Abstract

Wstęp: Według Krajowego Rejestru Nowotworów w 2011 r. stwierdzono w Polsce 16 534 nowe zachorowania na raka piersi oraz zarejestrowano 5437 zgonów. Leczenie chirurgiczne stanowi nie tylko poważny problem onkologiczny, lecz również kosmetyczny i psychologiczny. Kobiety odczuwają lęk przed utratą kobiecości i atrakcyjności seksualnej po operacji. Czują się niepełnowartościowe („kompleks połowy kobiety”) oraz towarzyszą im takie uczucia jak: wstyd, gniew i depresja. Seksualność jest sferą życia szczególnie podatną na wszelkie zakłócenia stanów fizycznego i psychicznego. Podstawowym celem poznawczym prezentowanych badań była ocena poziomu jakości życia i funkcjonowania psychoseksualnego kobiet po leczeniu operacyjnym raka gruczołu piersiowego. Materiał i metody: Badania przeprowadzono w grupie 250 dorosłych kobiet po leczeniu chirurgicznym raka piersi. Ankieta zawierała pytania dotyczące czynników socjomedycznych i socjoseksuologicznych oraz pięć standaryzowanych narzędzi badawczych: Kwestionariusz oceny jakości życia SF -36 v.2, Kwestionariusz Mell–Krat opracowany przez Z. Lwa -Starowicza, Kwestionariusz FSFI – Ocena Funkcjonowania Seksualnego Kobiet, Inwentarz Zachowań Zdrowotnych (IZZ) autorstwa Z. Juczyńskiego, Skalę Kontroli Emocji (CECS) – w adaptacji Z. Juczyńskiego. Badania uzyskały pozytywną opinię Komisji Bioetycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie. Wyniki: Na podstawie przeprowadzonych badań i analiz statystycznych wykazano, że wpływ na jakość życia i funkcjonowanie psychoseksualne mają: rozległość zabiegu operacyjnego, skuteczność leczenia onkologicznego, wiek, liczba posiadanych dzieci, wykształcenie, sytuacja materialna oraz sytuacja zawodowa badanych kobiet. Wnioski: Kobiety, u których wykonano mastektomię z rekonstrukcją gruczołu piersiowego, uzyskały wyższe wyniki od kobiet po mastektomii bez wykonanej rekonstrukcji w obszarze fizycznego i psychicznego funkcjonowania w zakresie jakości życia. Respondentki, u których zostało zakończone leczenie onkologiczne, charakteryzowały się niższym nasileniem dysfunkcji seksualnych niż kobiety w trakcie leczenia. Uczestniczki badań z wyższym wykształceniem, wysokim statusem materialnym i stabilną sytuacją zawodową odznaczały się wyższym wskaźnikiem nasilenia zachowań zdrowotnych niż kobiety z niskim statusem materialnym i wykształceniem.

Authors and Affiliations