Struktura osobowości a proces cywilizacji. Nota na temat historyczności człowieka w rozważaniach Norberta Eliasa
Journal Title: Ruch Filozoficzny - Year 2017, Vol 73, Issue 3
Abstract
Artykuł wydobywa z dzieła Eliasa O procesie cywilizacji. Analizy socjo- i psychogenetycznemyśli na temat historyczności człowieka i ukazuje ich znaczenie dlakształtującej się antropologii historycznej, uwzględniającej rezultaty interdyscyplinarnychbadań humanistycznych: filozofii, socjologii, psychologii. Abstrakcyjnemupodmiotowi poznania jako konstrukcji pojęciowej (homo clausus)Elias przeciwstawia człowieka całościowego jako osobowość, na którą składasię nie tylko ratio/intelekt, lecz również popędy, emocje, namiętności. Podlegająone modelowaniu w stosunkach międzyludzkich (figuracjach), odpowiadającychzmiennym historycznie formom życia. Psychospołeczne badania Eliasanad historycznością człowieka poprzedził filozof Wilhelm Dilthey. Badając procesrozwoju cywilizacji polegający na rosnącej kontroli afektów, Elias wypełniaDiltheya koncepcję człowieka historycznego bogactwem treści pochodzącychz dziejów obyczajowości oraz procesów kształtowania się państwa i rozwojuabsolutyzmu. Na barwnych przykładach zmienności form zachowania się przystole, stosunku do drugiej płci pokazuje, jak sposób funkcjonowania ludzkichpopędów zmienia się w procesie cywilizacji. Historyczność człowieka oznacza zmienność form ludzkiego życia, a wraz z nimi zmienność struktury życia emocjonalnego/świadomości/osobowości.
Authors and Affiliations
Elżbieta Paczkowska-Łagowska
Keywords
Related Articles
- EP ID EP321627
- DOI 10.12775/RF.2017.022
- Views 65
- Downloads 0
Giorgio Agamben, Piłat i Jezus [Pilate and Jesus], Cracow: Wydawnictwo Znak, 2017, p. 128
-
Melancholia i katastrofa w barokowym dramacie żałobnym
Przedmiotem dociekań zawartych w artykule jest koncepcja melancholii Waltera Benjamina przedstawiona w jego rozprawie Źródło dramatu żałobnego w Niemczech. Rekonstrukcja głównych tez tej koncepcji zostanie dokonana na tl...
Filozofia a ideał ścisłości nauk szczegółowych – ujęcie Josefa Piepera
Autor przedstawia nieznane bliżej w Polsce klasyczne stanowisko jednego z najwybitniejszych przedstawicieli tak zwanej mądrościowej koncepcji filozofii w Niemczech w XX wieku – Josefa Piepera, które staje w obronie szcze...
Kamp – kicz
Celem artykułu jest opisanie i porównanie znaczeń dwóch pojęć ściśle związanych z sztuką nowożytną oraz współczesną. Kamp to styl estetyczny i szczególnego rodzaju wrażliwość, kicz zwykle łączymy z wartością estetyczną....
Sprawozdanie z działalności Polskiego Towarzystwa Filozoficznego w 2013 roku
-