Uzasadnienie zdania odrębnego jako wypowiedź dialogiczna na przykładzie wybranych orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego
Journal Title: Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej - Year 2018, Vol 16, Issue 1
Abstract
Artykuł przedstawia próbę ujęcia uzasadnienia zdania odrębnego jako wypowiedzi dialogicznej. U jego podstaw leży przekonanie, że zdanie odrębne, nawet pojmowane jako głos sprzeciwu wobec rozstrzygnięcia sądu, stanowi jakąś wobec niego reakcję, odpowiedź. Jest też silnym argumentem na rzecz twierdzenia, że w sali narad, w ramach składu orzekającego, w czasie rzeczywistym doszło do dialogu, którego śladów można poszukiwać w tekście uzasadnienia rozstrzygnięcia oraz uzasadnieniu zdania odrębnego. Punktem wyjścia analizy jest oczekiwanie, że przynajmniej niektóre wypowiedzi składające się na ich pisemne uzasadnienie będą nawiązywały do argumentacji przedstawionej w uzasadnieniu orzeczenia. Formy owego nawiązywania są przedmiotem niniejszego szkicu. W artykule przyjęto bowiem założenie, że cecha zdań odrębnych określona jako dialogiczność jest czymś więcej aniżeli jedynie przejawem osobistego stylu konstruowania wypowiedzi pisemnych przez jej autora. Artykuł, obok pokazania przejawów dialogiczności zdań odrębnych w praktyce Trybunału Konstytucyjnego zawiera próbę wyjaśnienia tych sytuacji, w których dane zdanie odrębne jest dialogiczne w stopniu niskim (co nie oznacza bynajmniej cechy waloryzowanej negatywnie). Artykuł przedstawia trzy czynniki tego rodzaju: uwarunkowania instytucjonalne związane z organizacją pracy składu orzekającego, potencjał argumentacyjny danej sprawy, wreszcie jej waga aksjologiczna.
Authors and Affiliations
Maciej Wojciechowski
Instytucje korporacyjne prawniczych zawodów zaufania publicznego w świetle założeń „małej etyki” Paula Ricoeura
Artykuł porusza problematykę instytucjonalnych aspektów prawniczej etyki zawodowej. Na płaszczyźnie teoretycznej pojęcie prawniczych instytucji korporacyjnych poddane jest reinterpretacji w perspektywie elementów „małej...
Podmiotowość, odpowiedzialność, historyczność profesji i profesjonalisty na przykładzie zawodu radcy prawnego
Spośród zawodów prawniczych w Polsce zawód radcy prawnego nadaje się w największym stopniu do zbadania, w jaki sposób zmienia się sposób pojmowania odpowiedzialności profesji i wykonujących ją profesjonalistów wraz ze zm...
Błąd perspektywy czasu a odpowiedzialność odszkodowawcza
Hindsight bias is one of the cognitive biases, which are biases that people make systematically and predictably. The essence of this bias is inability to correctly evaluate the probability of past events. Our tendency to...
Etyka prawnicza. Działanie prawników w świecie instytucji: wprowadzenie
-
Legislative Materials as a Tool for Solving Grammatical Problems in Statutory Interpretation
The article begins with a presentation of an interpretative tool in the form of materials from the legislative process (legislative materials, legislative history), including arguments offered in the theory of law in fav...