Służba leśna Wolnego Miasta Krakowa (1815–1846). Organizacja i formy działalności. Część II: Gospodarka leśna
Journal Title: Studia z Dziejów Państwa i PrawaPolskiego - Year 2018, Vol 0, Issue
Abstract
W artykule przedstawiono najważniejsze formy realizowania gospodarki leśnej, stosowane przez administrację leśną Wolnego Miasta Krakowa (1815–1846). Na potrzeby artykułu gospodarka leśna jest rozumiana jako ogół zabiegów gospodarczych z zakresu użytkowania, pielęgnacji i odnawiania lasów, będących uściśleniem metod jego li i urządzania. Wykazano, że dla omawianego zagadnienia podstawowe znaczenie miały pomiary lasów – skarbowych (rządowych) i prywatnych – a następnie ich podział na poręby. Równie istotne były plany gospodarcze (plany ekonomiczne), które oprócz danych o lasach (lokalizacja, powierzchnia, posadzone gatunki oraz ich wiek), zawierały też informacje o planowanych uprawach leśnych i zamierzonym wyrębie. Które sporządzał Nadleśniczy Rządowy. Szczegółowo omówiono stosowanie rozporządzenia Senatu Rządzącego z 1829 r. w przedmiocie „klasyfi kacji i cechowania drewna”, w tym zawartość raportów, które sporządzali wydelegowani urzędnicy Wydziału Dochodów Publicznych. Zawierały one szczegółowe dane o wyciętym w poszczególnych „latach etatowych” drewnie opałowym i materiałowym, stwierdzonym remanencie (drewno pozostawione na kolejny rok etatowy), a także sposobie przeznaczenia pozyskanego w „lasach narodowych” drewna (budowa gmachów rządowych, dróg i mostów; budowa i wyposażenie szkół początkowych oraz kopalni rządowych; deputaty opałowe dla szpitali, urzędników, proboszczów). Poruszono także temat nadzoru nad gospodarką leśną w majątkach prywatnych. Zwrócono uwagę na praktyczne znaczenie map leśnych, sporządzanych przez geometrów rządowych. Th e Forestry Unit in the Free City of Krakow (1815–1846) – its organization and forms of activity. Part II: Forest economy Th e article presents the main forms of forest management, applied by the Forestry Unit in the Free City Of Krakow (1815–1846). For the purpose by the article, forest management is understood as the total of economic operations in the fi eld of use, care and renewal of forests, which are a refi nement of the methods of its breeding and decorating. It was shown that the measurements of forests, governmental and private, and then their division into the felling were of primary importance for the discussed issue. Economic plans were equally important, which apart from data on forests (location, area, planted species and their age) also contained information on planned forest crops and intended logging. Th ey were prepared by the governmental district forester. Th e use of the Regulation of the Governing Senate of 1829 regarding the „classifi cation and marking of wood”, including the content of reports that delegated offi cials of the Department of Public Income prepared,was discussed in detail. Th ey contained detailed data on the fi rewood and material cut out in individual „full-time years”, the remanent inventory (wood left for the next fulltime year), and the destination of timber harvested in „national forests” (construction of government buildings, roads and bridges; equipment for primary schools and government mines, heating allowances for hospitals, offi cials, parish priests). Th e subject of supervision over forest management in private property was discussed. Attention was paid to the practical signifi cance of forest maps prepared by the government geometers. It was mentioned about the transport of timber by water (Vistula, Przemsza) and land, organization of the Vistula composition and places to collect wood before it was fl oated. Th e attention was paid to the care for forest infrastructure, which formed forester’s lodges, in the fi nal period of the Republic of Krakow, also dryers for pine, spruce and larch seeds. Th e issue of hunting in fi scal and private forests has also been mentioned. Th e forest management methods used in the 19th century in the Kingdom of Poland, Prussia and Austria were also presented. Wspomniano o transporcie drewna drogą wodną (Wisła, Przemsza) i lądową, organizacji składu nadwiślańskiego oraz miejsc do gromadzenia drewna przed jego spławieniem. Wskazano na dbałość o infrastrukturę leśną, którą tworzyły leśniczówki, a w końcowym okresie Rzeczypospolitej Krakowskiej, także suszarnie nasion sosnowych, świerkowych i modrzewiowych. Zasygnalizowano też problematykę łowiectwa w lasach skarbowych i prywatnych. Przedstawiono metody gospodarowania lasami, stosowane w XIX w. w Królestwie Polskim, Prusach i Austrii.
Authors and Affiliations
Mateusz Mataniak
Keywords
Related Articles
- EP ID EP654995
- DOI 10.34697/2450-6095-sdpipp-21-005
- Views 88
- Downloads 0
Pożytki ze znajomości osiągnięć digitalizacji w Stanach Zjednoczonych; Benefi ts from the knowledge of the digitalization achievements in the United States
Digitalizacja materiałów, czyli ich wprowadzanie do pamięci komputerów, jest obecnie najpopularniejszą metodą zachowywania i upowszechniania dziedzictwa kultury. Pionierami w tej dziedzinie byli Amerykanie, np. Michael H...
Aktualne kierunki badań w Katedrze Historii Prawa Uniwersytetu Gdańskiego
Artykuł przedstawia aktualne kierunki badań podejmowanych przez pracowników Katedry Historii Prawa Uniwersytetu Gdańskiego. Do najważniejszych należy zaliczyć badania nad konstytucjonalizmem europejskim, średniowiecznymi...
Katedra Historii Państwa i Prawa UMCS w Lublinie w latach 2008–2016
Artykuł zawiera charakterystykę badań naukowych prowadzonych w Katedrze Historii Państwa i Prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie w latach 2008–2016. Kierownikiem Katedry...
Podstawy prawne nabycia obywatelstwa polskiego po 1918 roku – ziemie byłego zaboru austriackiego
Tematem niniejszego opracowania jest zagadnienie „pierwszego składu” obywateli od-rodzonego państwa polskiego, które z uwagi na znaczną liczbę przepisów regulujących tę materię przedstawione zostało na przykładzie byłego...
Zadośćuczynienie za krzywdy moralne w okresie międzywojennym, ze szczególnym uwzględnieniem ustawodawstwa austriackiego
Na początku XX w. na ziemiach polskich zapatrywania doktryny na możliwość dochodzenia zadośćuczynienia za krzywdy moralne na gruncie prawa cywilnego zmieniały się w sposób zasadniczy, w szczególności pod wpływem rozwoju...