Abstract

Glikokortykosteroidy są jednymi z najczęściej stosowanych leków przeciwzapalnych i immunosupresyjnych. Są stosowane w terapii wielu schorzeń o podłożu autoimmunizacyjnym. Leczenie wiąże się jednak z ryzykiem wystąpienia licznych działań niepożądanych. Wśród nich istotną rolę odgrywają zaburzenia tolerancji węglowodanowej. Wyniki metaanaliz wykazują, że ryzyko wystąpienia cukrzycy jest 1,4-2,5-krotnie wyższe u chorych leczonych, w porównaniu z ogólną populacją. Glikokortykosteroidy mogą bezpośrednio zaburzać funkcję sekrecyjną komórek β trzustki, ale decydujące znaczenie w ich hiperglikemicznym działaniu wydaje się odgrywać zmniejszenie obwodowego zużycia glukozy na poziomie mięśni szkieletowych, co odpowiada za spadek wrażliwości na insulinę, objawiający się wzrostem poposiłkowej glikemii. Po zastosowaniu dużych dawek leków oraz po dłużnym czasie leczenia obniża się także hamujący wpływ insuliny na wątrobowe wytwarzanie glukozy, co może doprowadzić do wzrostu glikemii na czczo. Liczne dane literaturowe dowodzą, że u chorych na zapalne schorzenia układu ruchu, leczenie małymi i średnimi dawkami glikokortykosteroidów oraz przez krótki okres nie zwiększa istotnie ryzyka metabolicznego. Korzystną rolę może odgrywać przeciwzapalny i immunosupresyjny wpływ tej grupy leków. Regularna ocena glikemii poposiłkowej, zwłaszcza w godzinach popołudniowych i wieczornych, cechuje się najwyższą czułością w rozpoznawaniu posteroidowych zaburzeń tolerancji glukozy. Po zakończeniu leczenia u chorych bez wcześniej rozpoznanej cukrzycy należy rozważyć wykonanie testu tolerancji glukozy, w celu identyfikacji przetrwałych zaburzeń.

Authors and Affiliations