Akrylamid. Dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
Journal Title: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy - Year 2014, Vol 30, Issue 2
Abstract
Akrylamid w temperaturze pokojowej występuje w postaci bezbarwnych kryształów lub płatków. Nie występuje w środowisku naturalnym, natomiast może się tworzyć w trakcie termicznej obróbki żywności (smażenie, pieczenie), występuje też w dymie papierosowym. Akrylamid jest skla-syfikowany jako substancja: toksyczna, stwarzająca poważne zagrożenie zdrowia w następstwie długotrwałego narażenia przez drogi oddechowe, w kontakcie ze skórą i po połknięciu. Akrylamid jest mutagenem kategorii 2. (1B) i związkiem rakotwórczym kategorii 2. (1B), działa szkodliwie na roz-rodczość, a także drażniąco na oczy i skórę, może wywoływać reakcję uczuleniową skóry.Na podstawie wyników badań toksyczności ostrej akrylamidu na zwierzętach wykazano, niezależnie od drogi narażenia, wystąpienie objawów neurotoksyczności. W dostępnym piśmiennictwie nie ma informacji o długoterminowych badaniach inhalacyjnych na zwierzętach. W badaniach podprzewlekłych i przewlekłych (po narażeniu drogą pokarmową lub dootrzew-nową) obserwowano głównie neurotoksyczne działanie związku. Klinicznymi objawami narażenia zwierząt na akrylamid były zabu-rzenia koordynacji ruchowej i chodu oraz osła-bienie kończyn tylnych prowadzące do para-liżu. U zwierząt w badaniach histopatologicznych stwierdzano głównie zwyrodnienie aksonów i komórek Schwanna w nerwach obwodowych i w rdzeniu kręgowym. Dla szczurów ustalono wartość NOAEL dla chronicznej neurotoksyczności na poziomie 0,5 mg/kg mc./ dzień. Akrylamid powodował zmiany patologiczne w narządach rozrodczych samców (zwyrod-nienie nabłonka rozrodczego w jądrach i przewodach nasiennych, złuszczanie komórek rozrodczych w najądrzach oraz atrofię jąder). W badaniach pracowników narażonych na akrylamid stwierdzono wyraźną zależność między poziomem adduktów akrylamidu z hemoglobiną (N-(2-karbamoiloetylo)-waliny, AA-Hb) a występowaniem objawów ze strony obwodowego układu nerwowego. Dla objawów drętwienia/mrowienia stóp lub nóg (najwcześniej występujących) ustalono wartość NOAEL na poziomie 0,51 nmol AA-Hb/g globiny. Wartość ta odpowiada stężeniu akrylamidu w powietrzu wynoszącemu około 0,1 mg/m3. Jest to obowiązująca wartości NDS dla akrylamidu w Polsce. Do wyznaczenia wartości dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym dla akrylamidu we krwi przyjęto stężenia adduktów akrylamidu z hemoglobiną. W Niemczech przyjęto dwie wartości: BLW (biologischer leitwert – dopuszczalna wartość biologiczna) na pozio-mie 550 pmol AA-Val/g globiny oraz BAR (biologischer arbeitsstoff-referenzwert – biologiczna wartość re-ferencyjna) na poziomie 50 pmol AA-Val/g globiny. W SCOEL ustalono wartość wyjściową BGV dla niepalącej populacji generalnej na poziomie 80 pmol AA-Val/g globiny. Żadna z tych warto-ści nie była porównywana z wartościami dopuszczalnych stężeń akrylamidu w powietrzu na stanowiskach pracy, których zarówno w SCOEL, jak i w Niemczech dla akrylamidu nie ustalono. Ze względu na dużą zmienność stężeń adduktów akrylamidu z hemoglobiną w populacji niena-rażonej zawodowo na akrylamid, a także fakt, że pomiar adduktów z hemoglobiną jest metodą inwazyjną, wymagającą ponadto wyspecjalizo-wanej aparatury, zrezygnowano z ustalenia wartości dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB) dla akrylamidu.<br/><br/>
Authors and Affiliations
Andrzej Sapota, Małgorzata SKRZYPIŃSKA-GAWRYSIAK
Keywords
Related Articles
- EP ID EP224517
- DOI 10.5604/1231868X.1111926
- Views 136
- Downloads 0
2-Ethylhexyl acrylate. Determining 2-ethylhexyl acrylate in workplace air with gas chromatography with flame ionization detection (GC-FID) płomieniowo-jonizacyjną
A new procedure has been developed for the assay of 2-ethylhexyl acrylate with gas chromatography. The method is based on: the adsorption of 2-ethylhexyl acrylate on activated charcoal and desorption with 5% acetic acid...
Amended method for determining phosphorus pentoxide in workplace air
The method is used for determination of phosphorus pentoxide in the workplace air. The method is based on the absorption of phosphorus pentoxide in water, hydrolysis to orthophosphoric acid, reaction with ammonium mo...
Amended method for determining phosphorus pentachloride in workplace air
The method is used for determining phosphorus pentachloride in workplace air. It is based on the absorption of phosphorus pentachloride in water, hydrolysis to orthophosphoric acid, reaction with ammonium molybdate a...
Determination of ethyl bromide in the workplace air by gas chromatography with mass detection (GC-MS)
A new procedure has been developed for the assay of ethyl bromide with gas chromatography with mass detection (GC-MS). The method is based on the adsorption of ethyl bromide on petroleum charcoal and desorption w...
Glycerol trinitrate. Application of gas chromatography with electron capture detection in analysing in air samples
This paper describes a fully validated method for analysing glyceryl trinitrate (nitroglycerin) with gas chromatography with electron capture detection (GC/ECD). The lowest concentration of glyceryl trinitrate, which can...