COĞRAFYADAN MİTOLOJİYE: KAYA RESİMLERİ
Journal Title: Genel Türk Tarihi Araştırmaları Dergisi - Year 2019, Vol 1, Issue 2
Abstract
Kaya resimleri bilimsel literatürde genellikle Petroglif kelimesi ile açıklanır. Petroglif ise aslında taş veya kayaların üzerine yapılan çizimleri karşılar. Bu kelime Türkiye Türkçesinde ise kaya üzeri tasvirler, kaya üzerine levhalar, kaya resimleri, taş oymaları gibi manalara gelmekte ve genellikle kaya resimleri adı ile anılmaktadır. Aslında bu işlem oyma, dövme, kazıma ve boyama gibi yöntemlerle taşlara, kayalara ve mağaralara yapılmakta ve işlenen petroglifler, bulundukları yerleri âdeta açık hava müzesine çevirmekte ve konunun uzmanları tarafından ait oldukları zamanın ifade vasıtası, iletişim aracı, yani yazısı olarak nitelendirilmektedir. Başka bir ifade ile kaya resimleri bir duygu ve düşünceyi ifade ediyor. Bu duygu ve düşünceler çoğu zaman maddi (hayvan, şaman, gök cisimleri, av sahneleri, savaşçılar ve savaş sahneleri) çoğu zaman da manevi motifler barındırır. Bu motiflerin büyük bir kısmı mitolojik tarihten haber vermekle beraber eski toplulukların sosyal hayat ve düşünceleri hakkında da bilgiler verir. Bu sebeple kaya resimleri ve bulundukları bölgelere de kutsal alan olarak bakılmıştır. XX. yüzyılın sonlarına baktığımızda kaya resimlerine ve konuda yapılan çalışmalara duyulan ilgide bir artış vardır. Bu artış yapılan araştırmaların sayısı ile de göze çarpmaktadır. Lakin araştırmacılar bu araştırmalarını genellikle Şamanizm ve animizm çerçevesinde yapmaktadır. Bu araştırmalar aslında resimlerin fonksiyonunu, dini boyutunu, mitik, destansı, hatta tarihi ipuçları taşıyan bir iletişim aracı olarak görülmesi ile birlikte başlanmıştır. Yine bu konular üzerinden farklı disiplinlerden de faydalanarak çalışmalar devam ettirilmelidir. Petroglifler çoğu zaman din ve ayin ile birlikte ilişkili olduğu göstergebilim açısından değerlendirilse de, bu, sıradan gündelik olaylar hakkında ipuçları veren petrogliflerin İç Asya’nın geçmiş tarihi açısından önemini arttırmaktadır.
Authors and Affiliations
Halil Can Akgün
Keywords
Related Articles
- EP ID EP606374
- DOI -
- Views 77
- Downloads 0
İKİNCİ DÜNYA SAVAŞINDA MÜTTEFİK KONFERANSLARI VE TÜRKİYE İÇİN ÖNEMİ
İkinci Dünya Savaşının başlangıcı ile “aktif tarafsızlık” ilkesini strateji edinen Türkiye’nin bu amaç için hangi yöntemleri belirlediği ve bunları Müttefiklere karşı nasıl uyguladığı sorusu önemli bir nokta oluşturmakta...
MÖ I. BİNDEN MS VII. YÜZYILA KADAR TOHÂRİSTAN’IN SİYASİ TARİHİ
Tohâristan bölgesi, siyasi, sosyokültürel ve iktisadi bakımdan oldukça önemli bir bölgedir. Bölgeyi siyasi olarak ele aldığımızda birçok devletin geçişine imkân sağlayan stratejik bir yapıya sahip olduğunu görmekteyiz. T...
SEMERKANT’TA BULUNAN “KAĞAN” VE “HATUN” UNVANLI ESKİ TÜRK SİKKE VE MÜHÜRLERİ ÜZERİNE
Semerkant merkezli Soğd bölgesinde miladi 7-8. yüzyıllarda Soğdça yazıyla darbolunan birçok Soğd ve Eski Türk sikkeleri bulunmaktadır. Özellikle, tarafımızdan son yıllarda sürdürülen nümizmatik çalışmalar sonucunda Semer...
ORTAYA ÇIKIŞINDAN BASTIRILMASINA KADAR PONTUS AYAKLANMASI
Pontus kavramı ve teorisi, köklerini Yunan bağımsızlığı ekseninde şekillenen Megali İdea Projesi içerisinde barındırmaktadır. Yunan yayılmacılığını esas alan ve saldırgan bir politika güden bu teori, ilk defa 1844’de Yu...
ÇİNGİZ HAN’IN TOPRAKLARINDA BÖLÜNME
Çingiz Han bilindiği üzere ölmeden evvel, ülkesini herbirine önemli görevler yüklediği dört oğlu arasında paylaştırmıştı. Oğullarının en büyüğü Cuci’ye kuzey-batı, yani Kıpçak topraklarını, Çagatay’a Türkistan’ı, Ögedey’...