Wkład kaliskich ewangelików w rozwój kultury muzycznej oraz rzemiosła i przemysłu w zakresie budownictwa instrumentów muzycznych
Journal Title: Zeszyty Kaliskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk - Year 2018, Vol 18, Issue
Abstract
W historii polskiej kultury muzycznej Kalisz prezentuje się przede wszystkim jako ciekawy ośrodek budownictwa instrumentów muzycznych, głównie fortepianów i pianin. Uzupełnieniem podstawowej tematyki artykułu są postacie kaliskich muzyków instrumentalistów z końca XVIII i XIX wieku. Kaliscy muzycy i budowniczowie instrumentów to przybyli głównie z Zachodu osadnicy, a potem ich potomkowie. Większość z nich nosiła niemieckie nazwiska i imiona, byli to więc przeważnie Niemcy lub osoby pochodzenia niemieckiego. Jest rzeczą znamienną, że z biegiem lat religia w coraz mniejszym stopniu określała przynależność narodową. Wielu protestantów, szczególnie urodzonych już na ziemiach polskich, uważało się za Polaków. Przybyły w 1781 roku z Berlina do Kalisza budowniczy instrumentów Jan Bogusław (Johann Gottlob) Petera też był ewangelikiem. Ale pierwszym znanym kaliskim producentem fortepianów, którego instrumenty zachowały się do dzisiaj, był Jerzy (Georg) Lindemann, działający już w latach 20-tych XIX wieku (zm. 1849). W latach 30-tych i 40-tych XIX w. obok Lindemanna działał także Karol Grünberg - organmistrz, fortepianmistrz i mechanik. W latach 40-tych dołączył kolejny ewangelik Fryderyk Glandt, a następnie pojawiło się nazwisko cenionego budowniczego fortepianów, a także fisharmonii, którym był Fryderyk Hintz (zm. 1890). W Kaliszu osiedlił się także Carl Gottlob Fiebiger, z zawodu stolarz, którego syn Gustaw Arnold Fibiger zapoczątkował całe pokolenie budowniczych fortepianów. W roku 1878 zaczął się nowy etap w kaliskim przemyśle fortepianowym, pojawiły się bowiem pierwsze instrumenty Gustawa Arnolda Fibigera (firma nosiła nazwę Arnold Fibiger), którego wytwórnia stała się wkrótce największą fabryką fortepianów nie tylko w Kaliszu, ale w całym Królestwie Polskim. W okresie II Rzeczypospolitej dwie fabryki fortepianów (Arnold Fibiger oraz Bracia K. i A. Fibiger), uruchomione stosunkowo szybko po zniszczeniach wojennych, ponownie reprezentowały przemysł muzyczny. Uzupełnieniem obrazu kaliskiego przemysłu fortepianowego były zakłady współpracujące z branżą budownictwa instrumentów, np. odlewnia żeliwa Rudolfa Ottona Fibigera czy wytwórnia klawiatur do instrumentów założona przez Konrada Georga Elbla.
Authors and Affiliations
Krzysztof Rottermund
Keywords
Related Articles
- EP ID EP528767
- DOI -
- Views 105
- Downloads 0
Odkrycie przez Władysława Łuszczkiewicza poliptyku kaliskiego i jego recepcja w środowisku miejscowym w latach 80. i 90. XIX w.
W 1886 roku przybył do Kalisza wybitny historyk sztuki Władysław Łuszczkiewicz, któremu pokazano znajfujący się w kościele Św. Wojciecha na Zawodziu zdekompletowany ołtarz gotycki znany obecnie jako poli...
Greckie cerkwie w Kaliszu
W artykule podjęta została próba przedstawienia historii pierwszych świątyń prawosławnych w Kaliszu. Ich powstanie związane jest z przybyłymi do miasta, w I poł. XVIII w. kupcami greckimi. Artykuł przedsta...
Losy kaliskiego zboru baptystów – zarys dziejów do 1939 r.
Artykuł omawia losy kaliskiego zboru baptystów, jego rozwój i trwanie do 1939 r. Pierwszy zbór baptystów powstał w Amsterdamie w 1608 roku. Utworzyła go grupa angielskich uchodźców, która nawiązała kontakt z menonitami....
Biografistyka ewangelicka w świetle wybranych słowników. Próba charakterystyki i analiza biogramów związanych z ziemią kaliską
Przedmiotem artykułu jest przeglądowe omówienie osiągnięć ewangelickiej biografistyki na przykładzie wybranych słowników, ze szczególnym uwzględnieniem sylwetek ewangelików związanych z ziemią kaliską. Autorka zwróciła s...
Z dziejów parafii ewangelicko-augsburskiej w Sobiesękach (do 1939 r.)
Głównym celem artykułu jest przedstawienie historii parafii ewangelicko-augsburskiej w Sobiesękach, pastorów pełniących w niej posługę, oraz najważniejszych wydarzeń takich jak uroczystość biblijna cz jubileusz 100-lecia...