Secundum probata or secundum veritatem? Remarks Surrounding Paul of Worczyn’s Commentary on the Nicomachean Ethics (Book 5, Question 40)
Journal Title: Przegląd Tomistyczny - Year 2015, Vol 0, Issue
Abstract
Paweł z Worczyna, profesor Uniwersytetu Krakowskiego, czynny w pierwszych dekadach XV w., w swoim Komentarzu rozpatruje zagadnienie, czy sędzia powinien kierować się przy ferowaniu wyroku przedstawionymi w trakcie procesu dowodami, czy znaną sobie skądinąd prawdą. Analiza źródeł, na których oparł swoje rozważania Paweł, wskazuje jako protagonistów sporu Tomasza z Akwinu, który opowiadał się za dowodami jako podstawą wyroku, oraz Geralda Odonisa, który wskazywał na bezwarunkową konieczność kierowania się prawdą. Argumentacja Tomasza opiera się na założeniu, że wszelkie czynności, jakie sędzia podejmuje w trakcie procesu, podejmuje jako osoba publiczna, a nie prywatna, toteż nie może w sądzie brać pod uwagę faktów znanych mu, ale nie przedstawionych w sądzie. W ten sposób Tomasz broni instytucję sądownictwa przed zarzutem arbitralności wydawanych wyroków. Gerald natomiast zwraca uwagę na konieczność odróżnienia w działaniach prawnych porządku prawnego (ordo iustitiae) od samej sprawiedliwości (res iustitiae) oraz podporządkowania respektu dla ładu prawnego realizacji samej sprawiedliwości. Tam, gdzie porządek prawny kłóci się ze sprawiedliwością, musi jej ulec, co oznacza w praktyce, że sędzia musi bronić niewinnie oskarżonego, nawet jeżeli przemawiają przeciw niemu przedstawione w trakcie sprawy dowody. Paweł z Worczyna, zrelacjonowawszy wiernie opozycyjne stanowiska, zdaje się lekko przychylać do zdania Geralda Odonisa.
Authors and Affiliations
Mikołaj Olszewski
Keywords
Related Articles
- EP ID EP190942
- DOI -
- Views 86
- Downloads 0
Recognition of the Existence of God and the Experience of Beauty according to St. Thomas Aquinas
Central to understanding St. Thomas’s definition of beautiful things as those which, when seen, give pleasure (pulchra enim dicuntur quae visa placent) is a grasp of the dynamic interaction between intellect, on the one...
Stephen Langton and Geoffrey of Poitiers on the Natural Power to Believe
The article discusses the problem of the natural potentiality involved in faith. Stephen Langton and his disciple, Geoffrey of Poitiers, defend the view that the human being has a natural ability to believe, and by belie...
Les manuscrits des Quaestiones super libros Sententiarum de Robert Holkot. Partie III : Vaticano, BAV, Ottob. Lat. 591
The manuscript Ottobonianus latinus 591 has several interesting features: an origin that is diffi cult to trace (Cambridge or Northern Italy?); a Venetian copyist, Brother Petrus de Fenestris; the reference to an Oxonian...
Does Merit Depend on the Future? A Critical Edition of Stephen Langton’s Quaestio 134
The paper contains a critical edition of Stephen Langton’s (d. 1228) theological question Vtrum si aliquis meruit, necessarium sit illum meruisse (no. 134 in Quinto’s catalogue). Placed by an anonymous medieval compiler...
William of Godin on the Knowability of God. A Critical Edition and Study of His Commentary on the Sentences (Book I, Distinction 2)
William’s Commentary on the Sentences, sometimes called the Lectura Thomasina, was perceived in the Middle Ages as faithful and adequate exposition of Thomas Aquinas’ theology, hence a closer look at the contents of this...