TÜRKMEN DİLİNİN TERMİNOLOJİK PROBLEMLERİ ÜZERİNE ARAŞTIRMALAR: M. GELDİYEV ÖRNEĞİ (18891931)
Journal Title: Zeitschrift für die Welt der Türken - Year 2018, Vol 10, Issue 3
Abstract
Türkmen dilinin terminolojik problemleri XX. yüzyılın ilk yarımında önemli konuların biri olarak ortaya çıkmaktadır. “Türkmenistan” gazetesinde kavram konusunda tartışmalı makaleler yazılıp, ayrı ayrı öneriler ortaya atılmıştır. 1925 yılında “Dilimizi düzedäýsek ýahşy bolar idi” (Dilimizi düzenlesek iyi olurdu) diye makale “Yazıcı” takma ismiyle yazar tarafından yayınlanmaktadır. Bu makalede, Türkmen dilini düzenlemek (temizlemek) hakkında açıklama yapılmaktadır. Bu makaleye cevap olarak “Okuyucu” takma adla bir yazar “Gaş düzedip, göz çykarmak” (Kaş yaparken göz çıkarmak) isimli yazı yazmıştır. Bu makalede önerilerin gerçekliliği irdelenmektedir. Yazar, “Yazıcı”nın 46 satırlık makalede 109 Türk, 39 Arap – Fars kelimelerini getirdiğini vurgulayarak makalenin 30% Arap – Fars kelimeleri olduğunu belirtmektedir. Gazetenin 71 sayısında Abdulla isimli yazar “Bizde dil meselesi” adlı makalesinde Yazıcı’nın çalışmasını temelden ele almaktadır. Bu konuda birkaç soru ortaya atarak cevap vermeye çalışmaktadır. Bu tartışma, Y. Nasırlı “Dil meselesindäki düşünişimiz” (Dil konusundaki düşünüşümüz) isimli makale ile katılmaktadır. Bu yazıda Yazıcı, Okuyucu ve Abdulla’nın makaleleri geniş ve tafsilatlı irdelemektedir. Bu tartışmalara aktif bir şekilde katılan yazarların biri de M. Geldiyev olmuştur. O, gazetenin 74 sayısında “Türkmenistan” gazetiniň dili yaki bizde adalga (ıstılah) meselesi” (“Türkmenistan” gazetesinin dili veya bizde kavram (ıstılah) konusu) adlı makalesi ile tartışmaya katılmaktadır. Yazıcı, Okuyucu ve Abdulla ve Y. Nasırlı’nın makalelerini irdelemek ile birlikte, üç ayrı öneri de ileri sürmekte ve bu önerilerini yazısında temellendirmeye çalışmaktadır. Bu makale Türkmen dilinin kavramları konusunda temel incelemelerin esası koymuştur. Bundan sonra “Türkmenistan” gazetesi “H” adı altında yazarın kaleme aldığı (Son Cevap) adlı makalesi yayımlanmış ve sayının sonunda konunun kapandığı açıklanmıştır. Bu makaleleri Türkmen Türkçesinde kavram konusunu ortaya koyan ilk çalışmalar olarak değerlendirmek mümkündür.
Authors and Affiliations
Tahir AŞİROV
Keywords
Related Articles
- EP ID EP432344
- DOI -
- Views 92
- Downloads 0
YAYIN DEĞERLENDİRME
YAYIN DEĞERLENDİRME
THE OBLIGATION OF NON-RECOGNITION FOR THE THIRTEEN POINT AMENDMENTS OF THE CYPRUS CONSTITUTION BY INTERNATIONAL COMMUNITY
The Republic of Cyprus became an independent state on 16th August in 1960 after being declared formally as a Crown Colony on 10th March in 1925 by the United Kingdom. The Constitution of the Republic, which came into eff...
OKUL ÖNCESİ DÖNEMDE NİNNİLER İLE MATEMATİK ÖĞRETİMİ
Türk toplumunun yüzyıllar öncesinden paylaşarak geliştirdiği sözlü kültür ürünlerinden birisi de ninnilerdir. Ninniler, bize ait ve bizi bir arada tutan ortak kültürümüze ait unsurlar içermektedir. Ayrıca son yıllarda ya...
EFFECTS OF LULLABIES ON LINGUISTIC AND MENTAL DEVELOPMENT OF CHILDREN
Lullabies have a great importance in our culture. It was thought that lullabies just helping the babies and children with falling into sleep, in old times. According to the new researches, it is understood that lullabies...
ESATLI KÖYÜ (ORDU-MESUDIYE) KAYA ÜSTÜ RESIM VE YAZITLARI ILE BUNLARIN TARIHÎ ALT YAPISI
Bu çalışmada 1994 yılında Ordu ili Mesudiye ilçesi Esatlı köyünde alan araştırmaları yaparken rastladığımız kaya üstü resimler tanıtılacaktır. Miladın ilk yüzyıllarında yazıldığını/çizildiğini düşündüğümüz bu resim...