Wybrane problemy monitoringu i oceny stanu torfowisk oraz ich usług ekosystemowych
Journal Title: Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej - Year 2017, Vol 2, Issue 51
Abstract
Nieodłącznym komponentem badań i ochrony torfowisk jest ich monitoring i próby oceny ich stanu; ważne jest jednak, by zadania te były realizowane ze świadomością licznych i znaczących ograniczeń i uwarunkowań metodycznych. Kluczowym dla torfowiska czynnikiem są warunki wodne, ich charakterystyka jest jednak znacznie bardziej złożona, niż mogłoby się to na pozór wydawać. Powierzchnia torfowiska niekoniecznie jest płaska, a jej rzędne niekoniecznie są stałe; głębokość wody w torfie jest w przestrzeni torfowiska zwykle zróżnicowana, może też zależeć od sposobu jej pomiaru; reżim wodny torfowiska zmienia się w krótkich cyklach reakcji na dopływ wody, w cyklu rocznym i w długich cyklach reakcji na lata mokre i suche; może reagować na zmiany bilansu wody z dużą bezwładnością. Zmiany uwodnienia niekoniecznie wyrażają się głębokością lustra wody; mogą wyrażać się np. zmianą długości okresów depresji uwodnienia. Roślinność torfowiska łatwiejsza jest do udokumentowania, ale i jej monitorowanie kryje pułapki. Ze względu na częstą mozaikowość roślinności, jej opis jest bardzo wrażliwy na dokładny wybór miejsca, w którym jest dokonywany. Gatunki o dobrych walorach wskaźnikowych są często trudno zauważalne i rozpoznawalne. Często obecnie stosowane do monitoringu torfowiskowych siedlisk przyrodniczych oraz do oceny ich stanu ochrony tzw. metodyki GIOŚ nadają się do szacowania stanu ochrony krajowych zasobów tych siedlisk, ale bez pewnych modyfikacji nie są wystarczające do monitorowania stanu konkretnego torfowiska lub stanu siedlisk w konkretnym obszarze Natura 2000. Zaproponowane w tych metodach wartości progowe klas stanu ochrony są pewną przeciętną, ale do wielu torfowisk nie pasują; nie powinny być automatycznie przekładane na cele ochrony konkretnych obiektów. Jeszcze bardziej złożone jest zagadnienie monitorowania usług ekosystemowych dostarczanych przez torfowiska, np. retencji wody czy udziału torfowiska w bilansie gazów cieplarnianych. Mimo rozmaitych prób, w zasadzie nie dysponujemy wciąż metodami, których założenia byłyby w pełni wiarygodne, a próby wyceny takich usług z rozsądną dokładnością są zwykle znacznie droższe, niż szacowana wartość tych usług.
Authors and Affiliations
Paweł Pawlaczyk, Jolanta Kujawa-Pawlaczyk
Keywords
Related Articles
- EP ID EP334559
- DOI -
- Views 41
- Downloads 0
Ocena przydatności danych gridowych w badaniach dendroklimatologicznych
W badaniach dendroklimatologicznych wykorzystywane są dane meteorologiczne pochodzące z różnych źródeł. Porównanie ciągów danych zebranych podczas pomiarów na stacji meteorologicznej z ciągami danych gridowych dostępnych...
Tajemnice drzewostanu sosnowego jednego z najstarszych poligonów w Europie – Poligonu Drawskiego
Na terenie Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych (Poligonu Drawskiego) występuje w przewadze drzewostan sosnowy, który ze względu na charakter obszaru, na którym się znajduje, w różnym stopniu narażony jest na antropopresję....
Mechanizacja w leśnictwie – dobra czy zła? Punkt widzenia społeczności lokalnych
Mechanizacja prac w leśnictwie jest coraz szerzej wprowadzana do polskiego leśnictwa. Jest to trend, od którego nie ma odwrotu z racji wagi uwarunkowań ergonomicznych, ekologicznych i ekonomicznych. Czynniki te zdają się...
Zastosowanie fotopułapek jako nieinwazyjnej metody badania zwierząt w Kampinoskim Parku Narodowym – pierwsze wyniki
W październiku 2011 r. rozpoczęto inwentaryzację i monitoring zwierząt z użyciem automatycznych aparatów fotografi cznych (tzw. fotopułapek) na terenie Kampinoskiego Parku Narodowego (KPN). Podstawowym celem tych badań b...
Metody i techniki pomiarów strumieni gazów szklarniowych na torfowiskach
Torfowiska są ekosystemami niezmiernie podatnymi na degradację poprzez osuszenie i bardzo wrażliwymi na zmiany klimatu. Czynna ochrona naturalnych torfowisk i restytucja torfowisk zdegradowanych wymaga oceny wpływu czynn...