji „fascynującej trójcy” Carla von Clausewitza oraz sił oddziałujących na rozwój działań wojennych, a także zgłębienie utrzymującego się znaczenia tej koncepcji dla w...
„Drugi” Clausewitz
Vanya Eftimova Bellinger, Marie von Clausewitz: The Woman Behind the Making of »On War«, Oxford University Press, New York–London 2015, s. 312, ISBN: 0190225432<br/><br/>
Rozpoznanie obrazowe w artylerii
Autorzy wskazują możliwości wykorzystania bezzałogowych statków powietrznych w działaniach taktycznych artylerii, zwłaszcza w czasie przygotowania jej do działań i wykonywania zadań ogniowych.<br/><br/>Statki bezzałogowe...
Batalia pod Warszawą 1656 roku
Największą bitwą okresu potopu między siłami Rzeczypospolitej a armią szwedzko-brandenburską była trzydniowa batalia pod Warszawą 28–30 czerwca 1656 roku. Janowi Kazimierzowi nie udało się pokonać sił sprzymierzonych, kt...
Piotrkowski garnizon Wojska Polskiego w latach 1918–1939
Decyzja władz zaborczych o powołaniu garnizonu wojskowego w Piotrkowie Trybunalskim zmieniła losy miasta na kolejne stulecia. Piotrków Trybunalski w okresie międzywojennym należał do województwa łódzkiego. Stanowił ośrod...