TANIEC SPINOZY?
Journal Title: The Polish Journal of Aesthetics - Year 2016, Vol 1, Issue 40
Abstract
W literaturze na temat Barucha Spinozy spotyka się nierzadko (choćby w popularnym omówieniu autorstwa Rogera Scrutona czy u Ernsta Cassirera) pogląd, że jego filozofia jest apoteozą bezruchu. Pojawiają się też rzecz jasna głosy odrębne, jak choćby ostatnio Agaty Bielik-Robson, odwołującej się do klasycznej interpretacji dzieła Spinozy autorstwa Gilles’a Deleuze’a, którą można nazwać witalistyczną. Jednakże nikt do tej pory nie próbował przyjrzeć się myśli autora Etyki z perspektywy tanecznej, a więc pokazać, że podstawową kategorią interpretacyjną, szczególnie jeśli chodzi o główne dzieło Spinozy, warto uczynić nie bezruch, ale poruszenie, uporządkowany, pełen życia ruch, taniec właśnie. Niniejszy artykuł proponuje taką interpretację, wysuwając tezę, iż myśl autora Etyki nazwać można filozoficznym tańcem. W tym kontekście zwrócona zostaje uwaga na intrygujące pokrewieństwo między najsłynniejszym portretem Spinozy a obrazem Jana Steena Tańcząca para (1663). Nic nie wiemy na temat tego, czy filozof i malarz utrzymywali wzajemne stosunki, a jednak warto przyjrzeć się tanecznemu duchowi, który przenika dzieło Steena i twórczość Spinozy, choćby po to, by rozprawić się ze stereotypem, że purytańskie społeczeństwo niderlandzkie tamtego okresu było niewrażliwe na piękno ruchu ludzkiego ciała.
Authors and Affiliations
Wojciech Klimczyk
Philosophical Marginalia by Stanisław Ignacy Witkiewicz1
This article develops the idea which stood behind the exhibition entitled Stanisław Ignacy Witkiewicz – Philosophical Margins held at the Centre for Contemporary Art Ujazdowski Castle, Warsaw, in 2004. This exhibition fo...
Witkacy and Ghelderode: Goethe’s Faust Transformed into a Grotesque Cabaret
The farce, realistic and surrealistic, trivial and yet transfigured, is an essential expression of both Stanisław Ignacy Witkiewicz’s The Beelzebub Sonata and Michel de Ghelderode’s The Tragic Death of Doctor Faustus. Bo...
ALIENACJA, FIKCJA, NARRACJA – FORMY (O)POWIEŚCI BYTU SPOŁECZNEGO
Tekst podejmuje problem znaczenia literatury, a zwłaszcza powieści, jako symptomu alienacji (Karol Marks), która może się wyrażać w kreacji światów możliwych przez fikcję (Paul Ricoeur), w ideologii (György Lukács) oraz...
GRAHAMA HARMANA ONTOLOGIA PRZEDMIOTU POCZWÓRNEGO
RECENZJA KSIĄŻKI: Graham Harman, Traktat o przedmiotach, tłum. i posł. M. Rychter, przedm. Sz. Wróbel, PWN, Warszawa 2013.
DWA BAŁWANY ROZMAWIAJĄ O... SZTUCE
Tekst jest próbą zwrócenia uwagi na temat sztucznie wykreowanej i nadmiernie nagłośnionej „sytuacji kryzysowej” w sztuce współczesnej oraz związanej z tym, sygnalizowanej przez krytyków sztuki i samych artystów, potrzeby...