Wspólczesne modele sterowania ruchami człowieka w świetle teorii Bernsztejna
Journal Title: Antropomotoryka. Journal of Kinesiology and Exercise Sciences - Year 2005, Vol 15, Issue 29
Abstract
W pracy przedstawiono opracowany przez N.A. Bernsztejna model pięciu poziomów sterowania ruchami (fizjologicznej budowy ruchów): A - napięcia mięśniowego, B - synergii mięśniowych, C - pola przestrzennego, D - czynności złożonych i E - czynności symbolicznych. Układ wymienionych poziomów jest hierarchiczny, tzn. poziomy wyższe zlecają wykonanie określonych zadań ruchowych poziomom niższych, te zaś tworzą tło, czyli sterują automatyzmami stanowiącymi składniki bardziej złożonych czynności, nie angażując uwagi wykonującego. Każdemu poziomowi odpowiada pewna grupa ruchów lub czynności ruchowych, sposób wykorzystania narządów zmysłów, narządów wykonawczych i tworów w ośrodkowym układzie nerwowym. Im wyższy poziom, tym bardziej złożonymi czynnościami może sterować. W pracy przedstawiono tezę, że poszczególnym poziomom budowy ruchów odpowiadają różne modele sterowania: poziomowi B - model ekologiczny Gibsona, poziomowi C - hipoteza punktu równowagi, poziomowi D - modele cybernetyczne, np. schemat Schmidta. Ponadto do odwzorowywania rzeczywistości i sterowania ruchami poziomy A, B i C wykorzystują kod czuciowy, natomiast poziomy D i E - symboliczny kod wyobrażeń ruchu. Zaproponowano też pewną modyfikację teorii Bernsztejna: zamiast statycznego, warstwowego układu poziomów sterowania przedstawiono dynamiczny model dachówkowy, w którym rozwój poszczególnych poziomów następuje stopniowo: najpierw pojawiają się nowe zdolności postrzegania, odpowiadające kolejnemu wyższemu poziomowi, dopiero później zaś nowe zdolności ruchowe. Przyjęto założenie, że nowy poziom może w pewnym zakresie pełnić funkcję zleceniodawcy dla poziomów niższych nawet wtedy, gdy zdążył ukształtować jedynie nowe zdolności postrzegania; właśnie ta jego właściwość może stanowić czynnik napędzający rozwój zdolności czuciowo-ruchowych i zdolności sterowania. Ponadto, tłumacząc przyrost możliwości danego poziomu sterowania wskutek istnienia wyższego, przyjęto hipotezę, że niższy poziom może zlecać zadania wyższemu; przepływ zamówień między poziomami nie jest więc jednokierunkowy, z góry na dół - jak to jest w klasycznym modelu Bernsztejna - ale dwukierunkowy, również z dołu do góry. Badając te zagadnienia warto sięgnąć do osiągnięć psycholingwistyki. We wnioskach stwierdzono, że głównymi obszarami badań współczesnej nauki o sterowaniu ruchami człowieka powinny być: poszukiwanie modelu sterowania ruchami i określenie metod kodowania informacji w tych modelach.
Authors and Affiliations
Wacław Petryński
Keywords
Related Articles
- EP ID EP59993
- DOI -
- Views 131
- Downloads 0
Zmiany wskaźnika BMI oraz składu ciała snowboardzistów w efekcie pięciodniowego szkolenia snowboardowego<br />
Celem pracy było ustalenie, jak zmienia się w efekcie pięciodniowego szkolenia skład ciała oraz wskaźnik BMI snowboardzistów w zależności od poziomu zaawansowania.Badania przeprowadzono wykorzystując wagę elektroniczną,...
The influence of exercises with elements of Sherborne Developmental Movement on the psychomotor development of children between first and second year of life
[b]Aim of the work.[/b] The purpose of work was to determine the influence of exercises with elements of Sherborne Developmental Movement (SDM) for the psychomotor development of children between first and second year of...
Functional movement screen as a tool for functional evaluation and prediction of the risk of injury among floorball athletes rating floorballers by using the FMS test
Aim: An attempt to verify the disorders in fundamental movement patterns occurring in young floorball players and the relationship between the observed disorders and the occurrence of injuries. Material and methods: The...
Influence of transfer of creative information on the performance of football players
The increasing level of sporting achievements is the reason for seeking new and different solutions in different areas of the training process. It is therefore aimed at enriching training content with new methods, forms...
Recenzja podręcznika „Podstawy diagnostyki i rehabilitacji dzieci i młodzieży niepełnosprawnej” pod redakcją Czesława Szmigla i Wojciecha Kiebzaka