HIEROFANIE WCZESNOŚREDNIOWIECZNEGO MIKROKOSMOSU. ROZWAŻANIA NA KANWIE ROZDZIAŁU DE VERMIBUS Z SUMMY RABANA MAURA (OK. 780-856)
Journal Title: Humanistyka i Przyrodoznawstwo. Interdyscyplinarny Rocznik Filozoficzno-Naukowy - Year 2014, Vol 1, Issue 20
Abstract
W niniejszym szkicu autorka spróbuje przybliżyć fragment wczesnośredniowiecznej debaty nad porządkiem wszechświata, u której podstaw leżał szeroko pojęty symbolizm chrze ścijański. Stanie się to możliwe dzięki wybra nym przyrodniczo-teologicznym refleksjom ka rolińskiego erudyty Rabana Maura zawartym w obszernej summie o świecie - De universo. Analizie zostanie poddana VIII księga wspo mnianego dzieła, swoistego rodzaju bestiariusz. Czwarty rozdział tej księgi, zatytułowany De vermibus - O robakach, otwiera przed czytelni kiem świat owadów, pierścienic, mięczaków, a także odstręczających ludzkich pasożytów, któ rych istnienie oraz bytowanie miały - zdaniem Maura - nieoceniony wkład w zrozumienie ta jemnic niewidzialnego Boga. Królestwo przyro- dy kryło w sobie moc alegorycznych kierun kowskazów. Ich umiejętne zinterpretowanie mogło otworzyć drogę do zbawienia. W każdej z ksiąg De universo odnajdujemy harmonijne zespolenie elementów z zakresu historii świata, człowieka i zbawienia. Maur z naukowym za cięciem i niepodważalną wiarą we współzależ ność świata doczesnego oraz niebiańskiego ko mentował i interpretował wszelkie zjawiska i mechanizmy z otaczającej go rzeczywistości. Wszechobecne dzieło stworzenia przybliżało go do samego Stwórcy. Przyroda stanowiła niekoń czące się źródło hierofanii. Ukryte w niej kody, klucze i metafory pozwalała rozszyfrować Bi blia, a także rozum kierowany przez wiarę. W ten sposób Maur - tak jak i wielu innych współczesnych mu uczonych - docierał do sa tysfakcjonującego poczucia poznania i zrozu mienia świata. Zbliżenia do sfery sacrum. Po przez widzialne obrazy, dźwięki i nazwy we wszystkich wymiarach człowieczego bytu moż liwe stawało się poszukiwanie i - w efekcie - odkrywanie Boga. Szukajmy więc „cienia prawdy i życia”1 w świecie krwiożerczych pija wek i pająków tkaczy. Wszakże prawdziwym „filozofem - w opinii Maura - jest ten, kto po siada wiedzę rzeczy boskich i ludzkich”.
Authors and Affiliations
Małgorzata Chudzikowska-Wołoszyn
ŚMIERĆ JAKO SYTUACJA GRANICZNA W FILOZOFII JASPERSA I KIERKEGAARDA
Artykuł omawia pojęcie śmierci jako „sytuacji granicznej” (Grenzsituation) w filozofii Karla Jaspersa i jego korzenie w pismach Kierkegaarda. Wychodząc od Psychologii światopoglądów, wczesnej pracy Jaspersa, omówienie ws...
EDUARD VON HARTMANN I UZASADNIENIE REALIZMU TRANSCENDENTALNEGO W ŚWIETLE TEORII POZNANIA KANTA
Artykuł dotyczy problemu obiektywnej re alności poznania w ujęciu E. v. Hartmanna. Au tor Filozofii nieświadomego krytykuje koncep cję Kanta z pierwszego wydania K rytyki czystego rozumu uważając, że kluczowe...
Natura i struktura teorii religione diffusa Roberto Ciprianiego – osobliwość kontekstu, uniwersalizm koncepcji
Włoski socjolog Roberto Cipriani wypracował koncepcję religione diffusa. Teoria ta nie ma na gruncie polskim bogatej recepcji, może zaś stać się interesującym odniesieniem dla uniwersalizmu działania religijnego (rozpras...
ELEMENTY PRAWA NATURALNEGO I POLITYCZNEGO
przekład, Thomas Hobbes, ELEMENTY PRAWA NATURALNEGO I POLITYCZNEGO
Zrozumieć pozytywizm
Sympozjum nad książką: Maciej Gloger, Tomasz Sobieraj (2016), Między przyrodoznawstwem a humanistyką. Przestrzenie kultury polskiego pozytywizmu, Semper, Warszawa.