The Second Peace of Toruń of 19 October 1466 in the Polish, Prussian and Teutonic historiography of the 15th–16th centuries
Journal Title: Zapiski Historyczne. Poświęcone Historii Pomorza i Krajów Bałtyckich - Year 2016, Vol 81, Issue 4
Abstract
Na sposób pisania o II pokoju toruńskim poważnie wpłynęło środowisko społeczne i polityczne, z którego wywodzili się kronikarze, cel tworzenia utworów, ale także gatunek pisarski jaki uprawiali. Najobszerniej o pokoju pisała strona zwycięska, zwłaszcza w XV wieku. W dziejopisarstwie polskim nie przedstawiono całej treści traktatu, co w tym przypadku wynikało z założeń utworów i ich objętości. Wpływ na to mógł mieć też od pewnego momentu fakt opublikowania treści traktatu w Polsce. Co natomiast istotne, jeśli nawet nim dysponowano, nikt – oprócz Jana Długosza – nie ekscerpował go bezpośrednio. Relacje polskich kronikarzy z XVI wieku generalnie są już mniej szczegółowe, a ponadto nie zawierają występującego u Długosza emocjonalnego zaangażowania, poczucia triumfu i patriotyzmu oraz rozważań historiozoficzno-moralnych. Najpewniej z tego powodu, że kwestia ta – po likwidacji państwa krzyżackiego w 1525 r. – nie budziła w ich czasach, zwłaszcza zaś w 2. poł. XVI stulecia, już większego zainteresowania. W dziejopisarstwie pruskim dwóch autorów – tj. Jan Lindau i Hieronim Waldau, piszących w XV wieku – zaprezentowało całą treść traktatu. Wynikało to zapewne z faktu, że ich utwory nie miały charakteru stricte historiograficznego. W całym dziejopisarstwie pruskim analizowanego okresu w przypadku relacji o pokoju występuje wyraźny podział na autorów pozostających w bliskich kontaktach z rządzącymi oraz piszących od nich niezależnie. Informacje tych pierwszych są generalnie obszerne i szczegółowe, natomiast drugich skąpe. Odnosi się ponadto ogólne wrażenie, że dla dziejopisarzy pruskich II pokój toruński, który silnie wpłynął na losy ich ojczyzny, miał daleko większe znacznie niż dla kronikarzy polskich – zwłaszcza tych z XVI stulecia. W dziejopisarstwie krzyżackim i zwolenników Zakonu natomiast widać ewidentne dążenie do nieprzekazywania treści pokoju i jego bardzo negatywną ocenę. Można być przekonanym, że u przyczyn takiego postępowania legły czynniki polityczno-propagandowe.
Authors and Affiliations
Sławomir Zonenberg
Keywords
Related Articles
- EP ID EP190639
- DOI 10.15762/ZH.2016.48
- Views 45
- Downloads 0
Titles, Seals and Coats of Arms as Symbols of Power and Importance of Lithuanian Dukes before the Union of Lublin
Titles, seals and coats of arms of Lithuanian dukes have not been hitherto the subject of interest of historians as this issue was mainly addressed marginally in the studies on the symbols of power of Grand Dukes of Lith...
The Representation of Selected Silesian Cities in the 15th–17th Centuries
The representation of Silesian cities during the late Middle Ages and early modern times combines illustrative and textual elements. Both of these elements are subject to certain rules typical of the poetics of the so-ca...
Józef Piotr Śliwiński, Cystersi z Łekna – Oliwy – Pelplina od połowy XII do XV wieku. + e Cistersians from Łekno – Oliwa – Pelplin since the middle of the 12th until the 15th century, Centrum Badań Europy Wschodniej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Olsztyn 2014, ss. 184, 1 nlb., ISBN 978-83-61605-81-2
Recenzja publikacji: Józef Piotr Śliwiński, Cystersi z Łekna – Oliwy – Pelplina od połowy XII do XV wieku. + e Cistersians from Łekno – Oliwa – Pelplin since the middle of the 12th until the 15th century, Centrum Badań E...
Realia kariery uczonego w RPL i III RP. Przyczynek do dziejów nauki i środowisk naukowych w Polsce w drugiej połowie XX wieku
The memoirs of Professor Stanisław Salmonowicz titled Life escapes like a donkey published two years ago constitute the recapitulation of his own life and the scientific autobiography including extensive and important...
Relacja Jana Funcka z synodu w Koźminku w roku 1555 (przyczynek do kontaktów protestantów z Prus Książęcych, Polski i Czech)
The article consists of three parts. The first part addresses the condition of research on the synod of Kozminek of 1555, during which the religious union between Polish protestants and the Bohemian Brethren was conclude...